Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Wąsosz : niem. Herrnstadt

gmina : Wąsosz

powiat : górowski

województwo : dolnośląskie

współrzędne geograficzne : 51.561718, 16.690648


Niewielkie miasteczko Wąsosz, leży przy drodze krajowej nr 36 (Lubin - Rawicz). Miasto założone zostało w dorzeczu rzek Orli i Baryczy, które okalając je zdają się być naturalną fosą. Znajduje się tu także zamek książęcy, niestety przed wejściem straszy tabliczka z zakazem wstępu...


Wąsosz, fragment Placu Wolności i budynek Urzędu Miejskiego (żółty)


Herb miasta Wąsosz

Poznaniak - Praca własna


Pomnik Ofiar Katastrofy Smoleńskiej przy głównym placu miasta - Placu Wolności


Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są następujące obiekty : historyczny układ architektoniczny, zabudowa z XIII-XIX wieku, między innymi kamienice w rynku, kościół parafialny pod wezwaniem św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Marii Panny, neogotycki, ul. Parafialna 8, z 1892-1894, kościół pomocniczy pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny, gotycki, pl. Kościelny 4, z końca XIII wieku, 1581 rok, przebudowany w 1581 roku. – XVI wieku, 1710 roku – XVIII wieku, zamek z drugiej połowy XVI wieku, k. XVIII w., willa, ul. Krzywa 7, z 1896 r., wieża ciśnień, kolejowa, wodociągowa z 1912 r.


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice


Trochę historii... Wąsosz położony jest nad rzeką Barycz przy odgałęzieniu od dawnego szlaku handlowego z Góry. Miasto otrzymało prawa miejskie w 1290 roku od księcia Henryka III głogowskiego. Lokowane było na prawie magdeburskim i rozwijało się jako osada targowa, przejmując pierwszeństwo po podupadającej w XIII wieku kasztelanii w Sądowlu. Podległość miasta zmieniła się na przestrzeni lat, przechodząc kolejno pod panowanie księstwa śląskiego, księstwa głogowskiego (do 1437 roku). W latach 1348-1742 w Koronie Królestwa Czech, w jej ramach w księstwie wołowskim (do 1675 r. pod władzą Piastów legnicko-brzesko-wołowskich jako lenników czeskich). Od 1742 r. w Królestwie Pruskim, potem w Cesarstwie Niemieckim (od 1871) i Republice Weimarskiej (od 1918) oraz Trzeciej Rzeszy. W roku 1759, podczas wojen śląskich, drewniana zabudowa miasta została spalona. Kolejne, liczne klęski żywiołowe, epidemie, hamowały rozwój Wąsosza, a sprzyjały przejęciu prymatu przez rozwijającą się Górę. W końcu XIX wieku uruchomiono linię kolejową, co jednak nie wpłynęło znacząco na rozwój miasta. Liczba ludności przed drugą wojną światową rosła od 400 mieszkańców w 1557 roku, stopniowo do 2530 mieszkańców w 1933 roku. W 1943 r. utworzono tu Säuglings- und Altersheim St. Josefsstift für Säuglinge und Kleinkinder St. Josefsstift (zakład dla dzieci robotnic przymusowych), w którym panowała wysoka śmiertelność. Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu prowadzi w tej sprawie śledztwo... Wskutek przejścia frontu na początku 1945 r. miasto zostało dotkliwie zniszczone (zabudowa rynku, ratusz). Po przejęciu przez polską administrację miejscowość została zakwalifikowana do rzędu wsi, zaś jej niemieccy mieszkańcy wysiedleni. Nigdy nie odbudowany, Wąsosz pełnił w latach powojennych rolę lokalnego ośrodka usługowego; w latach 1960-1973 posiadał status osiedla, prawa miejskie odzyskał ostatecznie w 1984 roku.

