Labiryntarium - Kanał Mazurski, Śluza Leśniewo Górne (nieukończone) i inne obiekty

: Kategoria: Województwo warmińsko-mazurskie; Utworzono: 25 lipiec 2023; Poprawiono: 25 lipiec 2023

Ocena użytkowników: 5 / 5

Kanał Mazurski, Śluza Leśniewo Górne i inne obiekty (nieukończone)

Mamerki: (niem. Mauerwald)

powiat: węgorzewski

gmina: Węgorzewo

województwo: warmińsko-mazurskie

współrzędne geograficzne: 54°11'25.0"N 21°39'10.1"E (54.190267, 21.652805)

Kolejnym obiektem na naszej mazurskiej trasie jest słynna Śluza Leśniewo Górne na Kanale Mazurskim. Ani Kanał Mazurski, ani Śluza Leśniewo Górne nigdy nie zostały ukończone, ale wciąż słyszy się o tym, że kiedyś może się to dokonać. Wymagało by to jednak dogadania się z władzami Obwodu Kaliningradzkiego, co po wybuchu wojny pomiedzy Rosją a Ukrainą znacznie oddala takie ewentualne pomysły.

Od teraz jest nieco trudniej, bo nie dysponujemy już autem. Do Mamerek dotarliśmy drogą wodną. Przystań Mamerki usytuowana jest przy wejściu do kanału Mazurskiego od strony Jeziora Mamry. Stąd do Śluzy Leśniewo Górne jest prawie 5 km pieszo w jedną stronę... A co tam ;)

Śluza Leśniewo Górne, na szczycie widoczna wnęka po godle III Rzeszy. To właśnie ta symbolika przyciąga tu wielu turystów, miłośników budowli militarnych i nawet producentów dokumentów historycznych (w tym zagranicznych).

Zacznijmy od Kanału Mazurskiego...

Kanał Mazurski (niem. Masurischer Kanal, ros. Канал Мазурский) to nieukończony kanał wodny, który miał połączyć Wielkie Jeziora Mazurskie z Bałtykiem poprzez rzeki Łynę (rzeka w północno-wschodniej Polsce i Rosji, lewy dopływ Pregoły) i Pregołę (rzeka w rosyjskim obwodzie królewieckim. Pregoła powstaje z połączenia Węgorapy i Instruczy w okolicach Czerniachowska. Głównym jej dopływem jest Łyna. Uchodzi do Zalewu Wiślanego. Jest najdłuższą rzeką obwodu królewieckiego i w całości przepływa w jego granicach. Jest żeglowna na całej długości). Obecnie Kanał Mazurski przebiega przez terytorium dwóch państw: Polski i Federacji Rosyjskiej. Nie jest on udostępniony dla żeglugi.

Projekt budowy Kanału Mazurskiego, który powstał pod koniec XIX wieku, opierał się na wcześniejszych pracach braci polskich, którzy osiedli na terenie Prus Książęcych. W XVII w. Józef Naronowicz-Naroński opracował dokładne mapy jezior i plan połączenia kanałem rzeki Pregoły z Niemnem, a kontynuator jego prac Samuel Suchodolec (Suchodolski) opracował projekt kanału mającego połączyć jez. Śniardwy z jez. Niegocin i dalej z rzeką Pregołą.

Wraz z budową kanałów pomiędzy mazurskimi jeziorami, która rozpoczęła się w 1764 roku, zaczęto coraz poważniej rozważać pomysł połączenia ich nowym kanałem z Bałtykiem. Spośród kilku możliwych wariantów wybrano – jako najlepiej uzasadnioną ekonomicznie – trasę łączącą jezioro Mamry z rzeką Łyną. Projekt kanału o długości ok. 50 km z 6 stopniami wodnymi i spadzie ok. 111 m opracowano w latach 1849–1862. Nie wszedł jednak do realizacji. Kolejny projekt, który opracowano w 1874 roku został już zatwierdzony przez Krajowy Parlament Prus Wschodnich, jednak ze względu na problemy związane z własnością gruntów na trasie jego budowy, również nie doczekał się urzeczywistnienia. W latach 1890–1898 podjęto próbę realizacji kolejnej wersji projektu. Zakładał on budowę śluz zamiast dotychczasowo proponowanych pochylni, a przy poszczególnych stopniach kanału (miało być ich 6) planowano budowę elektrowni wodnych. Zaprojektowano również dwie bramy bezpieczeństwa w postaci jazów walcowych. Koncepcja ta również nie została zrealizowana, głównie ze względu na protesty mieszkańców doliny Pregoły i Dejmy obawiających się zwiększenia zagrożenia powodziowego. Obawiano się także, że planowane stałe zasilanie kanału wodą w ilości 6 m³/s będzie skutkowało utrudnieniami w żegludze (szczególnie w okresie letnim).

W 1906 roku przeprowadzono konsultacje z mieszkańcami rejonów przyszłej budowy, podczas których ustalono zasady racjonalnej gospodarki wodnej w rejonie Wielkich Jezior Mazurskich, zadeklarowano włączenie do projektu odpowiedniej liczby zbiorników retencyjnych, budowę śluz oszczędnościowych, a także ustalono wielkość poboru wody na 3 m³/s. Projekt budowy Kanału Mazurskiego ukończono w 1907 roku i został on ostatecznie przyjęty przez Pruski Parlament Krajowy 14 maja 1908 roku. Na realizację inwestycji została przydzielona kwota 16 515 000 marek (w tym 1 815 000 marek przeznaczono na budowę zbiorników retencyjnych).

źródło: www.pl.wikipedia.org/wiki/Kanał_Mazurski

Poniżej mapa Google, fragment Kanału Mazurskiego pomiędzy jeziorami Mamry i Rydzówka. Startując z Przystani Mamerki u wejścia do Kanału Mazurskiego z Jeziora Mamry, aby dotrzeć do Śluzy Leśniewo Górne (ozn. nr 6) mijamy po drodze 5 obiektów: 1 - most drogowy na drodze z Pniewa do Przystani, 2 - most kolejowy na linii kolejowej z Kętrzyna do Węgorzewa (przez Wilczy Szaniec Główną Kwaterę Hitlera i Dawna Kwatera Główna Niemieckich Wojsk Lądowych w Mamerkach), 3 - ruina mostu drogowego (nie widać w pobliżu kanału drogi, być może była w fazie projektu), 4 - grobla(?), 5 jaz walcowy i 7 - Śluza Leśniewo Dolne (nie odwiedziliśmy)

I odcinek – od Łyny do linii kolejowej Gierdawy – Nordenburg (długość ok. 28 km), II odcinek – od linii kolejowej Gierdawy – Nordenburg do jeziora Mamry (długość ok. 22 km). Po skompletowaniu niezbędnej dokumentacji technicznej rozpisano przetarg na budowę kanału. Wygrały go – mające już doświadczenia w tego typu pracach – firmy Philipp Holzmann i Dyckerhoff & Widmann. Budowę oficjalnie rozpoczęto w kwietniu 1911 roku. W okresie tym średni koszt 1 km kanału wynosił ok. 300 000 marek.

Wybuch I wojny światowej wymusił pierwszą w historii budowy przerwę. Do 1914 roku wykonano 3/4 robót ziemnych, ukończono większość obiektów pomocniczych i rozpoczęto budowę trzech śluz. W 1919 roku, decyzją Pruskiego Ministerstwa Robót Publicznych prace zostały wznowione. Dużym w tym czasie problemem było pozyskanie dobrej jakości cementu, szczególnie potrzebnego przy budowie największych obiektów hydrotechnicznych – śluz. Trudna sytuacja gospodarcza na początku lat 20. wymusiła kolejną przerwę. Formalną decyzję o wstrzymaniu robót wydał w 1922 roku Minister Komunikacji Rzeszy (pod którego jurysdykcją inwestycja znajdowała się od 1920 roku), jednak prace zabezpieczające trwały jeszcze przez dwa lata. Do tego czasu wykonano 20 km kanału, 10 km było w budowie, ukończono wszystkie przepusty, spusty i groble, a także większość mostów. Rozpoczęto prace przy większości śluz, a jedną z nich – Drużbę I – ukończono.

Inwestycję podjęto ponownie w roku 1934. Wiązało się to z programem aktywizacji gospodarczej Prus Wschodnich realizowanym przez Narodowych Socjalistów. W tym czasie koszt dokończenia budowy oszacowano na 19 500 000 marek z terminem realizacji do maja 1941 roku. Początkowo tempo prac było szybkie i do 1936 roku ukończono koryto kanału na odcinku Łyna – jez. Rydzówka oraz drugą śluzę (Drużba II). W znacznym stopniu zaawansowania była też budowa śluz Ozierki i Piaski.

Wybuch II wojny światowej i związany z tym odpływ siły roboczej spowodował drastyczne zmniejszenie tempa prac. W 1940 roku uczestniczące w budowie kanału oddziały Służby Pracy Rzeszy (RAD) zostały oddelegowane do innych robót. Prace przy budowie Kanału Mazurskiego wstrzymano ostatecznie w 1942 roku, a w roku 1944 większość mostów na kanale została wysadzona w celu powstrzymania radzieckiej ofensywy.

Po zakończeniu wojny nie podjęto już prac nad dokończeniem budowy. Stopień zaawansowania całości inwestycji szacuje się na 90%, przy czym koryto kanału zostało wykonane na całej jego długości, chociaż nie zdołano już podłączyć do niego wszystkich śluz.

źródło: www.pl.wikipedia.org/wiki/Kanał_Mazurski

Wejście do Kanału Mazurskiego od Jeziora Mamry, widok z terenu kąpieliska i Przystani Mamerki. Dotarliśmy tu przed zmrokiem, stąd zdjęcie z zachodem słońca

Pięknie pokazane z lotu ptaka i w dzień wejście do Kanału Mazurskiego z Jeziora Mamry. Widzimy fragment Przystani Mamerki. Źródło: www.mazury24.eu/atrakcje-turystyczne/kanal-mazurski,343/zdjecia

Widok z lotu ptaka i w dzień znad wejścia do Kanału Mazurskiego z Jeziora Mamry w stronę Leśniewa Górnego. Widzimy pierwszy obiekt nad Kanałem Mazurskim, most drogowy pomiędzy miejscowościami Pniewo i Przystań. Źródło: www.mazury24.eu/atrakcje-turystyczne/kanal-mazurski,343/zdjecia

Długość kanału (od jez. Mamry do rzeki Łyny) wynosi 50,4 km (w tym 20,5 km przypada na teren Polski, a 29,9 km na teren Federacji Rosyjskiej). Po wliczeniu w jego trasę rzek Łyny (22 km) i Pregoły (65 km) oraz Zalewu Wiślanego (33 km), sumaryczna długość drogi wodnej wyniosłaby ponad 170 km.

Maksymalna głębokość kanału w jego osi wynosi 2 m w wykopie i 3 m na odcinkach prowadzonych w nasypie. Dno i skarpa kanału zostały zabezpieczone kilkucentymetrową warstwą tłucznia. Głębokość przy przejściu z dna w skarpę zawiera się w przedziale od 1,5 do 2,5 m. Szerokość kanału na poziomie wody średniej sięga 25 m, maksymalna szerokość dna wynosi 13 m. Najmniejszy dopuszczalny promień łuku na jego trasie to 400 m. Projekt Kanału Mazurskiego przewidywał przepływ statków o wyporności do 250 ton i zanurzeniu nie większym niż 1,5 m.

W celu zminimalizowania ryzyka powodziowego, na trasie Kanału Mazurskiego zaprojektowano trzy bramy bezpieczeństwa w postaci jazów walcowo-ruchowych: w rejonie śluz Leśniewo Górne, Piaski i Ozierki Wolnyje (dwa jazy zlokalizowane są na terenie Polski, pozostałości trzeciego obiektu tego typu znajdują się na terytorium Rosji, w okolicach nieistniejącej dziś miejscowości Wickerau). Ponadto przy ujściu kanału z jez. Mamry dodano dodatkową bramę o szer. 8 metrów, której zadaniem jest bezpośrednia ochrona zasobów jeziora.

Kanał Mazurski na niektórych odcinkach – zamiast w typowym wykopie – poprowadzony został w kilkumetrowej wysokości nasypach. Umożliwiło to zmniejszenie różnicy poziomów pomiędzy poszczególnymi stopniami wodnymi i tym samym redukcję ich liczby do niezbędnego minimum. Po obu stronach kanału zaprojektowano też ścieżki holownicze o szerokości 3 m, a także miejsca mijania dla jednostek pływających i porty zimowe.

źródło: www.pl.wikipedia.org/wiki/Kanał_Mazurski

Nieco ponad kilometrowy odcinek drogi pomiędzy mostem drogowym i kolejowym nalezy pokonać lewym brzegiem kanału idąc w stronę Leśniewa. Droga tu jest na tyle dobra, że wielu wędkarzy podjeżdża tu samochodami.

Most kolejowy nad Kanałem Mazurskim na linii kolejowej nr 259 Kętrzyn - Węgorzewo. Tutaj należy przejść na prawy brzeg kanału...

Warto w tym miejscu przytoczyć kilka zdań o samej linii kolejowej.

Linia kolejowa nr 259 to jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa znaczenia miejscowego łącząca Kętrzyn z Węgorzewem (wcześniej jako niem. linia Rastenburg-Angerburg), oddana do użytku w dniu 1 lipca 1907.

Początkowo kursowały po niej 4 pary pociągów pasażerskich. W 1917 r. rozpoczęto przebudowę linii na dwutorową z zamiarem włączenia jej do planowanej magistrali Chojnice – Lida. Prace przerwano z końcem I wojny światowej i linia pozostała jednotorową, lokalną trasą.

Linia ta wielokrotnie odgrywała znaczenie jako droga dostaw materiałów do budowy dużych inwestycji infrastrukturalnych. Od 1911 linia była wykorzystywana na potrzeby budowy Kanału Mazurskiego, którą w 1914 r. przerwano. W 1934 wznowiono prace związane z tym kanałem, ale ponownie je przerwano w 1940. W tym samym roku przystąpiono do wznoszenia Wilczego Szańca – kwatery głównej Hitlera – oraz bunkrów OKH "Anna" w Mamerkach.

W czasie II wojny światowej linia używana była do celów wojskowych. Istniejący na terenie gierłoskiego lasu przystanek kolejowy Gierłoż przebudowano na potrzeby Wilczego Szańca poprzez dobudowanie drugiego toru przelotowego, bocznicy odstawczej oraz zbrojonych zabudowań dworcowych. W czasie funkcjonowania kwatery z linii tej korzystały pociągi: specjalne na trasie Berlin – Wilczy Szaniec – OKH "Anna" w Mamerkach – w zależności od potrzeb;specjalne salonki przewożące dostojników własnych i z innych państw, w tym pociąg specjalny Hitlera "Ameryka" (niem. Führersonderzug Amerika); pociąg motorowy składający się z dwóch wagonów odpowiednio drugiej i trzeciej klasy, kursujący pomiędzy Wilczym Szańcem a kwaterą OKH (skład zatrzymywał się też na przystanku kwatery Lammersa w Radziejach); pociągi towarowe dowożące z Rastenburga robotników Organizacji Todt i materiały budowlane.Na nowo wybudowanej bocznicy w Kamionku Wielkim stacjonował pociąg specjalny Ribbentropa Westfalen. W tym czasie Ribbentrop miał swoją siedzibę w pobliskim pałacu Lehndorffów w Sztynorcie. W okresie od 1941 do początku 1945 na linii nie kursowały normalne pociągi pasażerskie, tylko funkcjonowała komunikacja autobusowa.

W 1945 szyny z odcinka linii kolejowej Kętrzyn – Węgorzewo zostały wywiezione do ZSRR. W 1948 na trasie tej ułożono nowe szyny, a 18 stycznia 1949 uruchomiono kolejowe połączenie Kętrzyna z Węgorzewem.

Pociągi osobowe kursowały do 30 maja 1992, a towarowe do roku 2000. Do 2001 do "Wilczego Szańca" przyjeżdżały jeszcze pociągi turystyczne z Niemiec. W dniu 16 lipca 2003 trasą tą przejechał szynobus z przeciętną prędkością 60 km/h. Część linii na odcinku Kętrzyn – Karolewo była używana do 2005 na potrzeby Stacji Przesypowej Cementu w Karolewie.

1 lipca 2007, z okazji przypadającej w tym dniu setnej rocznicy oddania linii do użytku, Stowarzyszenie Hobbystów Kolejowych we współpracy z Dolnośląskimi Liniami Autobusowymi uruchomiło pociąg specjalny relacji Kętrzyn – Węgorzewo – Kętrzyn. Od dnia 19 lipca 2008 kursowały na tym odcinku pociągi turystyczne (lokomotywa spalinowa z jednym wagonem).

źródło: www.pl.wikipedia.org/wiki/Linia_kolejowa_nr_259

Widok z mostu kolejowego na Kanał Mazurski

Most kolejowy linii 259 nad Kanałem Mazurskim

Ruina mostu drogowego... Znajduje się on niespełna 200 m od wspomnianego wyżej mostu kolejowego

Ruina mostu drogowego...

Zaślepienie groblą ziemną na Kanale Mazurskim. Po stalowych profilach wbitych w dno, sądzić można, że to współczesna konstrukcja. Chodziło proawdopodobnie o to, aby nie było rychu wody pomiędzy Mamrami a nieukończonym odcinkiem z dwiema śluzami w okolicach Leśniewa(?) Potrzebne potwierdzenie...

Grobla na Kanale Mazurskim

Pierwszy z trzech zaplanowanych dla Kanału Mazurskiego jazów walcowych

Jaz walcowy to urządzenie hydrotechniczne służące piętrzeniu wody na rzekach, kanałach. Stopień piętrzenia jest większy niż w przypadku jazów iglicowych.

W Polsce jazy walcowe są rzadkością. Do najstarszych, zachowanych w oryginalnej postaci należy jaz Bolko na rzece Baryczy oraz jaz Czersko Polskie w rejonie ujścia Brdy do Wisły w Bydgoszczy. Jaz wybudowany w latach 1904–1906 jest czynny do dziś. Młodsze znajdują się na stopniach wodnych Kanału Mazurskiego – w pobliżu wsi Przystań u początku Kanału Mazurskiego przy jez. Mamry i wciąż czynny, ręcznie obsługiwany jaz walcowy Piaski, na kanale między jeziorem Rydzówka a śluzą Piaski.

źródło: www.pl.wikipedia.org/wiki/Jaz_walcowy

Pierwszy z trzech zaplanowanych dla Kanału Mazurskiego jazów walcowych

Ścieżka wzdłuż Kanału Mazurskiego, prowadząca do Śluzy Leśniewo Górne

Ścieżka wzdłuż Kanału Mazurskiego, prowadząca do Śluzy Leśniewo Górne, raczej tzreba iść gęsiego

Śluza Leśniewo Górne. To pierwsza od strony Jeziora Mamry śluza i jedna z dziesięciu jakie przewidziano dla całego Kanału Mazurskiego. Rozmiary wyłaniające się zza drzew i zarośli robią wrażenie...

- Śluza Leśniewo Górne (Leśniewo I, niem. Oberschleuse Fürstenau) – śluza o największym spadzie, korpus ukończony w ok. 80% (według innych źródeł 60%),
- Śluza Leśniewo Dolne (Leśniewo II, niem. Unterschleuse Fürstenau) – korpus ukończony w ok. 20% (według innych źródeł 30%),
- Śluza Piaski (Guja, niem. Schachtschleuse Sandhof) – jedyna ukończona w 100%, wyposażona i sprawna śluza na trasie kanału,
- Śluza Bajory (niem. Schachtschleuse Bajohren) – korpus śluzy ukończony w 90%, brak większości wyposażenia,
- Śluza Długopole (Adolfowo, niem. Schleuse Langenfeld, Adolfshof) – korpus ukończony w ok. 40%, śluza o najmniejszym spadzie (jest to ostatnia śluza kanału znajdująca się na terytorium Polski),
- Śluza Ozierki (niem. Schachtschleuse Georgenfelde) – korpus śluzy ukończony w 100%, brak wyposażenia,
- Śluza Marinowka (niem. Schleuse Wilhelmshof) – korpus śluzy ukończony w 100%, niesprawna i zdewastowana,
- Śluza Kostromino (Aleksandrówka, niem. Schachtschleuse Groß Allendorf) – korpus śluzy ukończony w 100%, niesprawna i zdewastowana,
- Śluza Drużba II (zwana „śluzą dworcową”, gdyż położona jest w pobliżu dawnego dworca Allenburg, niem. Bahnhofschleuse Allenburg) – korpus śluzy ukończony w 100%, zachowana część wyposażenia,
- Śluza Drużba I (niem. Mündungsschleuse Allenburg) – korpus śluzy ukończony w 100%, zachowana część wyposażenia (w tym stalowe wrota wsporne uratowane po interwencji Konsula RP w Królewcu i administratora polskiej części Kanału Mazurskiego).

Na terenie Polski znajduje się 5 śluz, pozostałe zlokalizowane są na terenie Federacji Rosyjskiej. Wszystkie śluzy są konstrukcjami żelbetowymi, o zunifikowanych wymiarach komór (szerokość 7,5 m, długość 45 m). Były one umieszczane w miejscach charakteryzujących się istnieniem naturalnych uskoków terenu, co pozwoliło na ograniczenie nakładu pracy podczas realizacji robót ziemnych. Śluzy o spadku większym niż 8 m zostały wyposażone w zbiorniki oszczędnościowe ograniczające zużycie wody podczas śluzowania. Uwzględniając przewidywaną wielkość transportu i przyjmując, iż żegluga trwa 220 dni w roku, określono dzienną liczbę śluzowań na ok. 13 przy dopuszczalnym zużyciu wody wynoszącym 1920 m³ na każde śluzowanie.

źródło: www.pl.wikipedia.org/wiki/Kanał_Mazurski

Śluza Leśniewo Górne znajduje się na 4,53 kilometrze od początku Kanału Mazurskiego i położona jest na wysokości 116,5 m n.p.m. Jest żelbetową śluzą komorową – dokową o długości 66 m, w tym długości użytkowej komory – 45 m. Jej wysokość wynosi 21 m, szerokość 7,7 m, a wysokość spadu wody 17,2 m.

Śluza Leśniewo Górne

Śluza Leśniewo Górne. Jedynym sposobem aby wejść na wierzchołek budowli jest skorzystanie z oferty firmy Park Linowy Leśniewo. Warto było...

Śluza Leśniewo Górne - na budwoli...

Śluza Leśniewo Górne

Śluza Leśniewo Górne - na budwoli...Wysokość wynosi 21 metrów

Śluza Leśniewo Górne - na budwoli... Widok na komorę śluzy

Śluza Leśniewo Górne - na budwoli...

Śluza Leśniewo Górne - na budwoli... Widok na komorę śluzy

Śluza Leśniewo Górne. Jesteśmy w komorze śluzy - namiastka śluzowania

Uzupełnienie.

Infrastruktura pomocnicza. W ramach budowy Kanału Mazurskiego wykonano także 40 przepraw mostowych, na które składało się 25 samodzielnych mostów żelbetowych bądź stalowych. Pozostałą ich część stanowiły konstrukcje zespolone ze śluzami i bramami bezpieczeństwa oraz mosty kolejowe. Przeprowadzono również liczne prace melioracyjne oraz wybudowano budynki pomocnicze przeznaczone dla obsługi zatrudnionej przy eksploatacji kanału.

Stan obecny kanału po stronie polskiej. W momencie przerwania budowy kanału, stan zaawansowania prac na odcinku znajdującym się obecnie po stronie polskiej był najmniejszy. Większość urządzeń hydrotechnicznych nie została ukończona i nie zostały one do kanału przyłączone. Do wyjątków należy śluza Piaski (obecnie jedyny w pełni wyposażony i czynny obiekt tego typu na trasie kanału) wraz ze znajdującą się w pobliżu sprawną bramą bezpieczeństwa. Śluza ma szerokość 7,7 m, długość 52 m i głębokość 14,9 m.

Szerokość kanału od jeziora Mamry do miejscowości Leśniewo (gmina Srokowo) wynosi od 20 do 25 m, przy głębokości 1,4–1,8 m. Woda znajduje się w obwałowaniach wynoszących się nad okoliczny teren. Kanał zaślepiony jest groblą ziemną przed Leśniewem. Na odcinku bez wody do jeziora Rydzówka znajdują się dwie śluzy (śluza Leśniewo Górne i śluza Leśniewo Dolne). W odległości 9,3 km od jeziora Mamry, za jeziorem Rydzówka, umiejscowiona jest śluza Piaski. Dalsze dwie śluzy po stronie polskiej znajdują się koło miejscowości Bajory Małe (gm. Srokowo).

Zarządcą polskiej części kanału jest Zarząd Zlewni Pojezierza Mazurskiego, Biebrzy i Czarnej Hańczy z siedzibą w Giżycku, który podlega pod Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie. Warszawski Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej odpowiedzialny jest m.in. za stan techniczny kanału oraz eliminację zagrożenia powodziowego. Tym samym w latach 80. i 90. XX wieku uzupełniono infrastrukturę kanału o grodzę przeciwpowodziową (wybudowaną w okolicy osady Kaczory) oraz próg stały z przelewem (miejscowość Bajory Małe). Zadbano także o cztery strażnice wodne, które zachowały się w bardzo dobrym stanie.

Po stronie polskiej znajduje się obecnie jeden most kolejowy (linia Kętrzyn – Węgorzewo) oraz 4 mosty drogowe. Wszystkie te mosty zostały odbudowane po II wojnie światowej.

Stan kanału po stronie rosyjskiej. Rosyjski odcinek Kanału Mazurskiego znajduje się w całości w rejonie prawdinskim (obwód królewiecki). Jego trasa przebiega na ogół w obszarach niezamieszkanych, z wyjątkiem miejscowości Drużba, Lublino i Ozierki. W tej części kanał, jak i urządzenia hydrotechniczne, zostały niemal całkowicie ukończone. Jednakże od zakończenia II wojny światowej odcinek rosyjski nie znajduje się pod opieką żadnej instytucji, toteż wyposażenie techniczne śluz i bramy bezpieczeństwa zostało niemal całkowicie zdewastowane.

Patrząc od strony polskiej, rosyjski odcinek kanału zaczyna się na jego 20,5 kilometrze i biegnie w kierunku północno-zachodnim. Pierwszym obiektem po tej stronie granicy jest most Żeleznodorożnyj – Kryłowo (odbudowany po wojnie). W niedalekiej odległości znajdują się pozostałości zniszczonego mostu kolejowego. Następnie kanał biegnie przez las Bolszakowskij, w którym odnaleźć można trzeci (i ostatni) jaz na jego trasie (obecnie całkowicie pozbawiony wyposażenia). Kolejnym obiektem na trasie Kanału Mazurskiego jest śluza Ozierki, za którą znajduje się kolejowy most linii Żeleznodorożnyj – Czerniachowsk (odbudowany). Następnym stopniem wodnym jest śluza Marinowka wraz z odbudowanym mostem drogowym. W dalszej części trasy, w rejonie dawnego majątku Mauenwalde, znajduje się most drogowy, który jako jedyny na Kanale Mazurskim nie został zniszczony podczas II wojny światowej. Kilkaset metrów dalej znajdują się przyczółki wysadzonego mostu drogowego Drużba – Gusiew, za którym kanał zmienia kierunek na zachodni. Nieopodal znajduje się śluza Kostromino. Ostatnie dwie śluzy na trasie kanału znajdują się w okolicach miejscowości Drużba – są to śluzy Drużba II i Drużba I (przy której zachował się jedyny po stronie rosyjskiej budynek przeznaczony dla obsługi śluzy). Za ostatnim stopniem wodnym Kanał Mazurski zatacza łuk, po czym znajduje ujście w rzece Łynie.

Ogólny stan koryta tej części kanału jest dobry, żelbetowe konstrukcje większości budowli również zachowały się w stanie zadowalającym. Koryto nie jest na ogół wypełnione wodą (wyjątkiem są okolice śluz), w odcinkach bardziej nawodnionych porośnięte jest trzcinami, w miejscach suchych zarastają drzewa. W trzech miejscach kanał został zasypany w celu umożliwienia przejazdu na drugą stronę, przy czym w rejonie nieistniejącego mostu Drużba – Gusiew daje się zauważyć przygotowania do wykonania kolejnego takiego przejazdu.

Na trasie rosyjskiej części Kanału Mazurskiego funkcjonuje jeden most kolejowy (linia Żeleznodorożnyj – Czerniachowsk) oraz 6 mostów drogowych (w tym jeden oryginalny most z okresu budowy kanału). Pozostałości wysadzonych w trakcie wojny mostów zostały wydobyte z dna kanału i umieszczone w jego sąsiedztwie.

źródło: www.pl.wikipedia.org/wiki/Kanał_Mazurski

Podróżował, fotografował, zebrał i opublikował : Matthias

Wyszukaj na stronie

Rozmaitości :

www.historia.zarow.pl

Co już odwiedziliśmy?

Przegląd Giełd Staroci

- woj. warmińsko-mazurskie

Kanał Mazurski, Śluza Leśniewo Górne (nieukończone) i inne obiekty

Informacje o plikach cookie