Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

 


 

 

Ilość pozycji na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości, w/g państw (stan 2009r,).



Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości – lista obiektów objętych szczególną ochroną międzynarodowej organizacji UNESCO, filii ONZ, ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą dla ludzkości. Lista obejmuje (stan w lipcu 2012) 962 obiekty w 157 krajach, w tym 745 obiektów dziedzictwa kulturowego (K), 188 przyrodniczego (P) i 29 mieszanych (K, P). W sprawie wpisania danego obiektu na listę decyduje Komitet Światowego Dziedzictwa w trakcie corocznej sesji, począwszy od 1977 roku. Nominacje zgłaszane są przez poszczególne kraje. Jeżeli wniosek o wpisanie danego miejsca na listę nie zostanie uwzględniony, może być złożony ponownie.

O objęciu danego obiektu ochroną UNESCO w ramach listy światowego dziedzictwa decyduje szereg kryteriów. Do końca 2004 roku było sześć kryteriów dla obiektów dziedzictwa kulturowego i cztery dla przyrodniczego. W 2005 połączono je w jednorodną listę dziesięciu kryteriów. Dany obiekt musi reprezentować "unikatową uniwersalną wartość" i spełniać przynajmniej jeden z poniższych warunków:

 

Kryteria kulturowe



  1. "reprezentować arcydzieło ludzkiego geniuszu twórczego"
  2. "przedstawiać ważną wymianę ludzkich wartości, na przestrzeni dziejów lub w obszarze danego regionu świata, w zakresie rozwoju architektury lub technologii, w sztukach monumentalnych, urbanistyce lub projektowaniu krajobrazu"
  3. "przedstawiać unikatowe albo przynajmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub istniejącej albo minionej cywilizacji"
  4. "przedstawiać szczególny przykład typu budowli, zespołu architektonicznego lub technologicznego albo krajobrazu ilustrującego ważny etap (lub etapy) w historii ludzkości"
  5. "przedstawiać szczególny przykład tradycyjnego ludzkiego osadnictwa, zagospodarowania ziemi lub morza, reprezentatywny dla danej kultury (lub kultur), albo ludzkiej interakcji ze środowiskiem, szczególnie jeśli stało się ono zagrożone wskutek nieodwracalnej zmiany"
  6. "pozostawać w bezpośrednim lub namacalnym związku z wydarzeniami lub żywą tradycją, pomysłowością lub wierzeniami albo z dziełami artystycznymi lub literackimi o wyjątkowym uniwersalnym znaczeniu (Komitet uznaje, że to kryterium powinno być stosowane w połączeniu z innymi kryteriami)"

 

Kryteria przyrodnicze



  1. VII. "obejmować wyjątkowe zjawiska przyrodnicze lub tereny szczególnego naturalnego piękna i o estetycznym znaczeniu"
  2. VIII. "przedstawiać szczególne świadectwo ważnych etapów w historii planety, zawierające ślady dawnego życia, istotnych toczących się procesów geologicznych tworzących formy ukształtowania terenu lub istotne formacje geomorficzne lub fizjograficzne"
  3. IX. "przedstawiać szczególny przykład toczących się procesów ekologicznych i biologicznych, istotnych dla ewolucji i rozwoju lądowych, słodkowodnych, przybrzeżnych i morskich ekosystemów lub społeczności roślin i zwierząt"
  4. "obejmować najważniejsze środowiska przyrodnicze do ochrony różnorodności form życia, łącznie z zagrożonymi gatunkami o uniwersalnej wartości z punktu widzenia nauki i konserwacji przyrody."



AFRYKA


 

Algieria

1980 - Ruiny miasta Kalat Bani Hammad (K)

1982 - Prehistoryczne malowidła i "skalny las" w grotach Tasili Wan Ahdżar (K, P)

1982 - Osiedla Berberów w regionie Mzab (K)

1982 - Ruiny rzymskiego miasta w Dżamili (K)

1982 - Zabytki z czasów bizantyjskich w Tipazie (K, zagrożone)

1982 - Ruiny rzymskiego miasta w Timgadzie (K)

1992 - Stare Miasto (kasba) w Algierze (K)

Benin

1985 - Królewskie pałace Abomeyu (K)

 

Botswana

2001 - malowidła prehistoryczne w Tsodilo (tzw. "Luwr Pustyni") (K)

Burkina Faso

2009 - ruiny Loropéni (K)

Demokratyczna Republika Konga

1979 - Park Narodowy Wirunga (P, zagrożone)

1980 - Park Narodowy Garamba (P, zagrożone)

1980 - Park Narodowy Kahuzi-Biega (P, zagrożone)

1984 - Park Narodowy Salonga (P, zagrożone)

1996 - Park Narodowy Okapi w Lesie Ituri (P, zagrożone)

Egipt

1979 - Memfis wraz z nekropolią oraz strefy piramid od Gizy do Dahszur (K)

1979 - Starożytne Teby z nekropolią (K)

1979 - Zabytki Nubii od Abu Simbel do File (K)

1979 - Muzułmański Kair (K)

1979 - Abu Mena (K, zagrożone)

2002 - Klasztor świętej Katarzyny u podnóża góry Synaj i okolice (K) (w Azji)

2005 - Wadi al-Hitan (Dolina Wielorybów) (P)

Etiopia

1978 - Park Narodowy Semien (P, zagrożone)

1978 - Kościoły skalne w Lalibeli (K)

1979 - Warowne miasto Fasil Ghebbi (K)

