Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

220 Rocznica Budowy Mostu Żelaznego na Strzegomce

Wały przy Moście na Strzegomce (pomiędzy Żarowem a Łażanami)

30 lipiec 2016 r. w godzinach 16:00 - 19:00


 


Stowarzyszenie Labiryntarium.pl, oraz Fundacja Teatr Bezdomny,

zapraszają do uczestnictwa w wydarzeniu historyczno-artystycznym ku pamięci 220 rocznicy budowy,

nieistniejącego już mostu żelaznego na rzece Strzegomce.

Historia :


 

Gdyby istniał, byłby niewątpliwie zabytkiem klasy światowej. Jeden z pierwszych na świecie i z pewnością pierwszy na Śląsku - most żelazny na rzece Strzegomce, zbudowany w 1796 r., zniszczony w 1945 r. Konstrukcję żeliwną mostu zamówił w hucie „Małapanew” hrabia August W. von Burghaus. Prace nad zleceniem nadzorował hrabia Friedrich Wilhelm von Reden, a projektował wraz z pracowaniem technologii wykonania, odlewu, transportu i montażu John Baildon.

Most w Łażanach na rzece Strzegomce był konstrukcją jednoprzęsłową, szkieletową. Łuki miały długość 15 metrów. Posiadał pięć łuków w rozstawie 1,35 metra. Konstrukcję wyprodukowano w latach 1794-1795. Przetransportowano elementy ważące łącznie ponad 40 ton do Łażan jesienią 1795r. Wiosną 1796r., w ciągu 10 tygodni most został zmontowany. Wg czasopisma "Schlesische Provinzialblaetter" wydanej w październiku w 1796 roku, uroczyste otwarcie mostu żelaznego miało miejsce 30 lipca 1796 roku. Na uroczystości zebrali się mieszkańcy terenów należących do Burghaussa oraz robotnicy zatrudnieni przy montażu całej konstrukcji. W trakcie uroczystości nie zabrakło przemówienia Burghaussa, muzyki, toastów, a darmowego alkoholu w karczmie oraz tańców. Podczas otwarcia rozdano ponad 300 medali ze srebra i miedzi (wykonanych przez medaliera Koeniga i miedziorytnika Endlera). Rozrzucano też odbitki medali z miedzi” Istnieją dwie hipotezy dotyczące okoliczności zniszczenia mostu. Według jednej z nich, na most wjechał radziecki czołg. Jego masa przekraczając znacznie nośność mostu, uszkodziła żeliwne elementy, co w rezultacie doprowadziło do jego zawalenia się. Druga zaś mówi, że został on wysadzony w powietrze przez Niemców cofających się za linię Strzegomki przed Armią Czerwoną. Wielka szkoda. Tym bardziej, że tuż przed wybuchem wojny, ze względu na przestarzałą już konstrukcję i bardzo ograniczoną, niewystarczającą już nośność, utworzono plan przeniesienia wyjątkowego zabytku do jednego z parków we Wrocławiu. Niestety wybuch wojny spowodował, że zabrakło pieniędzy na ten cel. Dokładnie 50 lat od zniszczenia mostu, podczas prac związanych z regulacją rzeki Strzegomki, szczecińska firma odnalazła na dnie części mostu. Następnie na zlecenie Zakładu Mostów Politechniki Wrocławskiej w sierpniu 1995r., wydobyto jego szczątki. Z ponad 40 ton udało się zabezpieczyć ok. 3 tony elementów mostu. Były to głównie barierki, płyty żelazne pomostów, dźwigary łukowe, belki gzymsowe. Kolejne elementy mostu wydobyto w 2003r., udaremniając próby wywiezienia jego elementów przez złomiarzy. Zabezpieczono wtedy ponad 5 ton elementów, głównie płyt żelaznych pomostów i złożono w Żarowie.

Idea :

 


 

Inspiracją do zorganizowania artystycznego wydarzenia, którego celem jest przybliżenie lokalnej historii związanej z budową mostu żelaznego na Strzegomce w Łażanach, była zbliżająca się rocznica. 220 lat temu, powstał most - wyjątkowy w skali światowej, dlatego też postanowiliśmy przypomnieć mieszkańcom Miasta i Gminy Żarów o istnieniu tejże żelaznej konstrukcji., za pomocą ciekawej inicjatywy. Aby wieść o 220 rocznicy budowy mostu żelaznego poszła w świat, zaprojektowaliśmy okolicznościowe pocztówki, które mamy nadzieje, tradycyjną metoda trafią na wskazany adres...

Program :

 


 

Obchody 220 rocznicy budowy mostu żelaznego na Strzegomce będą składać się z następujących punktów :

- symboliczny bieg na 3/4 mili wzdłuż koryta rzecznego Strzegomki,

- otwarcie tablicy perspektywicznej z grafiką dawnego, nieistniejącego już mostu,

- krótki wykład o historii mostu,

- rozdanie i adresowanie okolicznościowych pocztówek,

- wystawa zdjęć wyłowionych elementów,

- wspólne rozmowy o zachowaniu pamięci o moście żelaznym…

- inne atrakcje

O szczegółach będziemy informować na Naszych stronach internetowych.

Projekt „220 rocznica budowy mostu żelaznego na Strzegomce” organizowany jest z inicjatywy Stowarzyszenia Labiryntarium.pl oraz Fundacji Teatr Bezdomny. Za szczególne wsparcie dziękujemy Agencji Reklamowej Geospace, Panu Zbigniewowi Malickiemu oraz innym osobom, dzięki którym mogliśmy stworzyć wyjątkowe wydarzenie historyczno-artystyczne. Szczegóły znajdują się na stronie: www.labiryntarium.pl oraz www.fundacjatb.pl.

 


Przygotował : Matthias