Labiryntarium - Giżycko - Twierdza Boyen

: Kategoria: Województwo warmińsko-mazurskie; Utworzono: 15 lipiec 2023; Poprawiono: 15 lipiec 2023

Ocena użytkowników: 5 / 5

Twierdza Boyen w Giżycku (niem. Feste Boyen)

Giżycko: (wcześniej polska nazwa Łuczany, niem. Lötzen, )

powiat: giżycki

gmina: Giżycko

województwo: warmińsko-mazurskie

współrzędne geograficzne: 54°02'03.9"N 21°45'00.8"E (54.034425, 21.750222)

Województwo warmińsko-mazurskie znowu jest na celowniku Labiryntariuszy z tego samego powodu. Kolejny raz wybraliśmy się na rejs jachtem motorowym. Tym razem padło na Mazury i tamtejsze liczne i piękne jeziora. Nie bylibyśmy sobą, gdyby przy okazji nie ogarnąć lokalnych atrakcji turystycznych. Na początek Twierdza Boyen w Giżycku...

Wejście na teren Twierdzy Boyen przez Bramę Giżycką

Widok z lotu ptaka na Twierdzę Boyen w Giżycku. Zajmuje ona powierzchnię ok. 100 hektarów!

Twierdza Boyen – twierdza w kształcie gwiazdy, będąca ważnym obiektem militarnym o znaczeniu strategicznym w XIX i pocz. XX w. Położona w zachodniej części Giżycka, na wąskim przesmyku między dwoma dużymi jeziorami mazurskimi – Kisajno (południowa część kompleksu Mamr) i Niegocin. Zbudowana w latach 1844–1856 z rozkazu króla Fryderyka Wilhelma IV, zajmuje powierzchnię ok. 100 ha i została przygotowana dla załogi liczącej około 3000. żołnierzy.

Wzniesiona została na obszarze Prus Wschodnich i była głównym ogniwem w łańcuchu umocnień zamykających od wschodu dostęp na teren państwa pruskiego.

Do twierdzy prowadzą dwie drogi od strony Giżycka i Kętrzyna, i cztery bramy wjazdowe: Giżycka, Kętrzyńska, Wodna (pomocnicza; wyposażona w podnoszony most zwodzony), Prochowa (pomocnicza; sąsiadująca z dzisiejszym amfiteatrem).

Historia giżyckiej Twierdzy Boyen rozpoczęła się w 1. połowie XIX wieku. Pierwsze plany powstania twierdzy pochodziły z 1818 i były one odzwierciedleniem doświadczeń gen. von Grolmanna oraz von Boyena z wojen napoleońskich. Jednak ostateczną decyzję o wybudowaniu fortyfikacji podjęto dopiero 9 sierpnia 1841. Autorem projektu był Johann Leopold Ludwig Brese, który wcześniej zaprojektował Fort Winiary i pozostałe elementy Twierdzy Poznań. Lokalizacja uzgodniona została po lokalnej wizji w 1842 przez generałów: von Grolmanna, von Krausenecka oraz von Astera. 5 kwietnia 1843 od projektu i pierwszych prac ziemnych, czyli niwelacji terenu i kopania studni, rozpoczęła się budowa w rejonie donżonu. 4 września 1844 z udziałem lokalnych władz położono tu kamień węgielny. Prace rozpoczęte przez gen. Astera dokończono w 1846 według projektu majora Westphala. 24 grudnia 1846 król Fryderyk Wilhelm oficjalnie nadał twierdzy nazwę Feste Boyen (Twierdza Boyen). Połowa bastionów, tj. trzy otrzymały nazwę od imion gen. von Boyena – Leopold, Ludwig i Hermann, a trzy pozostałe – Recht (Prawo), Schwert (Miecz), Licht (Światło) od jego rodowego zawołania.

Prawie na wprost wejścia do twierdzy przez Bramę Kętrzyńską znajduje się budynek stacji gołębi pocztowych. W czasie I wojny światowej przesyłki pocztowe z Giżycka bardzo szybko docierały do Królewca, Szczecina i Wrocławia. Wywiad niemiecki musiał doceniać ten sposób łączności jeszcze w czasie II wojny światowej, skoro na terenach polskich włączonych do III Rzeszy w 1942 zarządzono likwidację wszystkich gołębi pocztowych.