1980 - Dolina rzeki Auasz (K)

1980 - Stanowisko archeologiczne Tyja (K)

1980 - Ruiny miasta Aksum (K)

1980 - Dolina rzeki Omo (K)

2006 - Ufortyfikowane miasto Harar Jugol (K)

Gabon

2007 - Ekosystem i krajobraz kulturowy Lopé-Okanda (K,P)

Gambia

2003 - Wyspa James i obiekty związane (m.in. Albreda i Fort Bullen) (K)

2006 - Kamienne kręgi Senegambii (z Senegalem) (K)

Ghana

1979 - Forty i faktorie wzdłuż brzegów Wolty, w okolicach Akry oraz w Ghanie środkowej i zachodniej (K)

1980 - Tradycyjne budownictwo Aszantów (K)

Gwinea

1981, 1982 - Rezerwat przyrody okolic gór Nimba (P, zagrożone) - wspólnie z Wybrzeżem Kości Słoniowej

Kamerun

1987 - rezerwat fauny Dja (P)

Kenia

1997 - Park Narodowy Góry Kenia (P)

1997 - Parki Narodowe Jeziora Turkana (P)

2001 - Zabytkowe miasto Lamu (K)

2008 - Święte gaje kaya ludu Mijikenda (K)

Libia

1982 - Leptis Magna - stanowisko archeologiczne (K)

1982 - Sabrata - stanowisko archeologiczne (K)

1982 - Cyrena - tereny wykopalisk archeologicznych (K)

1985 - Zabytki sztuki naskalnej w Tadrart Akakus (K)

1986 - Zabytkowe miasto Ghadamis (K)

Madagaskar

1990 - Ścisły rezerwat przyrody Tsingy de Bemaraha (P)

2001 - Wzgórze królewskie Ambohimanga (K)

2007 - Lasy deszczowe prowincji Antsiranana (P)

Malawi

1984 - Park Narodowy Jeziora Malawi (P)

2006 - Sztuka naskalna w Chongoni (K)

Mali

1988 - Stare miasto w Dżenne (K)

1988 - Timbuktu (K)

1989 - Uskok Bandiagara (Kraj Dogonów) (P)

2004 - Grobowiec Askii w Gao (K)

Maroko

1981 - Medyna w Fezie (K)

1985 - Medyna w Marrakeszu (K)

1987 - Ksar w Ajt Bin Haddu (K)

1996 - Zabytkowe miasto Meknes (K)

1997 - Stanowisko archeologiczne w Volubilis (K)

1997 - Medyna w Tetuanie (dawne Titawin) (K)

2001 - Medyna w As-Sawirze (dawny Mogador) (K)

2004 - Portugalskie miasto Mazagan (część Al-Dżadidy) (K)

Mauretania

1989 - Park Narodowy Banc d'Arguin (P)

1996 - Stare ksary w Wadanie, Szinkicie, Tiszicie i Walacie (K)

Mauritius

2006 - Budynki Aapravasi Ghat w Port Louis (K)

2008 - Krajobraz kulturowy Le Morne (K)

Mozambik

1991 - Wyspa Mozambik z dawną portugalską faktorią handlową (K)

Namibia

2007 - Twyfelfontein (K)

Niger

1991 - Rezerwat przyrody A-r i Ténéré (P, zagrożone)

1996 - Park Narodowy W w Nigrze (P)

Nigeria

1999 - Krajobraz kulturowy Sukur (K)

2005 - Święty Gaj Bogini Oshun w Oshogbo (K)

Republika Południowej Afryki

1999 - Greater St. Lucia Wetland Park (P)

1999 - Stanowiska archeologiczne człowiekowatych w Sterkfontein, Swartkrans, Kromdraai i okolicach (K, wpis rozszerzony w 2005)

1999 - Wyspa Robben (K)

2000 - Park Narodowy Drakensberg (K, P)

2003 - Krajobraz kulturowy Mapungubwe (K)

2004 - Obszar chroniony regionu Cape Floral (P)

2005 - Krater Vredefort (P)

2007 - Krajobraz kulturalny i botaniczny Richtersveld (K)

Republika Środkowoafrykańska

1988 - Park Narodowy Manovo-Gounda St. Floris (P, zagrożone)

Republika Zielonego Przylądka

2009 - Cidade Velha - historyczne centrum Ribeira Grande (K)

Senegal

1978 - Wyspa Gorée (K)

1981 - Park Narodowy Niokolo-Koba (P, zagrożone)

1981 - Park Narodowy Oiseaux du Djoudj (P)

2000 - Historyczne centrum Saint Louis (K)

2006 - Kamienne kręgi Senegambii (z Gambią) (K)

Seszele

1982 - Atol Aldabra (P)

1983 - Rezerwat przyrody Doliny Mai (P)

Sudan

2003 - Dżabal Barkal oraz zespoły regionu Napata (K)

Święta Helena (kolonia brytyjska)

1995 - Rezerwat przyrody na Wyspie Gough - ptactwo morskie i endemiczne gatunki roślin (P)

Tanzania

1979 - Rezerwat Ngorongoro (P)

1981 - Ruiny Kilwa Kisiwani i Songo Mnara (K, zagrożone)

1981 - Park Narodowy Serengeti (P)

1982 - Rezerwat zwierzyny łownej Selous (P)

1987 - Park Narodowy Kilimandżaro (P)

2000 - Kamienne miasto Zanzibaru (K)

2006 - Malowidła naskalne w Kondoa (K)