Średniowieczne miasto założone zostało w widłach Orli i Baryczy, które z trzech stron broniły doń dostępu. Od strony wschodniej, otwartej, usytuowany został zamek otoczony fosą. Centralną część miasta stanowił prostokątny rynek przecięty z północnego wschodu na południowy zachód główną osią komunikacyjną. Brak murów obronnych sprawił, że zabudowa nie ma charakteru zwartego i wokół rynku występowały tereny słabiej zainwestowane. Na początku XIX wieku, Wąsosz, tak jak większość miast, rozwija się bardziej intensywnie, a zabudowa rozprzestrzenia się w kierunku północno-wschodnim, przekraczając rzekę Orlę. Po uruchomieniu linii kolejowej zabudowa rozwija się również wzdłuż głównego szlaku komunikacyjnego, w kierunku dworca kolejowego.


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności i tamtejsze kamienice


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, skwer i tamtejsze kamienice


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, skwer i tamtejsze kamienice


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, skwer i tamtejsze kamienice


"Rynek" w Wąsoszu - Plac wolności, pawilon handlowy


"Rynek" w Wąsoszu - Plac Wolności ze skwerem w centralnej jego części, w tle dwie wieże kościelne, po lewej nad blokiem mieszkalnym neogotyckiego, po prawej nad kamienicami gotyckiego


Południowa pierzeja z budynkiem Urzędu Miejskiego


Kamienica na rogu ulic Kolejowej i Świerczewskiego


Południowa pierzeja, drugi budynek od prawej to Urząd Miasta Wąsosza


Ulica Krótka


Ulica Kolejowa


Ulica Mickiewicza (w obrębie Placu Wolności)


Ulica Świerczewskiego przecinająca Plac Wolności


Herb miasta Wąsosz na elewacji Urzędu Miejskiego


Wejście do Urzędu Miejskiego w Wąsoszu


Urząd Miejski w Wąsoszu


Plac Wolności


Skwer


"Rynek"


Kamienice przy ulicy Mickiewicza, widziane ze skweru


Przystanek, Pomnik Ofiar Smoleńskich, kamienice przy Placu Wolności i w tle wieża kościoła neogotyckiego


j.w.


Południowa część głównego placu miasta


Droga krajowa nr 36 przecinająca "Rynek"


Mapa Gminy Wąsosz na tablicy przy skwerze


Plan Miasta z tej samej tablicy


Studnia przy skwerze


Skwer i kamienice przy ul. Mickiewicza w tle


Ulica Kościelna, w tle kościół neogotycki


Kościół gotycki, pomocniczy, pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Wąsoszu przy Placu Kościelnym


Zabudowania przy kościele gotyckim


Kościół gotycki, pomocniczy, pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Wąsoszu przy Placu Kościelnym


Zabudowania w sąsiedztwie kościoła gotyckiego


Plac Wolności widziany z Placu kościelnego


Epitafia


Epitafia


Wieża kościoła widziana od wejścia głównego


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Zabudowania w sąsiedztwie kościoła


Kościół gotycki widziany od południa


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Kościół gotycki widziany od wschodu


Zamek Książęcy widziany z Placu Kościelnego


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Kościół, wejście od zakrystii


Epitafia


Kościół gotycki


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP


Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP


Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP


Kościół pomocniczy pw. Niepokalanego Serca NMP


Ulica Parafialna


Zamek Książęcy widziany z ulicy Parafialnej


Ulica Zamkowa, w tle plebania


Uliczki centrum miasta


Uliczki centrum miasta


Kościół parafialny pw. św. Józefa Oblubieńca NMP


Plebania


Kościół neogotycki


Fragment placu przykościelnego i plebania


Zamek Książęcy


Kościół neogotycki


Zamek Piastowski i zabudowania folwarczne


Zamek Książęcy


Zamek Książęcy


Zabudowania folwarczne przy zamku


Zamek Książęcy


Zamek Książęcy


Zamek Książęcy


Kościół neogotycki


Pozostałości dawnego cmentarza przykościelnego


Kościół neogotycki


Kościół neogotycki


Budynek plebanii, ulica Parafialna, widok z placyku przy kościele


Ulica Parafialna


Ulica Parafialna


Ulica Parafialna


Most na Orli widziany z ulicy Parafialnej


Rzeka Orla


Most na rzece Orli


Budynki przy ulicy Świerzewskiego, tuż przy moście na rzece Orli, widok z ulicy Parafialnej


Ulica Świerczewskiego, widok od mostu na Orli


Kościół neogotycki i ulica Zamkowa


Widok w ulicę Świerczewskiego






Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias