Wąsosz : niem. Herrnstadt
gmina : Wąsosz
powiat : górowski
województwo : dolnośląskie
współrzędne geograficzne : 51.561718, 16.690648
Niewielkie miasteczko Wąsosz, leży przy drodze krajowej nr 36 (Lubin - Rawicz). Miasto założone zostało w dorzeczu rzek Orli i Baryczy, które okalając je zdają się być naturalną fosą. Znajduje się tu także zamek książęcy, niestety przed wejściem straszy tabliczka z zakazem wstępu...
Wąsosz, fragment Placu Wolności i budynek Urzędu Miejskiego (żółty)
Herb miasta Wąsosz
Poznaniak - Praca własna
Pomnik Ofiar Katastrofy Smoleńskiej przy głównym placu miasta - Placu Wolności
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są następujące obiekty : historyczny układ architektoniczny, zabudowa z XIII-XIX wieku, między innymi kamienice w rynku, kościół parafialny pod wezwaniem św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Marii Panny, neogotycki, ul. Parafialna 8, z 1892-1894, kościół pomocniczy pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny, gotycki, pl. Kościelny 4, z końca XIII wieku, 1581 rok, przebudowany w 1581 roku. – XVI wieku, 1710 roku – XVIII wieku, zamek z drugiej połowy XVI wieku, k. XVIII w., willa, ul. Krzywa 7, z 1896 r., wieża ciśnień, kolejowa, wodociągowa z 1912 r.
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice
Trochę historii... Wąsosz położony jest nad rzeką Barycz przy odgałęzieniu od dawnego szlaku handlowego z Góry. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1290 roku od księcia Henryka III głogowskiego. Lokowane było na prawie magdeburskim i rozwijało się jako osada targowa, przejmując pierwszeństwo po podupadającej w XIII wieku kasztelanii w Sądowlu. Podległość miasta zmieniła się na przestrzeni lat, przechodząc kolejno pod panowanie księstwa śląskiego, księstwa głogowskiego (do 1437 roku). W latach 1348-1742 w Koronie Królestwa Czech, w jej ramach w księstwie wołowskim (do 1675 r. pod władzą Piastów legnicko-brzesko-wołowskich jako lenników czeskich). Od 1742 r. w Królestwie Pruskim, potem w Cesarstwie Niemieckim (od 1871) i Republice Weimarskiej (od 1918) oraz Trzeciej Rzeszy. W roku 1759, podczas wojen śląskich, drewniana zabudowa miasta została spalona. Kolejne, liczne klęski żywiołowe, epidemie, hamowały rozwój Wąsosza, a sprzyjały przejęciu prymatu przez rozwijającą się Górę. W końcu XIX wieku uruchomiono linię kolejową, co jednak nie wpłynęło znacząco na rozwój miasta. Liczba ludności przed drugą wojną światową rosła od 400 mieszkańców w 1557 roku, stopniowo do 2530 mieszkańców w 1933 roku. W 1943 r. utworzono tu Säuglings- und Altersheim St. Josefsstift für Säuglinge und Kleinkinder St. Josefsstift (zakład dla dzieci robotnic przymusowych), w którym panowała wysoka śmiertelność. Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu prowadzi w tej sprawie śledztwo... Wskutek przejścia frontu na początku 1945 r. miasto zostało dotkliwie zniszczone (zabudowa rynku, ratusz). Po przejęciu przez polską administrację miejscowość została zakwalifikowana do rzędu wsi, zaś jej niemieccy mieszkańcy wysiedleni. Nigdy nie odbudowany, Wąsosz pełnił w latach powojennych rolę lokalnego ośrodka usługowego; w latach 1960-1973 posiadał status osiedla, prawa miejskie odzyskał ostatecznie w 1984 roku.