Togo

2004 - Koutammakou, kraina Batammariba (K)

Tunezja

1979 - Medyna w Tunisie (K)

1979 - Kartagina - stanowisko archeologiczne (K)

1979 - Amfiteatr w Al-Dżamm (K)

1980 - Park Narodowy Aszkal (P)

1985 - Miasto punickie Karkawan z nekropolą (K, wpis rozszerzony w 1986)

1988 - Medyna w Susie (K)

1988 - Kairuan (K)

1997 - Dugga (Thugga) (K)

Uganda

1994 - Park Narodowy Rwenzori Mountains (P)

1994 - Nieprzenikniony Las Bwindi (P)

2001 - Kasubi - groby królów Bugandy (K)

Wybrzeże Kości Słoniowej

1981, 1982 - Rezerwat przyrody okolic gór Nimba (P, zagrożone) - wspólnie z Gwineą

1982 - Park Narodowy Ta- (P, zagrożone)

1983 - Park Narodowy Komoé (P, zagrożone)

Zambia

1989 - Wodospady Wiktorii (P) - wspólnie z Zimbabwe

Zimbabwe

1984 - Park Narodowy Mana Pools, strefy safari Sapi i Chewore (P)

1986 - Zespół zabytkowy Wielkiego Zimbabwe (K)

1986 - Ruiny Khami (K)

1989 - Wodospady Wiktorii (P) - wspólnie z Zambią

2003 - Matopo Hills (K)

AZJA


 

Afganistan

2002 - Minaret i zabytki archeologiczne miasta Dżam (K, zagrożone)

2003 - Krajobraz kulturowy i zabytki archeologiczne w dolinie Bamian (K, zagrożone)

Arabia Saudyjska

2008 - Stanowisko archeologiczne w Madain Salih (K)

Armenia

1996 - Zespoły klasztorne w Haghpat i w Sanahin (wpis rozszerzony w 2000) (K)

2000 - Klasztor w Geghard i Dolina Górnego Azatu (K)

2000 - Katedra i kościoły w Eczmiadzynie i zespół archeologiczny w Zwartnoc (K)

Azerbejdżan

2000 - Twierdza w Baku, Pałac szachów Szyrwanu i Baszta Dziewicza (K)

2007 - Malowidła naskalne w Qobustanie (K)

Bahrajn

2005 - Wykopaliska archeologiczne w Kalat al-Bahrajn (K)

Bangladesz

1985 - Zabytkowe miasto meczetów Bagherhat (K)

1985 - Ruiny buddyjskiej wihary w Paharpur (K)

1997 - Lasy namorzynowe w delcie Gangesu, Brahmaputry i Meghny (Region Sundarban) (P)

Chiny

1987 - Góra Tai (K, P)

1987 - Wielki Mur Chiński (K)

1987 - Pałac cesarski dynastii Ming i Qing w Zakazanym Mieście (K)

1987 - Jaskinie Mogao (Jaskinie Tysiąca Buddów) (K)

1987 - Terakotowa Armia (Mauzoleum pierwszego cesarza Qin Shi Huang Di w Xi'an) (K)

1987 - Stanowisko archeologiczne szczątków człowieka pekińskiego w Zhoukoudian (K)

1990 - Góry Huang Shan (K, P)

1992 - Dolina Jiuzhaigou - region krajobrazu naturalnego (P)

1992 - Huanglong - region krajobrazu naturalnego (P)

1992 - Wulingyuan - region krajobrazu naturalnego (P)

1994 - Rezydencja górska z przyległymi świątyniami w Chengde (K)

1994 - Zespół zabytkowy pałacu Potala w Lhasie (K, wpis rozszerzany w latach 2000 i 2001)

1994 - Świątynia i cmentarz Konfucjusza oraz rezydencja rodziny Kong w Qufu (K)

1994 - Zespół zabytkowych budowli w górach Wudang (K)

1996 - Park Narodowy Lushan (K)

1996 - Krajobraz góry Emei i Wielki Budda z Leshan (P, K)

1997 - Stare miasto Pingyao (K)

1997 - Klasyczne ogrody w Suzhou (K)

1997 - Stare Miasto w Lijiang (K)

1998 - Pałac Letni i Ogród Cesarski w Pekinie (K)

1998 - Świątynia Nieba, Cesarski Ołtarz Ofiarny w Pekinie (K)

1999 - Góra Wuyi (P, K)

1999 - RzeĽby skalne w Dazu (K)

2000 - Dawne wioski na południu prowincji Anhui - Xidi i Hongcun (K)

2000 - Grobowce cesarskie dynastii Ming i Qing we wschodnich Chinach (K, wpis rozszerzany w latach 2003 i 2004)

2000 - Jaskinie Longmen (K)

2000 - Góra Qingcheng i system nawadniający w Dujiangyan (K)

2001 - Groty Yungang (K)

2003 - Strefy chronione trzech równoległych rzek (Jangcy, Mekong i Saluin) w prowincji Junnan (P)

2004 - Stolice i groby władców państwa Kogury- (K) (wspólnie z Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną)

2005 - Zabytkowe centrum Makau (K)

2006 - Stanowisko archeologiczne Yinxu (K)

2006 - Rezerwaty pandy wielkiej w Syczuanie (P)

2007 - Kras południowochiński (P)

2007 - Kaiping Diaolou i okoliczne wioski (K)

2008 - Fujian Tulou (K)

2008 - Park Narodowy Sanqingshan w prowincji Jiangxi (P)

2009 - Góra Wutai (K)

 

Filipiny

1993 - Park Morski Rafy Tubbataha (P) (wpis rozszerzony w 2009)

1993 - Kościoły barokowe w Manili, Santa Marii, Paoay i Miag (K)

1995 - Ryżowe tarasy Kordylierów Filipińskich (K, zagrożone)

1999 - Park Narodowy Rzeki Podziemnej Puerto Princesa (P)

1999 - Dzielnica kolonialna w Vigan (K)

Gruzja

1994 - Katedra Bagrata i Monastyr Gelati (K)

1994 - Miasto-muzeum Mccheta (K, zagrożone)

1996 - Górna Swanetia (K)

Indie

1983 - Groty w Adżancie (K)

1983 - Groty w Elurze (K)

1983 - Czerwony Fort w Agrze (K)

1983 - TadĽ Mahal w Agrze(K)

1984 - Świątynia Słońca w Konaraku (K)

1984 - Zabytkowy zespół w Mahabalipuram (K)

1985 - Park Narodowy Kaziranga (P)

1985 - Park Narodowy Manas (P, zagrożone)

1985 - Park Narodowy Keoladeo (P)

1986 - Kościoły i klasztory Goa (K)

1986 - Zespół zabytkowy w Khajuraho (K)

1986 - Zespół zabytkowy w Hampi (K)

1986 - Fatehpur Sikri (K)

1987 - Zespół zabytkowy w Pattadakalu (K)

1987 - Groty w Elefancie (K)

1987 - Świątynia Bryhadiśwara w TańdĽawurze (K)

1987 - Lasy namorzynowe Sundarbany (razem z Bangladeszem) (P)

1988 - Park Narodowy Nanda Devi i Park Narodowy Dolina Kwiatów (P, wpis rozszerzony w 2005)

1989 - Zabytki buddyjskie w Sańći (K)

1993 - Grobowiec Humajuna w Delhi (K)

1993 - Kutb Minar i zespół zabytkowy w pobliżu Delhi (K)

1999 - Górskie linie kolejowe w Indiach: linie kolejowe w Dardżylingu i w Górach Nilgiri w Stanie Tamil Nadu (K, wpis rozszerzony w 2005 i 2008)

2002 - Zespół świątyni Mahabodhi w Bodh Gaya (K)

2003 - Schroniska skalne Bhimbetka (K)

2004 - Park Archeologiczny Champaner-Pavagadh (K)

2004 - Stacja kolejowa Chhatrapati Shivaji Terminus (dawniej Victoria Terminus) w Bombaju (K)

2007 - Kompleks Czerwonego Fortu w Delhi (K)

Indonezja

1991 - Zespół świątynny Borobudur (K)

1991 - Park Narodowy Ujung Kulon (P)

1991 - Park Narodowy Komodo (P)

1991 - Zespół świątynny Prambanan (K)

1996 - Sangiran - stanowisko antropologiczne praczłowieka (K)

1999 - Park Narodowy Lorentz (P)

2004 - Zasoby lasów deszczowych na Sumatrze (P)

Irak

1985 - Ruiny miasta Hatra (K)

2003 - Starożytne miasto Aszur (Kalaat Szirkat) (K, zagrożone)

2007 - Archeologiczne miasto Samarra (K, zagrożone)

Iran

1979 - Ruiny miasta Persepolis (K)

1979 - Zespół zabytkowy Majdan-e Imam w Isfahanie (K)

1979 - Ruiny stolicy królestwa Elam w Czoga Zanbil (K)

2003 - Stanowisko archeologiczne w Takht-e Soleyman (K)

2004 - Krajobraz kulturowy miasta Bam (K, zagrożone)

2004 - Ruiny stolicy imperium Achemenidów w Pasargadach (K)

2005 - Sultanije (K)

2006 - Bisotun (K)

2008 - Ormiańskie zespoły klasztorne w Iranie (Klasztor św. Tadeusza, Klasztor św. Stefana, Kaplica Dzordzora) (K)

2009 - Historyczny system wodny w Szusztarze (K)

Izrael

1981 - Zespół zabytkowy w Jerozolimie wraz z murami obronnymi - zobacz: Stare Miasto - (wpis zaproponowany przez Jordanię) (K, zagrożone)

2001 - Pałac-twierdza Masada (K)

2001 - Zespół zabytkowy Akko (K)

2003 - Białe Miasto Tel-Awiw - styl międzynarodowy (K)

2005 - Telle biblijne w Megiddo, Hazor i Beer Szebie (K)

2005 - Szlak kadzidlany i miasta na pustyni Negew (K)

2008 - Święte miejsca bahaistów w Hajfie i Zachodniej Galilei (K)

Japonia

1993 - Zabytki buddyjskie zespołu świątynnego Horyu-ji (K)

1993 - Zamek Himeji (K)

1993 - Yakushima (P)

1993 - Shirakami-Sanchi (Honsiu) (P)

1994 - Zespół zabytkowy dawnego Kioto (miasta Kioto, Uji i Otsu) (K)

1995 - Zabytkowe wioski Shirakawa-go i Gokayama (K)

1996 - Pomnik Pokoju w Hiroszimie (Katedra Genbaku) (K)

1996 - Sanktuarium shint- w Itsukushima (K)

1998 - Zespół zabytkowy miasta Nara (K)

1999 - Świątynie i sanktuaria w Nikk- (K)

2000 - Region Gusuku oraz pokrewne zabytki Królestwa Riukiu (K)

2004 - Święte miejsca (Yoshino, Omine, Kumano) i K-ya-san) i drogi pielgrzymkowe w regionie góry Kii (K)

2005 - Półwysep Shiretoko (P)

2007 - Kopalnia srebra Iwami Ginzan i jej krajobraz kulturalny (K)

Jemen

1986 - Zespół zabytkowy w Sanie (K)

1982 - Dawne miasto Szibam wraz z murami obronnymi (K)

1993 - Zabytkowe miasto Zabid (K, zagrożone)

2008 - Archipelag Sokotra (K)

Jordania

1985 - Petra (K)

1985 - Zamek Kasr Amra (K)

2004 - Stanowisko archeologiczne Umm ar-Rasas (K)

Kambodża

1992 - Ruiny dawnej stolicy Khmerów w Angkor (K)

2008 - Ruiny świątyni Preah Vihear (K)

Kazachstan

2003 - Mauzoleum Ahmeda Chodży Jesewi (K)

2004 - Petroglify w krajobrazie archeologicznym Tanbały Tas (K)

2008 - Step i jeziora północnego Kazachstanu (P)

Kirgistan

2009 - Święta góra Sulajman too (K)

Korea Południowa

1995 - Grota Sokkuram i świątynia Pulguk-sa (K)

1995 - Świątynia Haein-sa, Chaggyong P'ango, archiwum matryc Goryeo Tripitaka (Tripitaka Koreana) (K)

1995 - Sanktuarium Chongmyo (K)

1997 - Zespół pałacowy Ch'angdokkung (K)

1997 - Forteca Hwasong (K)

2000 - Zespoły dolmenów Koch'ang, Hwasun i Kanghwa (K)

2000 - Dzielnice zabytkowe Ky-ngju (K)

2007 - Wulkaniczna wyspa Jeju (P)

2009 - Królewskie groby dynastii Chos-n (K)

Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna

2004 - Stolice i groby władców państwa Kogury- (K) (wspólnie z Chinami)

Laos

1995 - Miasto Luang Prabang (K)

2001 - Wat Phou oraz pokrewne dawne osadnictwo krajobrazu kulturowego Champassak (K)

Liban

1984 - Ruiny miasta Andżar (K)

1984 - Baalbek (K)

1984 - Byblos (K)

1984 - Tyr (Sur) (K)

1998 - Święta Dolina (Wadi Kadisza) i Las Bożych Cedrów (Hursz Arz ar-Rab) (K)

Malezja

2000 - Park Narodowy Gunung Mulu (P)

2000 - Park Narodowy Kinabalu (P)

2008 - Historyczne miasta cieśniny Malakka (Malakka i George Town) (K)

Mongolia

2003 - Basen Uws Nuur (P) - wspólnie z Rosją

2004 - Krajobraz kulturowy doliny Orchon (K)

Nepal

1979 - Park Narodowy Sagarmatha (P)

1979 - Dolina Katmandu (K)

1984 - Park Narodowy Czitwan (P)

1997 - Lumbini - miejsce narodzin Buddy (K)

Oman

1987 - Fort Bahla (K)

1988 - Stanowiska archeologiczne Bat, Al-Chutm i Al-Ajn (K)

1994 - Rezerwat antylopy arabskiej oryks (P) (skreślone w 2007)

2000 - Szlak kadzidła (K)

2006 - Systemy nawadniania typu afladż (K)

Pakistan

1980 - Stanowisko archeologiczne Mohendżo Daro (K)

1980 - Taksila (K)

1980 - Ruiny buddyjskie Takht-i Bahi oraz pozostałości miasta Szahr-i Bahlol (K)

1981 - Zespół zabytkowy Thatta (K)

1981 - Fort i ogrody Szalimar w Lahaur (K, zagrożone)

1997 - Fort Rohtas (K)

Rosja (część azjatycka)

1996 - Wulkany Kamczatki (P, wpis rozszerzony w 2001)

1996 - Jezioro Bajkał (P)

1998 - Złote góry Ałtaju (P)

1999 - Zachodni Kaukaz (P)

2001 - Środkowa część gór Sichote Aliń (P)

2003 - Cytadela, zabytkowy zespół miejski oraz zabudowania twierdzy w Derbencie (K)

2003 - Basen Uws Nuur (P) - wspólnie z Mongolią

2004 - Wyspa Wrangla (P)

Sri Lanka

1982 - Święte miasto Anuradhapura (K)

1982 - Zabytkowe miasto Polonnaruwa (K)

1982 - Dawne miasto Sigirija (K)

1988 - Rezerwat leśny Sinharaja (P)

1988 - Święte miasto Kandy (K)

1988 - Zespół zabytkowy w Galle wraz z fortyfikacjami (K)

1991 - Złota Świątynia Dambulla (K)

Syria

1979 - Stare miasto Damaszku (K)

1980 - Stare miasto Bosry (K)

1980 - Ruiny Palmyry (K)

1986 - Stare miasto Aleppo (Halab) (K)

2006 - Zamek krzyżowców Krak des Chevaliers i twierdza Kalat Salah ad-Din (K)

Tajlandia

1991 - Dawne miasto Sukhotai i związane z nim zespoły zabytkowe (K)

1991 - Dawne miasto w Ajutthaja i związane z nim zespoły zabytkowe (K)

1991 - Rezerwat dzikiej przyrody Thung Yai-Huai Kha Kheng (P)

1992 - Stanowisko archeologiczne Ban Chiang (K)

2005 - Kompleks leśny Dong Phayayen-Khao Yai (P)

Turcja

1985 - Zabytkowe dzielnice Stambułu (K)

1985 - Park Narodowy Göreme i zabytki sztuki naskalnej w Kapadocji (K, P)

1985 - Wielki meczet i szpital w Divri-i (K)

1986 - Stanowisko archeologiczne Hattusas (K)

1987 - Nemrut Da-- (K)

1988 - Ksantos-Letoön (K)

1988 - Hierapolis-Pamukkale (K, P)

1994 - Miasto Safranbolu (K)

1998 - Troja - stanowisko archeologiczne (K)

Turkmenistan

1999 - Państwowy Park Historyczny i Kulturowy "Starożytne Merw" (K)

2005 - Kunia-Urgencz (K)

2007 - Fortece Partów w Nisie (K)

Uzbekistan

1990 - Miasto Itchan Kala w Chiwie (K)

1993 - Zespół zabytkowy w Bucharze (K)

2000 - Zespół zabytkowy w Shahrisabz (K)

2001 - Samarkanda - skrzyżowanie kultur (K)

Wietnam

1993 - Zespół zabytkowy Hue (K)

1994 - Zatoka Ha Long (P)

1999 - Dawne miasto Hoi An (K)

1999 - Sanktuarium Mi-Son (K)

2003 - Park Narodowy Phong Nha-Ke Bang (P)

Ameryka PÓLNOCNA


 

Antyle Holenderskie (holenderskie terytorium zależne)

1997 - Strefa zabytkowa w Willemstad, centrum miasta i port (K)

Belize

1996 - Rezerwat rafy koralowej Belize (P) (zagrożone)

Bermudy (kolonia brytyjska)

2000 - Miasto zabytkowe St. George's i związane z nim fortyfikacje (K)

Dominika

1997 - Park Narodowy Morne Trois Pitons (P)

Dominikana

1990 - Dzielnica kolonialna w Santo Domingo (K)

Grenlandia (terytorium zależne Danii)

2004 - Fiord Ilulissat (P)

Gwatemala

1979 - Park Narodowy Tikal (K, P)

1979 - Antigua Guatemala (K)

1981 - Park archeologiczny i ruiny Quiriguá (K)

Haiti

1982 - Narodowy Park Historyczny - Cytadela, Sans-Souci, Ramiers (K)

Honduras

1980 - Ruiny budowli Majów w Copán (K)

1982 - Rezerwat biosfery w Rio Platano (P)

Kanada

1978 - Narodowy Park Historyczny L'Anse aux Meadows - pozostałości wioski Wikingów (K)

1978 - Park Narodowy Nahanni (P)

1979 - Prowincjonalny Park Dinozaurów (P)

1979 - Parki Narodowe: Kluane, Wrangla-Świętego Eliasza, Zatoki Lodowcowej (Glacier Bay) oraz Park Tatshenshini-Alsek (P, zapis rozszerzany w latach 1992 i 1994) - wraz ze Stanami Zjednoczonymi

1981 - Park Narodowy Gwaii Haanas na SGang Gwaay (Anthony Island) (K)

1981 - "Urwisko Bizonów" (Head-Smashed-In Buffalo Jump) (K)

1983 - Park Narodowy Bizona Leśnego, największe siedlisko bizonów w Ameryce Pn. (P)

1984 - Parki kanadyjskich Gór Skalistych (w szczególności parki narodowe: Banff, Jasper, Kootenay i Yoho oraz parki prowincjonalne: Mount Robson, Mount Assiniboine i Hamber) (P, wpis rozszerzony w 1990)

1985 - Zabytkowa dzielnica Québecu (K)

1987 - Park Narodowy Gros Morne (P)

1995 - Zespół zabytkowy w Lunenburgu (K)

1995 - Międzynarodowy Park Pokoju Waterton-Glacier (P) - wraz ze Stanami Zjednoczonymi

1999 - Park Miguasha ze skamieniałościami ryb z okresu Dewonu (P)

2007 - Kanał Rideau (K)

2008 - Joggins Fossil Cliffs w Nowej Szkocji (P)

Kostaryka

1983 - Rezerwat górski Talamanca-La Amistad/Park Narodowy La Amistad (P, wpis rozszerzony w 1990) - wspólnie z Panamą

1997 - Park Narodowy na Wyspie Kokosowej (P, wpis rozszerzony w 2002)

1999 - Park Narodowy Guanacaste (P, wpis rozszerzony w 2004)

Kuba

1982 - Zespół zabytkowy w Hawanie i jego system fortyfikacji (K)

1988 - Trynidad i Valle de los Ingenios (K)

1997 - Castillo de San Pedro de la Roca w Santiago de Cuba (K)

1999 - Park Narodowy Desembarco del Granma (P)

1999 - Valle de Vi-ales (K)

2000 - Krajobraz archeologiczny pierwszych plantacji kawy na południowym wschodzie Kuby (K)

2001 - Park Narodowy Alejandro de Humboldt (P)

2005 - Zabytkowe centrum Cienfuegos (K)

2008 - Zabytkowe centrum Camagüey (K)

Meksyk

1987 - Rezerwat biosfery Sian Ka'an (P)

1987 - Miasto prekolumbijskie i Park Narodowy Palenque (K)

1987 - Meksyk - zespół zabytkowy i Xochimilco (K)

1987 - Miasto prekolumbijskie Teotihuacán (K)

1987 - Zespół zabytkowy w Oaxaca i strefa archeologiczna w Monte Albán (K)

1987 - Zespół zabytkowy w Puebla (K)

1988 - Zespół zabytkowy i kopalnia srebra w Guanajuato (K)

1988 - Miasto prekolumbijskie Chichén Itzá (K)

1991 - Zespół zabytkowy w Morelii (K)

1992 - Miasto prekolumbijskie El Tajin (K)

1993 - Rezerwat pływaczy szarych "El Vizcaino" (P)

1993 - Zespół zabytkowy w Zacatecas (K)

1993 - Malowidła naskalne w Sierra de San Francisco (K)

1994 - Pierwsze XVI-wieczne klasztory na zboczach wulkanu Popocatépetl (K)

1996 - Uxmal - miasto prekolumbijskie (K)

1996 - Dzielnice zabytkowe w Querétaro (K)

1997 - Przytułek Caba-as w Guadalajara (K)

1998 - Strefa archeologiczna Paquimé w Casas Grandes (K)

1998 - Zespół zabytkowy w Tlacotalpan (K)

1999 - Zabytkowe miasto warowne Campeche (K)

1999 - Obszar zabytków archeologicznych Xochicalco (K)

2002 - Dawne miasto Majów Calakmul w Campeche (K)

2003 - Misje franciszkańskie Sierra Gorda w Querétaro (K)

2004 - Dom i pracownia architekta Luisa Barragána w Meksyku (K)

2005 - Wyspy i obszary chronione Zatoki Kalifornijskiej (P)

2006 - Plantacje agawy i tradycyjne wytwórnie tequili w stanie Jalisco (K)

2007 - Kampus uniwersytecki przy Universidad Nacional Autónoma de México w Meksyku (K)

2008 - Rezerwat biosfery Mariposa Monarca (P)

2008 - Warowne miasto San Miguel i Sanktuarium Jezusa z Nazaretu w Atotonilco (K)

Nikaragua

2000 - Ruiny León Viejo (K)

Panama

1980 - Fortyfikacje wybrzeża karaibskiego Panamy: Portobello-San Lorenzo (K)

1981 - Park Narodowy Darien (K)

1983 - Rezerwat górski Talamanca-La Amistad/Park Narodowy La Amistad (P, wpis rozszerzony w 1990) - wspólnie z Kostaryką

1997 - Zabytkowy dystrykt Panamy z Salonem Bolivara (K)

2003 - Zespół archeologiczny Panamá Viejo oraz historyczny dystrykt Panamy (K)

2005 - Park Narodowy Coiba i specjalna strefa ochronna morska (P)

Portoryko

1983 - La Fortaleza i obiekty zabytkowe zatoki San Juan (K)

St Kitts i Nevis

1999 - Park Narodowy Brimstone Hill Fortress (K)

Saint Lucia

2004 - Region wzgórz wulkanicznych Pitons (P)

Salwador

1993 - Stanowisko archeologiczne Joya de Ceren (K)

Stany Zjednoczone

1978 - Osady Indian na płaskowyżu Mesa Verde (K)

1978 - Park Narodowy Yellowstone (P)

1979 - Park Narodowy Wielkiego Kanionu (P)

1979 - Park Narodowy Everglades (P)

1979 - Independence Hall w Filadelfii - miejsce podpisania Deklaracji Niepodległości (K)

1979 - Parki Narodowe: Kluane, Wrangla-Świętego Eliasza, Zatoki Lodowcowej (Glacier Bay) oraz Park prowincjonalny Tatshenshini-Alsek (P, wpis rozszerzony w latach 1992 i 1994) - wspólnie z Kanadą

1980 - Park Narodowy Redwood (P)

1981 - Park Narodowy Jaskini Mamuciej (P)

1981 - Park Narodowy Olympic (P)

1982 - Historyczny obszar stanowy Cahokia Mounds (K)

1983 - Park Narodowy Great Smoky Mountains (P)

1984 - Statua Wolności (K)

1984 - Park Narodowy Yosemite (P)

1987 - Historyczny Park Narodowy kultury Chaco (K)

1987 - Monticello i Uniwersytet Wirginii w Charlottesville (K)

1987 - Park Narodowy Wulkany Hawaii (P)

1992 - Taos Pueblo (K)

1995 - Park Narodowy Carlsbad Caverns (P)

1995 - Międzynarodowy Park Pokoju Waterton-Glacier (P) - wspólnie z Kanadą

Ameryka Południowa


 

Argentyna

1981 - Park Narodowy Los Glaciares (P)

1983 - Misje jezuickie na obszarach zamieszkanych przez Guaranów: San Ignacio Mini, Santa Ana, Nuestra Seora de Loreto i Santa Maria Mayor (Argentyna), ruiny S-o Miguel das Miss-es (Brazylia) - wspólnie z Brazylią (K)

1984 - Park Narodowy Iguazu (P)

1999 - Zespół sztuki naskalnej w Jaskini Rąk (La Cueva de las Manos), Río Pinturas (K)

1999 - Półwysep Valdés (P)

2000 - Zespół jezuickich obiektów architektonicznych wraz z estancias, Córdoba (K)

2000 - Parki Narodowe Ischigualasto-Talampaya (P)

2003 - Dolina Quebrada de Humahuaca (K)

Boliwia

1987 - Miasto Potosí (K)

1990 - Misje jezuickie na terenie zamieszkanym przez Chiquitos (K)