I wojna światowa

W trakcie bitwy pod Tannenbergiem (17 sierpnia do 2 września 1914) na terenie twierdzy i okolicy stacjonowało 4 tys. żołnierzy z jednostek pomocniczych pod dowództwem płk. Hansa Busse.

Załoga prowadziła działania zaczepne, pozorując większą grupę, ocenioną przez Rosjan na dywizję piechoty. 23 sierpnia Rosjanie zamknęli pierścień okrążenia wokół Giżycka razem z twierdzą, ale zatrzymali się 16 kilometrów od Giżycka. Sama twierdza nie była atakowana, ale jej artyleria wspierała oddziały polowe i obronę atakowanego od 25 sierpnia Giżycka. 27 sierpnia komendant twierdzy odrzucił rosyjską propozycję kapitulacji. 7 września niemiecka 36 DP dotarła do twierdzy kończąc jej okrążenie.

Po I wojnie światowej uznano twierdzę za przestarzałą i przemianowano na obiekt zaplecza, umieszczając w niej między innymi szpital.

Twierdza w latach 1941–1944

W latach 1941–1944 na terenie twierdzy funkcjonował szpital polowy. Na kuracji po złamaniu obojczyka (po upadku w czasie jazdy konnej w Mamerkach) przebywał tu od 10 października 1941 gen. Franz Halder. Po zamachu na Hitlera (20 lipca 1944) w Wilczym Szańcu do kwatery głównej Hitlera w dniu 22 i 23 lipca 1944 dojeżdżał na konsultacje laryngolog dr Giesing.

W twierdzy ulokowany był III wydział XII oddziału Sztabu Generalnego (OKH) Obce Armie Wschód z Mamerek. Wydziałem kierował płk. Alexis Freiher von Roenne podległy gen. Gehlenowi. Placówka wywiadu w twierdzy miała kryptonim „Emma”. Do dyspozycji Roennego był budynek koszarowy zlokalizowany po prawej stronie od wejścia przez Bramę Giżycką, między bastionami Ludwik i Leopold. Budynek koszarowy przeznaczony był dla ok. 500 żołnierzy. W budynku tym analizowano zdobyte na froncie dokumenty oraz werbowano do współpracy oficerów Armii Czerwonej. Oficerów radzieckich dowożono tu z różnych obozów jenieckich. Nabór agentów odbywał się metodą „kija i marchewki”. Niechętnych do współpracy kierowano do więzienia (zamek krzyżacki) w Rynie, a podejmujący współpracę zostawali w wydzielonym sektorze twierdzy. W sektorze tym, przeznaczonym na 100 osób była stołówka, kino i biblioteka. W dniach od 16 lipca do 4 września 1942 przebywał tu Andriej Własow, przewieziony później do Winnicy na Ukrainie. Według Jürgena Thorwalda w Twierdzy Boyen funkcjonował ośrodek szkoleniowy dla oficerów ROA. Potwierdzają to relacje robotnika przymusowego Franciszka Charubina, pomocnika maszynisty, który w 1944 na dworcu kolejowym w Giżycku spotykał oficerów w mundurach niemieckich, rozmawiających po rosyjsku. Zwykli żołnierze ROA przypuszczalnie szkoleni byli w koszarach w Orzyszu. Relacja tego samego F. Charubina – do Orzysza przybywały transporty jeńców czerwonoarmistów, a wyjeżdżały transporty żołnierzy w niemieckich mundurach, śpiewających rosyjskie piosenki. O transportach kolejowych wojsk na trasie Giżycko-Pisz Charubin przekazywał meldunki Polskiemu Związkowi Powstańczemu, który w 1942 włączony został do Armii Krajowej.

Na terenie twierdzy funkcjonowało laboratorium oceniające jakość żywności dostarczanej do „Wilczego Szańca”.

Twierdza Boyen po 1944

W 1945 Niemcy opuścili twierdzę bez walki. Po II wojnie światowej twierdzą zarządzało wojsko polskie, które przekazało jej część cywilnym zakładom spożywczym, w większości zlikwidowanym po 1989 r. W 1975 r. twierdza uznana została za zabytek architektury. Po opuszczeniu przez wojsko, twierdza była ogólnodostępna, co spowodowało dewastację i pożary spichlerzy w 1996 i 1997 roku.

Turystyka

W 1994 r. miasto przekazało większość twierdzy powstałemu we wrześniu 1993 r. Towarzystwu Miłośników Twierdzy Boyen (majdan przekazano w 2001 r.). Towarzystwo zagospodarowało teren twierdzy i zapewniło całodobowy nadzór. Udostępniło większość budowli do zwiedzania wyznaczając ścieżki oraz przewodników. W koszarowcu przy Bramie Giżyckiej urządzono schronisko młodzieżowe i Muzeum Twierdzy Boyen. W twierdzy odbywają się rekonstrukcje historyczne, zloty motocyklów i koncerty w amfiteatrze położonym w rawelinie.

Za https://pl.wikipedia.org/wiki/Twierdza_Boyen

Wejście na teren Twierdzy Boyen Bramą Giżycką

Widok na kaponierę Bramy Giżyckiej

Kaponiera Bramy Giżyckiej

Brama Giżycka

Zespół Bramy Giżyckiej stanowił główny wjazd od strony wschodniej do twierdzy, w związku z czym jest najsilniej rozbudowanym i umocnionym blokiem wejściowym twierdzy Boyen. Składa się on z trzech części: zewnętrznego przejazdu bramy z wartownią, schronu bojowego do obrony suchej fosy i przejazdu (tzw. Kaponiery) oraz wewnętrznego przejazdu z wartownią nr II i podręcznym magazynem amunicyjnym. Na sklepieniach obu przejazdów bramnych oraz nad wejściem do kaponiery wmurowano kamienne zworniki z wykutymi datami 1848- -1849, informujące nas o latach budowy tej części twierdzy.

Za https://www.przewodnikmazury.pl/brama-gizycka-1848-1849/

Brama Giżycka i ulokowana tuż przy wejściu kasa biletowa

Kasa biletowa przy Bramie Giżyckiej

Plan Twierdzy Boyen (pozyskasz w kasie) z oznaczonymi trzema szlakami: czerwonym, zielonym i niebieskim. Jeśli masz czas, koniecznie przejdź wszystkie trzy. My wybraliśmy czerwony, na którego przejście trzeba przeznaczyć w/g poniższego planu 1,5 godziny (ta relacja wykonana została w oparciu właśnie o ten szlak). Na zielony trzeba zarezerwować ok. 2 godziny a na niebieski 1 godzinę.

Obiekty oznaczono numerami, co łatwo pozwala zidentyfikować je w spisie na planie. Poniżej nr 1 - Koszarowiec "Miecz". Na obiektach poza numerami umieszczono strzałki z kolorami, abyś wiedział jak samodzielnie zwiedzać twierdzę. Oczywiście za dodatkową opłatą możliwe jest wynajęcie przewodnika. Cena z pewnością zależy od wielkości grupy i zakresu zwiedzania - trzeba się dogadywać na miejscu.

Koszarowiec "Miecz", idziemy w lewo szlakiem czerwonym.

Koszarowiec "Miecz". Dla pomieszczenia ok. 3000 żołnierzy załogi twierdzy wybudowano 3 duże budynki koszarowe, 5 podziemnych schronów piechoty oraz rozbudowano zespół pomieszczeń przy Bramie Wodnej. Duże budynki koszarowe wybudowane zostały na dziedzińcach bastionów: „Miecz” i „Hermann” oraz na terenie śródszańca – w okresie świetności każdy z nich mógł pomieścić 450-500 żołnierzy załogi (dwie kompanie wojska). W piwnicach budynków znajdowały się kuchnie, podręczne magazyny żywności, agregaty prądotwórcze (od 1905 roku) oraz areszt.

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Koszarowiec "Miecz"

W pomieszczeniach koszarowca "Miecz" zorganizowano szereg wystaw stałych i czasowych, które warto zobaczyć.

Ekspozycja w koszarowcu "Miecz"

Ekspozycja w koszarowcu "Miecz"- makieta

Ekspozycja w koszarowcu "Miecz"

Wejście/wyjście z koszarowca "Miecz", gdzie zorganizowano sale ekspozycyjne

Na przeciw wejścia do ekspozycji w koszarowcu "Miecz" widzimy warsztat amunicyjny i powyżej schron pogotowia... Tuż poza kadrem na lewo, znajduje się wejście do pancernego schronu obserwacyjnego, to długi korytarz prowadzący do drabiny i dalej na szczyt twierdzu do pancernej kopuły obserwacyjnej.

Na terenie twierdzy wybudowano dwa zespoły warsztatów artyleryjskich (laboratoriów amunicyjnych), w których uzbrajano pociski krótko przed ich użyciem. Warsztat amunicyjny ulokowany w bastionie „Miecz” składał się z zespołu 4 pomieszczeń: magazynu prochu, magazynu pocisków, pomieszczenia uzbrajania pocisków oraz pomieszczenia windy amunicyjnej. Winda amunicyjna obsługiwana była przez dwóch żołnierzy, którzy byli w stanie podawać 4 pociski na minutę do wybudowanego powyżej schronu pogotowia.

Nisze oświetleniowe umieszczano zazwyczaj od strony wejścia (korytarza), wyposażano w otwory umożliwiające swobodny przepływ powietrza podtrzymującego palenie się lampy, a od strony zewnętrznej zamykano je stalowymi drzwiczkami – malowanymi od strony wewnętrznej na kolor biały, odbijający maksimum jasnego światła. Uniknięto w ten sposób bezpośredniej styczności otwartego ognia ze składowanymi w pomieszczeniach środkami wybuchowymi.

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Wspomniany korytarz prowadzący do schronu obserwatora

Kopuła widziana z wnętrza schronu obserwatora

Na terenie twierdzy Boyen w Giżycku wybudowano łącznie pięć pancernych stanowisk obserwacyjnych: trzy obrotowe stanowiska wieżyczek pancernych WT90, pancerne stanowisko peryskopowe oraz eksperymentalną kopułę obserwatora artylerii.

W nowym wzorze wprowadzono dwa podesty: górny-obserwacyjny, dolny – dla zmiany i łączności. Poprawiało to znacznie funkcjonalność kopuły. Pojawił się jednak problem ewakuacji rannego (lub zabitego) obserwatora, który mógł upaść na otwieraną ku górze klapę, całkowicie ją blokując. Zastosowano zatem dwuczęściową klapę, umożliwiającą ewakuację poszkodowanego na dolny podest, skąd po założeniu pasa opuszczano go na linie na dół szybu

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Wejście do warsztatu amunicyjnego z windą

Warsztat amunicyjny

Warsztat amunicyjny - winda podająca amunicję na wyższy poziom do schronu pogotowia

Warsztat amunicyjny

Wejście do schronu pogotowia

W latach 80. XIX wieku nastąpiła pierwsza duża modernizacja zespołu twierdzy, w związku z czym twierdza uzyskała m.in. miano fortu artyleryjskiego (niem. Artillerisches Sperrfort, Sperfeste). Na wałach twierdzy wybudowano siedem schronów pogotowia, których funkcja ograniczała się do ukrycia części załogi w razie silnego ostrzału twierdzy. Wnętrze wypełnione było kilkoma rzędami ławek oraz podwieszoną pod stropem półką na plecaki i oporządzenie wojskowe. Schron pogotowia wybudowany na bastionie „Miecz” uzyskał również połączenie windą amunicyjną z położonym poniżej niego warsztatem artyleryjskim.

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Widok od schronu pogotowia na koszarowiec "Miecz"

Wnętrze schronu pogotowia - winda podająca amunicję z położonego niżej warsztatu amunicyjnego

Stanowisko obserwacyjne ponad warsztatem amunicyjnym i stanowiskiem pogotowia - widok pancernej kopuły obserwacyjnej

Pancerna kopuła schronu obserwatora

Idziemy dalej czerwonym szlakiem - kojec artyleryjski w pobliżu Bramy Prochowej

Widok na teren przed Bramą Prochową - Amfiteatr Twierdzy Boyen

Brama Prochowa

Amfiteatr i Brama Prochowa

Brama Prochowa stanowiła pomocniczy wjazd do twierdzy od strony miasta, jednak główną jej funkcją było zaopatrywanie w żywność i amunicję oddziałów walczących poza twierdzą. W początkowym okresie brama ta zamykana była stalowymi wrotami pancernymi, przed którymi znajdował się niewielki mostek zwodzony z przeciwwagami. Pod koniec XIX wieku mostek ten zdemontowano i zastąpiono kratą forteczną. Na dalszym przedpolu bramy wzniesiono duże, ziemne dzieło fortyfikacyjne – rawelin.

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Stanowiska artyleryjskie ponad Bramą Prochową

Kojec artyleryjski

Laboratorium amunicyjne. Podobnie jak warsztaty amunicyjne laboratoria były to zwarte zespoły pomieszczeń, w których składano i przygotowywano amunicję.

Wejście do laboratorium prochowego/ amunicyjnego

Laboratorium amunicyjne.