Średniowieczne miasto założone zostało w widłach Orli i Baryczy, które z trzech stron broniły doń dostępu. Od strony wschodniej, otwartej, usytuowany został zamek otoczony fosą. Centralną część miasta stanowił prostokątny rynek przecięty z północnego wschodu na południowy zachód główną osią komunikacyjną. Brak murów obronnych sprawił, że zabudowa nie ma charakteru zwartego i wokół rynku występowały tereny słabiej zainwestowane. Na początku XIX wieku, Wąsosz, tak jak większość miast, rozwija się bardziej intensywnie, a zabudowa rozprzestrzenia się w kierunku północno-wschodnim, przekraczając rzekę Orlę. Po uruchomieniu linii kolejowej zabudowa rozwija się również wzdłuż głównego szlaku komunikacyjnego, w kierunku dworca kolejowego.
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, skwer i tamtejsze kamienice
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, skwer i tamtejsze kamienice
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, skwer i tamtejsze kamienice
"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, pawilon handlowy
"Rynek" w Wąsoszu - Plac Wolności ze skwerem w centralnej jego części, w tle dwie wieże kościelne, po lewej nad blokiem mieszkalnym neogotyckiego, po prawej nad kamienicami gotyckiego
Południowa pierzeja z budynkiem Urzędu Miejskiego
Kamienica na rogu ulic Kolejowej i Świerczewskiego
Południowa pierzeja, drugi budynek od prawej to Urząd Miasta Wąsosza
Ulica Krótka
Ulica Kolejowa
Ulica Mickiewicza (w obrębie Placu Wolności)
Ulica Świerczewskiego przecinająca Plac Wolności
Herb miasta Wąsosz na elewacji Urzędu Miejskiego
Wejście do Urzędu Miejskiego w Wąsoszu
Urząd Miejski w Wąsoszu
Plac Wolności
Skwer
"Rynek"
Kamienice przy ulicy Mickiewicza, widziane ze skweru
Przystanek, Pomnik Ofiar Smoleńskich, kamienice przy Placu Wolności i w tle wieża kościoła neogotyckiego
j.w.
Południowa część głównego placu miasta
Droga krajowa nr 36 przecinająca "Rynek"
Mapa Gminy Wąsosz na tablicy przy skwerze
Plan Miasta z tej samej tablicy
Studnia przy skwerze
Skwer i kamienice przy ul. Mickiewicza w tle
Ulica Kościelna, w tle kościół neogotycki
Kościół gotycki, pomocniczy, pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Wąsoszu przy Placu Kościelnym
Zabudowania przy kościele gotyckim
Kościół gotycki, pomocniczy, pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Wąsoszu przy Placu Kościelnym
Zabudowania w sąsiedztwie kościoła gotyckiego
Plac Wolności widziany z Placu kościelnego
Epitafia
Epitafia
Wieża kościoła widziana od wejścia głównego
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Zabudowania w sąsiedztwie kościoła
Kościół gotycki widziany od południa
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Kościół gotycki widziany od wschodu
Zamek Książęcy widziany z Placu Kościelnego
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Kościół, wejście od zakrystii
Epitafia
Kościół gotycki
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Epitafia
Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP
Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP
Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP
Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP
Ulica Parafialna
Zamek Książęcy widziany z ulicy Parafialnej
Ulica Zamkowa, w tle plebania
Uliczki centrum miasta
Uliczki centrum miasta
Kościół parafialny pw. św. Józefa Oblubieńca NMP
Plebania
Kościół neogotycki
Fragment placu przykościelnego i plebania
Zamek Książęcy
Kościół neogotycki
Zamek Piastowski i zabudowania folwarczne
Zamek Książęcy
Zamek Książęcy
Zabudowania folwarczne przy zamku
Zamek Książęcy
Zamek Książęcy
Zamek Książęcy
Kościół neogotycki
Pozostałości dawnego cmentarza przykościelnego
Kościół neogotycki
Kościół neogotycki
Budynek plebanii, ulica Parafialna, widok z placyku przy kościele
Ulica Parafialna
Ulica Parafialna
Ulica Parafialna
Most na Orli widziany z ulicy Parafialnej
Rzeka Orla
Most na rzece Orli
Budynki przy ulicy Świerzewskiego, tuż przy moście na rzece Orli, widok z ulicy Parafialnej
Ulica Świerczewskiego, widok od mostu na Orli
Kościół neogotycki i ulica Zamkowa
Widok w ulicę Świerczewskiego
Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias