Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Kalno : niem. Kallendorf

gmina : Żarów

powiat : świdnicki

województwo : dolnośląskie

 

Sprawa kopalni kaolinu w bliskim sąsiedztwie wsi Kalno, wyszła "na tapetę" z sprawą publikacji zdygitalizowanej przez nas Kroniki Szkoły Podstawowej w Kalnie. Umieszczono tam wycinek prasowy ze zdjęciem i krótkim tekstem na temat nowo powstałej kopalni kaolinu, której nadano nazwę "Antoni". W Żarowie działała wtedy kopalnia kaolinu o nazwie "Andrzej". Przyznaję, że wykonałem wtedy przypis, ot tak, bez sprawdzenia faktów, w którym zawarłem informację, że pozostałości owej kopalni możemy podziwiać dziś w formie stawu przy drodze Kalno - Gołaszyce. No i stało się. Zupełnie słusznie zostałem przez czytelników upomniany, że jestem w wielkim błędzie. Za lekkie potraktowanie sprawy przy dokonywaniu przypisu winien jetem czytelnikom przeprosiny, oraz wyjaśnienie sprawy, co niniejszym czynię.

Poszczególne części Kroniki Szkoły Podstawowej w Kalnie możesz zobaczyć cz. I TUTAJ, cz. II TUTAJ, cz. III TUTAJ, oraz cz. IV TUTAJ


Wycinek prasowy wklejony do Kroniki Szkoły Podstawowej w Kalnie (foto : Władysław Orłowski)


Wycinek prasowy został wklejony do kroniki w roku 1973. Jak możemy dowiedzieć się z tekstu, w 1971 roku złoża odkryte zostały przez wrocławskich geologów, natomiast prace ruszyły tam 20 czerwca 1973 roku. Materiał prasowy pochodzi z 17 lipca 1973 roku i poza informacjami, że załoga pracuje na dwie zmiany i ściągnęła do tej pory  30 tys. m3 nadkładu, który taśmociągami tansportowano na hałdę (jaką, gdzie, nie wiem...), oraz, że aby dostać się do złoża należy zdjąć jeszcze 90 tys. m3 nadkładu, brak więcej szczegółów...


Wycinek prasowy wklejony do Kroniki Szkoły Podstawowej w Kalnie


Fragment mapy przedwojennej, na której czerwonym kołem oznaczyliśmy teren późniejszej kopalni "Antoni", natomiast strzałką kopalnię (widać skrzyżowane żelazko i perlik) istniejącą już przed wojną, dziś staw przy drodze polnej Kalno - Gołaszyce. To właśnie to ostatnie miejsce wskazałem błędnie w przypisie do wklejonej w kronice notce prasowej. (mapa : igrek.amzp.pl)


Zdjęcie lotnicze obszaru wokół Kalna, kolorem czerwonym oznaczono w przybliżeniu rejon w którym funkcjonowała kopalnia "Antoni" (foto : www.geoportal.gov.pl)


Ten sam obszar co powyżej, tyle, że widziany przy pomocy LIDAR (foto : www.geoportal.gov.pl)


Panowie Mateusz Kutyba i Tadeusz Kołpak, nie dość że wnikliwie przestudiowali stronice kroniki szkoły w Kalnie, to jeszcze za mnie odrobili lekcje. Dziękujemy Panom bardzo, bo dzięki temu powstał bieżący materiał.

Faktycznie w terenie ślady po kopalni nie są widoczne w taki sposób, aby każdy przypadkowy obserwator mógł spojrzeć i bez wahania powiedzieć - "tu była kopalnia odkrywkowa". W tej chwili po głowie chodzi mi pytanie gdzie ustawiony był taśmociąg wspomniany w notatce prasowej i dokąd transportował te tysiące metrów sześciennych nadkładu? Albo, czy przed zamknięciem kopalni, zasypano "dziurę" w ziemi? Pan Tadeusz podpowiedział, że granice kopalni wytyczają pozostałe sterczące z ziemi rury. Istotnie po obu stronach drogi można zauważyć takowe w polu. Cóż więcej pisać, zapraszam na wirtualny spacer w terenie...


Jadąc z Żarowa do Kalna drogą przy Wodociągach, widok w stronę Mrowin. Za słupem energetycznym widać pas suchej trawy, to już początek terenu dawnej kopalni "Antoni"


Widok w stronę Mrowin, w tle dwa duże dachy tzw. Koziarni. Za słupem energetycznym widać pas suchej trawy, to już początek terenu dawnej kopalni "Antoni". Widać też na granicy pola i pasa suchej trawy wystającą z ziemi rurę, ale trudno ją rozróżnić na zdjęciu


Przesuwając wzrok w kierunku Kalna, teren nieużytku rozszerza się i częściowo zarośnięty jest drzewkami. W tle widać Kalno - Wostówkę


Zrobiłem kolejne ujęcie, żeby można było zobaczyć położenie tego zadrzewionego tereny względem drogi. Na końcu drogi jest Kalno, po lewej o niej Kalno-Wostówka


Z tego samego miejsca, gdy spojrzeć w prawo w kierunku Kalna i Bożanowa, widać w polu wystającą rurę, a za nią teren lekko opadający w dól do linii drzewek rosnących wzdłuż rowu


Podjechałem dalej w kierunku do Kalna, do miejsca gdzie nieużytek styka się z drogą. Widok w kierunku Mrowin - stąd można dość dobrze przyjrzeć się jaką powierzchnię miał teren kopalni


Zaskakujące jest jednak to, że mimo wykopania tych tysięcy metrów sześciennych ziemi, potem kaolinu, nie ma w ziemi dziury choćby takiej jak staw w Kalnie


Gdy obrócić się o 180 stopni, zobaczymy pas porośnięty krzewami i drzewkami. Za nim zauważyć można obniżenie terenu. To właśnie linia tego "rowu" świadczyć może o kierunku i rozmiarach prac po tej stronie drogi...


Widok na drogę w kierunku na Żarów i pole które "opada" aż do widocznej w lewym dolnym rogu drogi polnej


Tu także widać, że za pasem krzaków i drzewek teren zdecydowanie jest niżej położony


Na nieużytku - widok w kierunku na Żarów


Na nieużytku, widok w kierunku na Mrowiny, rozróżnić można także hale produkcyjne na żarowskiej Strefie


Brak jeszcze jednej, istotnej informacji - kiedy kopalnia została zamknięta i dlaczego, skoro można odnaleźć dane świadczące, że złoża jeszcze są.


Jeszcze na koniec, skoro wprowadziłem pewne zamieszanie informacyjne, wypada jedno słowo poświęcić także przedwojennej kopalni kaolinu, znajdującej się dziś przy drodze polnej Kalno - Gołaszyce, która zalana po wojnie służyła wiele lat mieszkańcom Kalna, a także mieszkańcom sąsiednich miejscowości jako kąpielisko. Dziś można tam pospacerować w miłym otoczeniu, lub powędkować...


Widok na staw w okolicy Kalna - wieś widać w tle


UWAGA ! Zachęcamy szczególnie mieszkańców Kalna i Żarowa, jeśli posiadacie w prywatnych albumach zdjęcia wykonane w pobliżu opisanej dziś kopalni "Antoni" z okresu jej funkcjonowania, skontaktujcie się z nami za pośrednictwem formularza kontaktowego.

Wasza pomoc będzie nieoceniona !

 


Fotografował i przygotował : Matthias