Granice diecezji i dekanatów kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, nie pokrywają się z granicami województw czy powiatów. Różna jest także ich liczba. Obecnie w Polsce w 41 rzymskokatolickich diecezjach oraz 1 Ordynariacie Polowym Wojska Polskiego istnieje 1141 dekanatów. Jednym z nich jest Dekanat Świebbodzice, o którym będziemy dziś mówić w kontekście znajdujących się na jego terenie kościołów, kaplic i kapliczek - zapraszamy.
Mapa Diecezji świdnickiej z pl.wikipedia.org (kliknij w mapę jeśli chcesz ją powiększyć)
Dekanat Świebodzice, to jeden z 24 dekanatów w diecezji świdnickiej. Znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego, w powiecie świdnickim oraz częściowo w wałbrzyskim (Cieszów i Cisów). Jego siedziba ma miejsce w Świebodzicach, w kościele p.w. św. Mikołaja. W skład dekanatu wchodzi 7 parafii na terenie których znajduje się 11 kościołów lub kaplic. Właśnie te kościoły i kaplice, wraz z podstawowymi o nich informacjami chcemy Wam przedstawić w niniejszej publikacji. Nie zawsze są to perły architektury, ale przeważnie, o czym przekonacie się w dalszej części...
Powiększony fragment powyższej mapy, przedstawiający dekanat Świebodzice i granice jego ośmiu parafii.
Parafie, miejscowości, kościoły i kaplice wchodzące w skład dekanatu Świebodzice :
1. Parafia św. Michała z kościołem parafialnym w Dobromierzu
W skład powyższej parafii wchodzi dziesięć miejscowości : Dobromierz z kościołem parafialnym, Dobromierz, Jugowa i Szymanów z kościołami filialnymi, oraz Bronów, Bronówek, Serwinów, Jaskulin, Pietrzyków, Łąkoszów i Siodłkowice, które nie posiadają kościołów. W Ośrodku Opieki Społecznej w Jaskulinie, znajduje się Kaplica pół-publiczna, natomiast w Pietrzykowie Kaplica publiczna zaadaptowana ze sklepu w 1997 roku (brak fotografii).
W Dobromierzu znajduje się kościół (parafialny) pod wezwaniem świętego Michała, który został wzniesiony na początku XVI wieku, przebudowany częściowo w XVIII wieku i restaurowany w XIX wieku. Jest budowlą orientowaną (łac. oriens - wschód - zwrócona częścią prezbiterialną, mieszczącą ołtarz główny, ku wschodowi , czyli w stronę, z której ma nadejść Jezus Chrystus podczas drugiego przyjścia), murowaną, jednonawową, z dwuprzęsłowym prezbiterium nakrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym, z wieżą od zachodu. Na ścianach umieszczone są całopostaciowe pyły nagrobne z XVI i XVII wieku.
Kościół pw. św. Michała w Dobromierzu
W Dobromierzu znajduje się kościół (filialny) pod wezwaniem Świętych Piotra i Pawła. Dawniej ewangelicki kościół (od 1975r. katolicki pomocniczy p.w. św. Piotra i Pawła) został zbudowany w latach 1828-1832 wg. projektu najwybitniejszego niemieckiego architekta I poł. XIX w. - Karla Friedricha Schinkla. Utrzymany w stylu neoklasycznym o prostokątnej nawie z wieżą w osi - założoną na planie kwadratu, nad galerią 8-boczna, zwieńczona hełmem. Wieża zakończona jest małym tarasem widokowym. Dookoła niej przykryta jest hełmem. Kościół z zewnątrz posiada boniowania w środku chrzcielnica fundacji rodziny von Mutius z Bronowa i bardzo ładne organy. Prostokątna nawa, dwukondygnacyjne empory, strop zwierciadlany i 3-spadowy dach. Wysokie okna zakończone półkoliście. Wewnątrz skromny wystrój - drewniany prospekt organowy i figury patronów z XIX w.
Kościół (filialny) pw. św. Piotra i Pawła w Dobromierzu
W Jugowej znajduje się kościół (filialny) pod wezwaniem świętego Antoniego, wzmiankowany już w 1335 roku. Obecny wzniesiony w XV wieku, przebudowany w XVII wieku, restaurowany w 1961r. Orientowany (łac. oriens - wschód - zwrócona częścią prezbiterialną, mieszczącą ołtarz główny, ku wschodowi , czyli w stronę, z której ma nadejść Jezus Chrystus podczas drugiego przyjścia), murowany, jednonawowy, z wieżą od zachody, z prostokątnym prezbiterium nakrytym dwuprzęsłowym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Na elewacjach ślady geometrycznej dekoracji sgraffitowej, a we wnętrzu kamienia chrzcielnica z 1490 roku oraz płyty nagrobne z XVIwieku.
Kościół pw. św. Antoniego w Jugowej
W Szymanowie znajduje się kościół (filialny) pod wezwaniem świętej Jadwigi, ujęty w roku 1335 w grudniowym rejestrze zabytków prowincji śląskiej, ułożonym przez Nuntiusa Galharda. Rodowód kościoła jest starszy, gdyż wspomina się, że w 1274 roku na święto pontyfikacji królowej Jadwigi kościół wraz z plebanią oraz wioską już istniał. Budowniczym kościoła był osiedlony tu na polecenie klasztoru w Henrykowie Szymon i stąd też nazwa miejscowości - Simonis Villa - wieś Szymona. Fundatorką kościoła była księżna Jadwiga, żona Henryka Brodatego, a matka Henryka Pobożnego.
Kościół pw. św. Jadwig w Szymanowie (foto : dolny-slask.org.pl)
2. Parafia św. Jadwigi z kościołem parafialnym w Mokrzeszowie
W skład powyższej parafii wchodzi jedna miejscowość : Mokrzeszów z kościołem parafialnym.
W Mokrzeszowie znajduje się kościół (parafialny) pod wezwaniem świętej Jadwigi, który wzniesiono około 1500 roku w stylu gotyckim, rozbudowano w 1577 roku, przebudowano w XIX wieku.Kościół jest orientowany (łac. oriens - wschód - zwrócony częścią prezbiterialną, mieszczącą ołtarz główny, ku wschodowi , czyli w stronę, z której ma nadejść Jezus Chrystus podczas drugiego przyjścia), jednonawowy z prostokątnym prezbiterium, w całości nakryty sklepieniem sieciowym. Fasadę zachodnią zdobią późnogotyckie maswerki. We wnętrzu zachowało się pięć płyt nagrobnych z płaskorzeźbionymi postaciami zmarłych z lat 1565 - 1663. Ponadto na uwagę zasługuje gotycka rzeźba Madonny z Dzieciątkiem. W latach 1996 - 1999 odrestaurowano wieżę i kopułę kościoła, w roku 2010 wyremontowano dach.
Kościół pw. św. Jadwigi w Mokrzeszowie
3. Parafia NMP Królowej Polski z kościołem parafialnym w Świebodzicach - Cierniach
W skład powyższej parafii wchodzi dzielnica Świebodzic, Ciernie (dawniej osobna miejsowość) z kościołem parafialnym j.w.
W Świebodzicach - Cierniach znajduje się kościół (parafialny) pod wezwaniem NMP Królowej Polski, wzniesiony w pierwszej połowie XIII wieku, w XV wieku przebudowany na gotycki. Wyposażenie pochodzi z różnych epok. W kościele znajduje się fresk z XV wieku przedstawiający św. Krzysztofa.
Kościół pw. NMP Królowej Polski w Świebodzicach - Cierniach
4. Parafia św. Alberta Chmielowskiego z kościołem parafialnym w Świebodzicach
W skład powyższej parafii wchodzi część Świebodzic : z kościołem parafialnym j/w.
W Świebodzicach znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Brata Alberta Chmielowskiego, która została erygowana w 1995 roku. Obiekt wznoszony od roku 1999, tj. od momentu otrzymania pozwolenia na budowę. Plan kościoła oparty jest na planie krzyża. Ściany wewnętrzne wykonane z porotonu i cegły pełnej. Ściany zewnętrzne wzniesiono z klinkieru ryflowanego. Konstrukcja dachu stalowa. Okna i drzwi zwieńczone łukami. Chór wykonany w kształcie półkola wsparty na czterech kolumnach betonowych. Wysokość wieży docelowa to ok. 28 m. W chwili obecnej wykonywana jest kopuła wieży i pokrycie dachu.
Kościół parafialny p.w. Św. Brata Alberta Chmielowskiego w Świebodzicach
5. Parafia św. Franciszka z Asyżu z kościołem parafialnym w Świebodzicach
W skład powyższej parafii wchodzi część Świebodzic : z kościołem parafialnym j/w.
Na granicy Świebodzic i Cierni (dziś dzielnica miasta), znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu. Początki obiektu sięgają I połowy XIII wieku, kiedy to powstał kościółek romański. Pierwsza wzmianka pochodzi z 30 sierpnia 1228 roku. Najprawdopodobniej pierwotnie była to budowla drewniana, zniszczona w roku 1241 przez Mongołów biorących udział w bitwie pod Legnicą. Potem odbudowany z kamienia na wcześniejszym miejscu. Pierwszą parafię przy kościele erygowano 3 maja 1279 roku. Kościół przeszedł przebudowę w wieku XV, stając się kościołem gotyckim. Kościół jest budowlą jednonawową o wąskim stropie i prezbiterium przykrytym sklepieniem krzyżowo - żebrowym. Wewnątrz gotyckie sakramentarium z 1352 r. oraz ołtarz główny z XVII w. Po wojnie, w czasie renowacji wnętrza w roku 1966, odkryto cenne malowidła (polichromie) z XIII - XIV wieku przedstawiające m.in. postać św. Krzysztofa. Odrestaurowane zostały one w latach 2007 - 2008. Obecny barokowy ołtarz główny został tu przeniesiony z innego kościoła na miejsce gotyckiego tryptyku, który przeniesiony został do Wrocławskiego Muzeum Narodowego, gdzie znajduje się do dziś. Na zewnątrz zachowane są detale kamieniarki gotyckiej, renesansowy nagrobek oraz umieszczona u wejścia do kościoła, w ścianie kruchty, kamienna rzeźba Tronującej Madonny z Dzieciątkiem.
Kościół parafialny pw. św. Franciszka z Asyżu w Świebodzicach
6. Parafia św. Mikołaja z kościołem parafialnym w Świebodzicach
W skład powyższej parafii wchodzi część Świebodzic : z kościołem parafialnym j.w.
W centrum Świebodzic, tuż przy rynku, znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem św. Mikołaja. Jego historia zaczyna się w XIII w. Konsekrowany przez biskupa wrocławskiego Wawrzyńca w 1228 r dał początek osadzie, zniszczonej w czasie najazdu Tatarów w 1241 r. Wspomniany już pożar zniszczył także tę świątynię. Pozostało jedynie prezbiterium, którego ściany boczne są najstarszą, jeszcze romańską częścią obecnego kościoła. We wnętrzu duże wrażenie robi ołtarz i ambona z baldachimem z XIX w. Dwie renesansowe figurki po obu stronach głównego ołtarza przedstawiają postaci św. Jadwigi Śląskiej i patrona kościoła, św. Mikołaja. Dziś właśnie w tej świątyni odbywają się miejskie uroczystości religijno-patriotyczne, gdyż na zewnątrz kościoła znajduje się tablica poświęcona pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego, wmurowana w 70 rocznicę powstania II Rzeczpospolitej.
Kościół pw. św. Mikołaja w Świebodzicach
Kościół pw. św. Mikołaja w Świebodzicach
7. Parafia Świętych Piotra i Pawła z kościołem parafialnym w Świebodzicach
W skład powyższej parafii wchodzi fragment Świebodzic i dwie miejscowości : Świebodzice z kościołem parafialnym, Cieszów z kościołem filialnym, oraz Cisów i Pełcznica (dziś dzielnica Świebodzic), które nie posiadają kościołów.
W centrum Świebodzic, tuż przy Rynku, znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła. Pierwsze wzmianki dotyczące tego kościoła sięgają lat 1776 - 1779. Został zbudowany według projektu niemieckiego architekta Chrystiana Schultza, a początki tej budowli sięgają prawdopodobnie średniowiecza. Budowla wzniesiona jest na planie krzyża z wieżą od zachodu. Po środku bocznych elewacji, wzdłuż całej wysokości ścian znajdują się nieznacznie wysunięte ryzality. Od frontu nad wejściem wznosi się kwadratowa dzwonnica, przechodząca nad balustradą w ośmioboczną wieżę zwieńczoną podwójnymi latarniami w barokowych hełmach i iglicą zakończoną kulą i krzyżem. Wnętrze posiada bogato rozczłonkowany strop wsparty na szesnastu kwadratowych słupach, przechodzących w doryckie kolumny. Słupy i kolumny dzielą wnętrze na trzy nawy, z których boczne maja na obu piętrach wybudowane balkony. Sklepienie lustrzane wspiera się na kolumnach. W 1945 roku ten ewangelicki kościół został przemianowany w katolicki kościół pomocniczy parafii Św. Mikołaja. Od 2 sierpnia 1952 roku stał się samodzielnym kościołem parafialnym pod wezwaniem Św. Piotra i Pawła. Świątynia ta i ratusz miejski stanowią dziś jeden z nielicznych w okolicy zespołów zabytkowych w stylu klasycystycznym.
Kościół pw. świętych Piotra i Pawła w Świebodzicach
Wnętrze kościoła pw. świętych Piotra i Pawła w Świebodzicach
W Cieszowie znajduje się kościół filialny (kaplica) pod wezwaniem św. Maksymiliana Marii Kolbego, która określana jest jako bezstylowa. Tymczasem brak danych odnośnie daty budowy itp...
Kościół filialny św. Maksymiliana Marii Kolbego w Cieszowie
Lista 24 dekanatów w Diecezji świdnickiej :
Jeśli posiadasz materiały (zdjęcia kościołów, kaplic itp. w Twoim dekanacie i chcesz się nimi podzielić z czytelnikami labiryntarium.pl, zapraszamy do współpracy za pośrednictwem formularza kontaktowego.
1. BIELAWA
2. BOLKÓW (wkrótce)
3. BYSTRZYCA KŁODZKA
4. DZIERŻONIÓW (wkrótce)
5. GŁUSZYCA
6. KAMIENIEC ZĄBKOWICKI
7. KŁODZKO
8. KUDOWA-ZDRÓJ
9. LĄDEK-ZDRÓJ
10. MIĘDZYLESIE
11. NOWA RUDA
12. NOWA RUDA-SŁUPIEC
13. PIŁAWA GÓRNA
14. POLANICA-ZDRÓJ
16. ŚWIDNICA-WSCHÓD (kliknij link)
17. ŚWIDNICA-ZACHÓD (kliknij link)
18. ŚWIEBODZICE (bieżące opracowanie)
19. WAŁBRZYCH-POŁUDNIE (wkrótce)
20. WAŁBRZYCH-PÓŁNOC (wkrótce)
21. WAŁBRZYCH-ZACHÓD (wkrótce)
22. ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE-POŁUDNIE
23. ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE-PÓŁNOC
Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias
źródło informacji o kościołach : pl.wikipedia.org oraz strony wspomnianych parafii