- Powiat dzierżoniowski

Dzierżoniów (do 1946 pol. Rychbach) : niem. Reichenbach im Eulengebirge

gmina : Dzierżoniów

powiat : dzierżoniowski

województwo : dolnośląskie

współrzędne geograficzne : 50°43'52.9"N 16°38'44.8"E

 

 

 

Każde szanujące się miasto dba o własne dziedzictwo co z reguły zobaczyć można w lokalnych muzeach. Dzierżoniów posiada piękne Muzeum Miejskie, które warto zobaczyć. My zrobiliśmy to długo po odwiedzeniu starego miasta, ale odwrócona kolejność nie spowodowała nudy i braku zaskoczenia, bo poza piękną siedzibą, Muzeum Miejskie Dzierżoniowa może poszczycić się wieloma wspaniałymi pamiątkami z bogatej przeszłości miasta - zachęcamy do odwiedzenia placówki...

 

 

Muzeum Miejskie w Dzierżoniowie

 

 

 

 

 

 Muzeum Miejskie Dzierżoniowa powstało z dniem 1 maja 2011 roku, poprzez przekształcenie działającej, przy Dzierżoniowskim Ośrodku Kultury, Izby Regionalnej. Siedzibą Muzeum jest w willa Cohnów przy ul. Świdnickiej 30. Pałacyk miejski, wzniesiony najpewniej w 1897 roku, należał pierwotnie do Hermanna Cohna, współzałożyciela firmy Cohn Gebrüder - jednej z pierwszych tkalni mechanicznych w Dzierżoniowie. Po II wojnie światowej mieściła się tu między innymi: siedziba Hufca ZHP, Towarzystwo Miłośników Dzierżoniowa i Ognisko Kształcenia Artystycznego. W budynku przeprowadzonych zostało wiele prac remontowych i adaptacyjnych, które miały na celu przystosowanie dostępnych pomieszczeń do celów muzealnych.

 

Ul. Świdnicka 30, dawny Pałacyk miejski Hermanna Cohna

 

 

 

 

 

 Eklektyczna budowla przyciąga wzrok przechodniów ceglastą czerwienią elewacji, wzbogaconą piaskowcowym detalem a także belki ryglowe konstrukcji w szczycie oraz na zwieńczeniu jednej z  wież. Godne uwagi są również wnętrza budynku: okazała klatka schodowa z ogromnym witrażem, oryginalne boazerie i piękne stropy. Zachowane elementy wnętrz, dzięki przeprowadzonym zabiegom konserwatorskim, stopniowo powróciły do dawnej świetności.

 

Mapka Google - czerwonym kolorem oznaczono lokalizację Muzeum Miejskiego Dzierżoniowa w odniesieniu do historycznego centrum starego miasta, jego adres to : 58-200 Dzierżoniów, ul. Świdnicka 30

 

 

 

 

 

 Dawny Pałacyk miejski Hermanna Cohna

 

 

 

 

 

  Dawny Pałacyk miejski Hermanna Cohna

 

 

 

 

 

 Ciekawy eksponat przed budynkiem muzeum...

 

 

 

 

 

 Wejście do Muzeum Miejskiego w Dzierżoniowie

 

 

 

 

 

 Obecnie, na wystawach stałych, zobaczyć można zbiory kartograficzne i dokumenty dotyczące Dzierżoniowa i okolicznych miejscowości. Spora kolekcja artefaktów obrazuje rozwój naszego regionu od czasów schyłkowego paleolitu po czasy nowożytne. Szczególny charakter mają: Salonik Mieszczański i Izba Sowiogórska. Można tam zobaczyć typowe wyposażenie XIX-wiecznego pomieszczenia reprezentacyjnego oraz sprzęty i narzędzia używane w codziennym życiu. W Muzeum można zobaczyć także zbiory, z nie tak odległej historii, które obejmują zabytki przemysłu i rzemiosła, a także przedstawiają sylwetki ludzi związanych z regionem.

 

Hall główny, przed nami drzwi wejściowe od przedsionka i wejscia głównego

 

 

 

 

 

 Marszałek Piłsudski w związku ze zbliżającą się rocznicą setnej rocznicy odzyskania niepodległości

 

 

 

 

 

 Hall główny (parter) - widok na schody prowadzące na piętro i biuro (kasę) muzeum

 

 

 

 

 

 Hall główny - księga pamiątkowa i wystawka publikacji które można kupić w kasie

 

 

 

 

 

 Sala wystaw czasowych

 

 

 

 

 

 Wystawa czasowa „Niepodległa” realizowana w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości. Na wystawie prezentowane są eksponaty pamiętające czasy walk o niepodległość, wśród których można zobaczyć bogaty zbiór szabli, odznak, banknotów i monet a także fotografie, dokumenty, książki, prasę i pocztówki. Wątki patriotyczne przedstawione są poprzez ukazanie działalności organizacji paramilitarnych, stowarzyszeń i organizacji. Na ekspozycji nie zabrakło sztuki w stylu Art Deco – stylu, który stał się symbolem nowej państwowości. Wśród eksponatów znajduje się m.in. malarstwo Zbigniewa Pronaszko, znane na całym świecie wyroby z Huty Szkła „Niemen” oraz ręcznie wytwarzana porcelana z Fabryki Porcelany w Ćmielowie. Wystawę uzupełniają tablice udostępnione przez wrocławski oddział Instytutu Pamięci Narodowej, prezentujące utworzoną przez Józefa Piłsudskiego, Pierwszą Kompanię Kadrową, która stała się zalążkiem Wojska Polskiego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Salonik mieszczański

 

 

 

 

 

 

W pomieszczeniu, które pierwotnie prawdopodobnie pełniło funkcję gabinetu lub biblioteki zaaranżowano w pełni wyposażony salon mieszczański z przykładowym umeblowaniem z okresu powstania budynku, w którym mieści się Muzeum, czyli schyłku XIX wieku.

Wszystkie reprezentują modny wówczas styl neorenesansowy. Motywy na meblach tworzą ciekawą relację z architekturą budynku dzięki ornamentom okuciowym. Ten sam motyw pojawia się na kamieniarce elewacji pałacyku: na balustradach balkonu i tarasu. Podczas remontu pomieszczeń służących ekspozycji wystaw czasowych na sklepieniu dawnej jadalni nieoczekiwanie odkryto fresk, w którym wykorzystano również motyw ornamentu okuciowego. Dlatego można z dużą dozą prawdopodobieństwa przypuszczać, że na dawnym wyposażeniu pałacyku znajdowały się meble w stylu neorenesansowym.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W pomieszczeniu, które pierwotnie pełniło funkcję saloniku, znajdują się godne uwagi zbiory kartograficzne – XVII i XVIII-wieczne mapy części Śląska – Księstwa Świdnickiego oraz ikonografia miasta w grafikach pochodzących z XVIII i XIX wieku

Samo pomieszczenie zwraca też uwagę swoją powściągliwą elegancją. Na suficie zachowały się oryginalne sztukaterie. Niedawno przeprowadzono ich konserwację i odtworzono oryginalne złocenia. W tym bardzo dobrze doświetlonym pomieszczeniu wyglądają one szczególnie efektownie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Ekspozycje na I piętrze - klatka schodowa

 

 

 

 

 

 Witraż

 

 

 

 

 

 Witraż z datą 1897, prawdopodobna data budowy budynku

 

 

 

 

 

 Klatka schodowa

 

 

 

 

 

 Hall I piętra

 

 

 

 

 

 Wyżej nie idziemy...

 

 

 

 

 

 Hall I piętra, zwiedzanie rozpoczynamy od pierwszych drzwi po prawej od wejścia na piętro

 

 

 

 

 

 Wystawa - Archeologia

 

 

 

 

 

 

Na wystawie zaprezentowane zostały zabytki pozyskane podczas prac wykopaliskowych z rejonu Dzierżoniowa, pochodzące z okresu od schyłkowego paleolitu (ok.10 000 lat p.n.e.) po czasy nowożytne (XVI-XVII w.). Na kolekcję składają się m. in. narzędzia krzemienne z okolic Bielawy, ceramika neolityczna z Ciepłowodów oraz zestaw kamiennych toporków z tej epoki. Z okresu epoki brązu pochodzą z kolei gliniane naczynia i szpile z brązu będące wytworem tzw. kultury łużyckiej oraz wyjątkowa gliniana grzechotka. Wśród młodszych zabytków warto zwrócić uwagę na fragmenty naczynia zasobowego z okresu wędrówek ludów oraz zespół zabytków związanych z wczesnośredniowiecznym osadnictwem słowiańskim (m. in. tzw. garnki esowate i kościane łyżwy oraz pokaźny zbiór metalowych części ubioru i narzędzi pochodzących z grodu w Niemczy). Ekspozycję zamykają artefakty z późnośredniowiecznego Dzierżoniowa (w tym ceramika warsztatowa i unikalne gliniane figurki stanowiące tzw. skarb z Dzierżoniowa) oraz bogato zdobione renesansowe kafle piecowe.

 

 

 

 

 

 

 Wystawa Izba Śląska

 

 

 

 

 

 

Ekspozycja etnograficzna została zaaranżowana w formie dioramy (przy pomocy oryginalnych sprzętów oraz fotografii wnętrza), ukazuje elementy tradycyjnego wyposażenia ludowej izby. Typowa, XIX-wieczna chałupa wiejska rozplanowana była na rzucie prostokąta, z jednym wejściem w ścianie dłuższej. Głównym pomieszczeniem chaty była izba czarna, w której stał piec, pełniła ona jednocześnie rolę kuchni i sypialni. Izba biała była pomieszczeniem bardziej reprezentacyjnym, służyła tylko celom mieszkaniowym. Obok białej izby budowano często dodatkowe pomieszczenie – komorę, służącą, jako magazyn. Układ mebli w tradycyjnej izbie śląskiej był ściśle określony. Meble ustawiane były pod ścianami, tak by nie zakłócać ciągów komunikacyjnych izby, służącej przecież zarówno celom mieszkalnym, jak i roboczym. W rogu na prawo lub lewo od wejścia znajdował się zwykle piec, z kamienia lub z cegły, który często zajmował nawet jedną trzecią powierzchni izby. Bryła pieca rozbudowana do pokaźnych rozmiarów, zawierała w sobie wiele elementów architektoniczno-zdobniczych: nadwieszane gzymsy, murki i wnęki na przedmioty kuchenne, czeluście na drewno opałowe, ławy a niekiedy pomosty do spania. Wokół pieca znajdowały się zwykle przedmioty związane z przygotowywaniem strawy, takie jak: garnki, patelnie, drewniane niecki, kamionkowe foremki na babki, dzieże do wyrobu ciasta na chleb, maselnice. Ważnym elementem wyposażenia wnętrza był także stół, przy którym posiłek spożywano jedynie w wyjątkowych okolicznościach, takich jak wieczerza wigilijna, wesele, stypa lub wizyta gości. Na co dzień zaś posiłki jadano przy ławie. Nad łóżkiem zawieszano obrazy o treści religijnej, jeżeli było ich więcej, zawieszano je także pod powałą lub na ścianie na wprost wejścia. Na wystawie w Muzeum Miejskim Dzierżoniowa Warto zwrócić uwagę m.in. na „dogotowywacz” – urządzenie o wyglądzie drewnianej skrzynki ze szczelnie zamykanym wiekiem, pozwalające na dogotowanie produktów, tzw. dojście, poprzez zapobieganie stratom ciepła. Można było w nim przyrządzać kasze i ryż, mięso duszone oraz potrawy z grochu i fasoli. Z wyeksponowanych zabytków na uwagę zasługuje także magiel z początku XX w. oraz kolekcja żelazek, wśród których zobaczyć można żelazka na duszę, na węgiel, jak również gazowe czy elektryczne.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Wystawa - Dzierżoniów do 1945 roku

 

 

 

 

 

 Na uwagę zasługuje zbiór lokalnych sreber oraz innych wyrobów rzemiosła artystycznego, w tym piękna, porcelanowa filiżanka z ręcznie malowaną panoramą miasta Reichenbach (Dzierżoniów), pochodząca z początku XIX wieku.  Znajduje się tu również zbiór pieczęci miejskich, dokumenty i pisma związane z historią miasta oraz przedmioty związane z prusko-austriacką bitwą z 1762 roku na stoku góry Rybak nieopodal Dzierżoniowa. Na ekspozycji można również zobaczyć próbki materiałów produkowanych w Dzierżoniowie w końcu XVIII wieku, które zostały umieszczone w kuli hełmu wieży ratuszowej, pamiątki związane z młynem Hilberta oraz najstarszą dzierżoniowską apteką. Oprócz tego na wystawie zaprezentowane zostały listy napisane przez najznamienitszych XIX-wiecznych mieszkańców Dzierżoniowa: Augusta Sadebecka, Józefa Tadeusza Melchiora Kellnera oraz Adolfa Maksymiliana Rinke.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Figura Jana nepomucena

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Plan miasta z modelami ważniejszych budowli miasta

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Wystawa Dzierżoniów po 1945 roku

 

 

 

 

 

 

W sali historii współczesnej zgromadzone zostały pamiątki związane z najnowszą historią miasta: od okresu przesiedleń ludności z Kresów Wschodnich II Rzeczpospolitej, poprzez lata PRL-u, działalność NSZZ „Solidarność” aż po najnowsze dzieje miasta. Druga część wystawy została poświęcona postaci księdza Jana Dzierżona.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przyznane pośmiertnie małżeństwu mieszkańcom Dzierżoniowa odznaczenie "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata"

 Wystawa - Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie

 

 

 

 

 

Wyjątkowa wystawa poświęcona Polskim Siłom Zbrojnym na Zachodzie, tj. regularnym formacją wojskowym, stanowiącym część Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, które organizowano od jesieni 1939 roku poza granicami kraju, na podstawie sojuszniczych umów wojskowych zawartych z Francją i Wielką Brytanią. W ich skład wchodziły wojska lądowe, marynarka wojenna i lotnictwo.

Na wystawie można zobaczyć liczne pamiątki po żołnierzach, repliki broni, oprzyrządowanie i odznaczenia. Uwagę przyciągają wojskowe uniformy, m.in. mundur polowy 3. Dywizji Strzelców Karpackich, mundur tropikalny 301. Dywizjonu Bombowego Ziemi Pomorskiej oraz wyposażenie polowe używane w 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej. Ekspozycję uzupełniają plansze obrazujące działania polskiego lotnictwa i marynarki wojennej, mapa Polskich Sił Zbrojnych na frontach II wojny światowej, a także historia wkładu polskiej myśli technicznej w zwycięstwo nad hitlerowskimi Niemcami.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Schodzimy klatką schodową do parteru i dalej do piwnic

 

 

 

 

 

 Piwnice : wystawa : DIORA – Legenda polskiej elektroniki

 

 

 

 

 

 

Od 14 września 2013 r. w Muzeum Miejskim Dzierżoniowa można oglądać nową ekspozycję stałą poświęconą Zakładom Radiowym DIORA. Zwiedzający mogą zobaczyć kolekcję około 100 modeli radioodbiorników produkowanych przez DIORĘ, wśród których znajdują się również prawdziwe kolekcjonerskie rarytasy.

Na wystawie można podziwiać m.in.: radioodbiorniki ludowe składane z poniemieckich części – tzw. „hitlerki”, Pioniery, pierwszy polski odbiornik z gramofonem Polonez, prototypową Śnieżkę RE 205, ostatnie radio lampowe produkowane w Diorze oraz wiele popularnych modeli z lat 70-tych takich jak: Sudety, Ślązak czy Śnieżka. Ekspozycję uzupełniają pamiątki związane z DIORĄ: archiwalne fotografie, nagrania, kroniki oraz sztandary.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Przy Muzeum Miejskim Dzierżoniowa znajdziemy jeden z punktów powstałego w maju 2018 roku Traktu Diory - o historii przemysłowej Dzierżoniowa (o tym wkrótce)

 

 

Godziny otwarcia :

W sezonie letnim (maj - wrzesień):

wtorek, czwartek, piątek – 9:00 – 16:00
środa – 11:00 – 18:00
niedziela – 11:00 – 17:00

W sezonie zimowym (październik - kwiecień):

wtorek, czwartek, piątek – 9:00 – 16:00
środa – 11:00 – 18:00
niedziela – 11:00 – 16:00

Park - lapidarium (nie zwiedziliśmy jeszcze)
dostępny bezpłatnie w sezonie letnim (maj - wrzesień) w godzinach otwarcia muzeum

 

 

---

Przygotował : Matthias

źródło informacji : strona muzeum www.mmdz.pl