Żarów : niem. Saarau
gmina : Żarów
powiat : Świdnica
województwo : dolnośląskie
Kompletnie nie znamy się na organach kościelnych. Tym bardziej ciekawa wydała nam się lektura opracowania dotyczącego organów w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Żarowie, znalezionego na stronie Polskiego Wirtualnego Centrum Organowego.
Organy w żarowskim kościele mają co najmniej 103 lata, a wciąż rozbrzmiewają wspaniałymi dźwiękami. Warto wiedzieć o nich coś więcej, niż to, że są po prostu organami kościelnymi
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Żarowie
Organy dla żarowskiego kościoła zbudowała firma "Berschdorf Neisse" z Nysy (niem Neisse), której właścicielem był Paul Berschdorf (ur. 1859, zm. 1933). Jego firma wyposażyła w instrumenty organowe bardzo wiele kościołów na Dolnym Śląsku. Prawdopodobnie realizacja każdego zlecenia dokonywała się w siedzibie firmy, gdzie dochodziło do sprawdzenia (odbioru) gotowego instrumentu, następnie rozbierano go na części, transportowano do miejsca przeznaczenia i ponownie składano.
Widok na chór i prospekt organowy podzielony na dwie części
Kontuar na tle okna pomiędzy prospektem organowym
Kontuar ze stołem gry i jedna część prospektu organowego
Stół gry z podwójną klawiaturą
Organy pochodzące z warsztatu Paula Berschdorfa, zamontowane w kościele NSPJ w Żarowie, posiadają podwójną klawiaturę, 27 głosów, oraz pneumatyczną trakturę gry i rejestrów. Traktura, to mechanizm przenoszący ruch klawisza na wentyle otwierające dopływ powietrza do poszczególnych piszczałek.
Prospekt organowy jest przedzielony na dwie części z powodu dużego okna umieszczonego na chórze. Prawa część prospektu (patrząc od strony prezbiterium) mieści sekcję pierwszego manuału powyżej cokołu. Na wysokości podłogi empory umieszczony jest miech wielofałdowy z dwoma ruchomymi zbiornikami czerpakowymi. Z boku prawej części prospektu w głębi znajduje się dmuchawa elektryczna. Po przeciwnej stronie okna umieszczono piszczałki drugiego manuału i pedału. Między szafami, na tle okna znajduje się wolnostojący kontuar. Jest on wmontowany centralnie na osi kościoła i instrumentu, organista podczas gry zwrócony jest w stronę ołtarza. Piszczałki prospektowe znajdują się nie tylko od frontu lecz także z boku. Jednak pozbawione są serc (kernów) i służą jedynie jako dekoracja. Mimo tego posiadają baczki – element potrzebny raczej do intonacji (jest to zatem także detal właściwy ówczesnej estetyce).
Inne parametry :
Crescendo działa permanentnie – nie ma włącznika, jest obsługiwane przez pedał.
Traktura jest pneumatyczna, skala klawiatur ręcznych: C – f3, pedału: C – d1.
Głos Clarinette 8' posiada piszczałki z języczkami przelatującymi, Mixtur 3&4 fach zawiera chór tercji.
Stół gry (dyspozycja organów) :
Manuał I
1. Trompete 8'
2. Mixtur 3-4 fach
3. Octave 2'
4. Quinte 2 2/3'
5. Gedeckt 4'
6. Octave 4'
7. Gemshorn 8'
8. Gamba 8'
9. Hohlflöte 8'
10. Principal 8'
11. Bordun 16'
Manuał II
1. Lieblich Gedeckt 16'
2. Geigen-principal 8'
3. Salicet 8'
4. Rohrflöte 8'
5. Portunal 8'
6. Aeoline 8'
7. Flauto Traverso 4'
8. Violine 4'
9. Progressio 2-3 fach
10. Clarinette 8'
Pedał
1. Violon 16'
2. Subbass 16'
3. Zartbass 16'
4. Principalbass 8'
5. Cello 8'
6. Flautbass 8'
Połączenia: Manual II-I, Suboctav II-I, Superoctav II-I, Pedal-I, Pedal-II.
Przyciski pod manuałem I: Calcant, Windprobe, A. (Ausfchalfer), Rohrwerk Auschalter, A., Koppel Ausschalter, A., Registratur Ausschalter, A., Ausschalter f. Manual I, A., Pedalumsch. Ausschalter.
Stałe kombinacje: FF (fortissimo), F (forte), MF (mezzoforte), P (piano)
Urządzenie dodatkowe: Tremolo
Przygotował : Matthias
żródło : opis i zdjęcia - www.organy.art.pl, zdjęcia - dolny-slask.org.pl