Ekspozycje w pomieszczeniach laboratorium amunicyjnego

Laboratorium prochowe/ amunicyjne

Czerwony szlak Twierdzy Boyen, po prawej widoczne wejście do kolejnego schronu pogotowia

Czerwony szlak Twierdzy Boyen

Kolejny kojec artyleryjski - zbliżamy się do Bramy Wodnej

Zejście do kojca artyleryjskiego

Kojec artyleryjski

Kojec artyleryjski - wnętrza

Kojec artyleryjski

Przejście poterną do zespołu piekarni

Przechodzimy poterną pod wałem i wchodzimy do zespołu piekarni, zbudowanego w latach 1853-54. W dwunastu pomieszczeniach urządzono: magazyny mąki, chleba, agregatu prądotwórczego (po modernizacji), trzy piece do wypieku chleba, ubojnię, masarnię i studnię. W czasie ćwiczeń rezerwistów zespół piekarni służył jako zapasowe koszary dla powołanych na ćwiczenia. Do 1945 r. obiekt zabezpieczał potrzeby załogi i mieszkańców Giżycka w chleb.

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Przejście pod wałem

Przejście pod wałem - widok od strony zespołu piekarni

Po lewej zespół piekarni, po prawej schron piechoty

Wnętrza zespołu piekarni

Schron piechoty

Po lewej schron piechoty po prawej zespół piekarni

Brama Wodna

Brama Wodna, zwana również Bramą Portową, była najmniejszą furtką wejściową prowadzącą do twierdzy. W początkowym okresie funkcjonowania twierdzy (ok. 1854-1868) kiedy istniał kanał łączący twierdzę z brzegiem jeziora Niegocin a na zewnątrz murów była niewielka przystań dla barek dowożących zaopatrzenie do twierdzy, Brama Wodna miała ułatwić komunikację pomiędzy tą przystanią a projektowanym portem na dziedzińcu (majdanie) twierdzy. Ostatecznie wybudowano jednak zaledwie 200-metrowy odcinek kanału wewnątrz zespołu twierdzy ułatwiający wyładunek zapasów przewożonych barkami bezpośrednio do komór i pomieszczeń spichrzy zbożowych. W 1868 roku brzegiem jeziora Niegocin przeprowadzono odcinek Wschodniopruskiej Kolei Południowej, której nasypy odcięły przystań zlokalizowaną pod murami twierdzy od jeziora. Około 1871 roku zlikwidowano resztki kanału łączącego twierdzę z jeziorem, podwyższono o 1,5 m teren dawnej przystani, poza twierdzą zlokalizowano zespół wojennych schronów amunicyjnych, od których doprowadzono nitkę kolejki wąskotorowej. W tym okresie czasu całą Bramę Wodną przemurowano, zmniejszono prześwity zewnętrzne oraz zainstalowano drewniany most zwodzony z przeciwwagami. Normalną pozycją położenia mostu była pozycja „w pionie”. W razie potrzeby opuszczenia mostu dwóch żołnierzy otwierało komory przeciwwag umieszczone po obu stronach przejazdu, a następnie za pomocą łańcuchów podnosiło końcówki przeciwwag do góry, jednocześnie opuszczając konstrukcję mostu w dół na położony poniżej mostu zbiornik z wodą. Po zablokowaniu mostu w pozycji poziomej można było wejść lub wyjść z terenu twierdzy. Brama funkcjonowała jedynie jako pomocniczy wjazd do twierdzy oraz jako droga zaopatrzeniowa dla piekarni i spichrzy zbożowych. Po zakończeniu przejścia lub przejazdu przez bramę, zwalniano blokady przeciwwag i przęsło wracało do swojej pierwotnej pozycji. Zastosowane nowatorskie rozwiązania i mechanizmy służące do podnoszenia i opuszczenia mostu drewnianego w zespole Bramy Wodnej twierdzy giżyckiej stosowano następnie w większości pruskich fortyfikacji II połowy XIX wieku.

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Brama Wodna

Spichlerze zbożowe (spłonęły w latach 90. XX w.)

Historia spichrzy zbożowych wybudowanych na majdanie twierdzy Boyen sięga jeszcze końca XVIII wieku. W latach 1784-1786 na wyspie Czarci Ostrów jeziora Śniardwy wzniesiono umocniony magazyn wojskowy, któremu nadano miano „Fort Lyck”. W centralnej części tego fortu znajdowały się dwa duże spichrze zbożowe o konstrukcji szachulcowej (tzw. mur pruski) i łącznej pojemności 12000 korcy zboża i 1800 beczek sucharów. Na początku lat 40. XIX wieku, kiedy podjęto decyzję o budowie nowej, w pełni wyposażonej twierdzy pod Giżyckiem – zlikwidowano umocnienia Fortu Lyck, a wszystkie materiały możliwe do ponownego użycia przewieziono drogą wodną do Giżycka. W 1849 roku ponownie zmontowano wszystkie elementy drewniane przeniesionych w całości spichrzy zbożowych i omurowano je cegłą. W takiej postaci oba spichrze zachowały się do 1996 roku. Obecnie, po zniszczeniach poczynionych pożarami, oba spichrze ulegają stopniowemu niszczeniu. Obok spichrzy znajduje się zachowany jeden z trzech budynków administracyjnych.

Źródło: Rużewicz Wojciech – Fortyfikacje nowożytne Prus Wschodnich

Spichlerze zbożowe

Wciąż idziemy czerwonym szlakiem...

Sala ćwiczeń. Przed wejściem na rampę prowadzącą do Bramy Kętrzyńskiej i Giżyckiej mamy dziedziniec, gdzie zachowało się kilka budynków z okresu wojskowego. Największy z nich ze ścianami z muru pruskiego to dawna sala ćwiczeń, gdzie żołnierze poprawiali sprawność i kondycję fizyczną.

Stacja gołębi i jej otoczenie

Ekspozycja Twierdzy Boyen

Stajnia z wozownią. Stajnia z wozownią jest przykładem typowej architektury pruskiej. Parter posiada konstrukcję drewniano-murowaną, potocznie nazywaną „murem pruskim”. Budynek wzniesiono ok. 1887 r., ślady na belkach pozostawionych przez cieśli wskazują na przebudowę w 1929 r. Pierwotnie było to miejsce do przechowywania wozów i wózków oraz stajnia dla koni. Piętro budynku miało funkcje magazynowe oraz stanowiło pomieszczenia dla obsługi. Konie w twierdzy służyły głównie do przetaczania dział z arsenału znajdującego się na majdanie, na wały oraz do transportu wózków z amunicją. W 2015 r. budynek został zmodernizowany i zaadaptowany do nowych celów – wystawienniczych.

Ekspozycja Twierdzy Boyen

Wnętrze stajni z wozownią

Wnętrze stajni z wozownią, tutaj pytaj obsługi o pamiątkowe pieczątki

Brama Kętrzyńska

Brama Kętrzyńska. Po obu stronach wjazdu były schrony dla załogi i wartownie. Brama zamykana była stalowymi wrotami, a od fosy zwodzonym mostem. Jest bardzo bogata w dekoracyjne detale architektoniczne. Z wału nad bramą widać po lewej stronie kojec artyleryjski bastionu Herman, zaś po prawej – kojec artyleryjski Bastionu Leopold. Widać stąd też wrota bramy, mostek, fosę i drogę prowadzącą na zewnątrz twierdzy. W oddali po prawej i po lewej stronie widać półkaponiery rawelinowe.

Brama Kętrzyńska

Koszarowiec "Hermann"

Koszarowiec "Miecz"

Miejsce startu i zakończenia zwiedzania - oczywiście wizyta w kioskach z pamiątkami obowiązkowa

Na Bramie Giżyckiej

Na Bramie Giżyckiej - widok na kaponierę Bramy Giżyckiej

Na Bramie Giżyckiej

Opuszczamy Twierdzę Boyen

Twierdza Boyen

Dla łowców pamiątkowych stempli Twierdza Boyen przygotowała trzy: Twierdza Boyen, stajnia z wozownią i koszarowiec "Miecz". Wszystkie znajdują się przy stanowisku obsługi turystów w wozowni...

Stempel 1

Stempel 2

Stempel 3

Będziesz zawsze na bieżąco z wydarzeniami, cenami i godzinami otwarcia śledząc stronę internetową Twierdzy Boyen : http://twierdza.gizycko.pl/

Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias

Wyszukaj na stronie

Rozmaitości :

www.historia.zarow.pl

Co już odwiedziliśmy?

Przegląd Giełd Staroci

- woj. warmińsko-mazurskie

Giżycko - Twierdza Boyen

Informacje o plikach cookie