1991 - Zabytkowe miasto Sucre (K)

1998 - Fort Samaipata (K)

2000 - Park Narodowy Noel Kempff Mercado (P)

2000 - Tiwanaku: ośrodek duchowy i polityczny kultury Tiwanaku (K)

Brazylia

1980 - Zespół zabytkowy w Ouro Preto (K)

1982 - Zabytkowe centrum miasta Olinda (K)

1983 - Misje jezuickie na obszarach zamieszkanych przez Guaranów: San Ignacio Mini, Santa Ana, Nuestra Seora de Loreto i Santa Maria Mayor (Argentyna), ruiny S-o Miguel das Miss-es (Brazylia) - wspólnie z Argentyną (K)

1985 - Zabytkowe centrum pierwszej stolicy Brazylii, Salvador de Bahia (K)

1985 - Sanktuarium Bom Jesus w Congonhas (K)

1986 - Park Narodowy Iguaçu (P)

1987 - Nowoczesne miasto Brasilia (K)

1991 - Malowidła naskalne w Parku Narodowym Serra da Capivara (K)

1997 - Zabytkowe centrum miasta Sao Luis (K)

1999 - Zabytkowe centrum miasta poszukiwaczy diamentów Diamantiny (K)

1999 - Rezerwaty puszczy atlantyckiej na Wybrzeżu Odkrywców (P)

1999 - Rezerwaty puszczy południowo-wschodniego Atlantyku (P)

2000 - Obszar Chroniony Środkowej Amazonki (z Parkim Narodowym Jaú, wpis rozszerzony w 2003) (P)

2000 - Obszar Chroniony Pantanal (P)

2001 - Region ekologiczny Cerrado: parki narodowe Chapada dos Veadeiros i Emas (P)

2001 - Wyspy atlantyckie Brazylii: rezerwaty Fernando de Noronha i atol das Rocas (P)

2001 - Zabytkowe centrum miasta Goiás

Chile

1995 - Park Narodowy Rapa Nui (Wyspa Wielkanocna) (K)

2000 - Kościoły drewniane w Chiloé (K)

2003 - Zabytkowa dzielnica miasta portowego Valparaiso (K)

2005 - Fabryki saletry w Humberstone i Santa Laura (K, zagrożone)

2006 - Miasto górnicze Sewell (K)

Ekwador

1978 - Wyspy Galápagos (P, wpis rozszerzony w 2001, zagrożone)

1978 - Miasto Quito (K)

1983 - Park Narodowy Sangay (P)

1999 - Zabytkowe centrum Santa Ana de los Rios de Cuenca (K)

Kolumbia

1984 - Port, fortece i zespół zabytkowy w Cartagenie (K)

1994 - Park Narodowy Los Katios (P, zagrożone)

1995 - Zespół zabytkowy w Santa Cruz de Mompox (K)

1995 - Narodowy Park Archeologiczny Tierradentro (K)

1995 - Park archeologiczny w San Agustín (K)

2006 - Rezerwat fauny i flory Malpelo (P)

Paragwaj

1993 - Misje jezuickie La Santissima Trinidad de Paraná i Jesús de Tavarangue (K)

Peru

1983 - Cuzco, pierwsza stolica Imperium Inków oraz Peru (K)

1983 - Machu Picchu, miasto z okresu inkaskiego (K, P)

1985 - Stanowisko archeologiczne Chavin (K)

1985 - Park Narodowy Huascarán (P)

1986 - Strefa archeologiczna Chan Chan (K, zagrożone)

1987 - Park Narodowy Manú (P)

1988 - Zespół zabytkowy w Limie (K, wpis rozszerzony w 1991)

1990 - Park Narodowy Rio Abiseo (K, P, wpis rozszerzony w 1992)

1994 - Linie i rysunki naziemne pustyni Nazca i Pampas de Jumana (K)

2000 - Stare miasto w Arequipie (K)

2009 - Święte miasto Caral-Supe (K)

Surinam

2000 - Rezerwat naturalny środkowego Surinamu (P)

2002 - Zespół zabytkowy Paramaribo (K)

Urugwaj

1995 - Zabytkowa dzielnica miasta Colonia del Sacramento (K)

Wenezuela

1993 - Coro i jego port (K, zagrożone)

1994 - Park Narodowy Canaima (P)

2000 - Miasto uniwersyteckie Caracas (K)

Australia


 

Australia

1981 - Wielka Rafa Koralowa (P[1])

1981 - Park Narodowy Kakadu (K, P)

1981 - Region Wyschniętych Jezior Willandra (K, P)

1982 - Parki Narodowe zachodniej Tasmanii (K, P, wpis rozszerzony w 1989)

1982 - Wyspy Lorda Howe (P)

1986 - Środkowo-Wschodni Rezerwat Lasów Deszczowych na granicy Nowej Południowej Walii oraz Queensland (P, wpis rozsz. w latach 1988 oraz 1994)

1987 - Park Narodowy Uluru-Kata Tjuta, (Uluru) (Kata Tjuta) (K, P)

1991 - Zatoka Rekina (Shark Bay) w Australii Zachodniej (P)

1992 - Wyspa Fraser (P)

1994 - Zespoły skamielin ssaków australijskich (Riversleigh/Naracoorte) (P)

1997 - Wyspy Heard i McDonalda (P)

1997 - Wyspa Macquarie (P)

2000 - Park Narodowy Gór Błękitnych (Greater Blue Mountains) (P)

2003 - Park Narodowy Purnululu (P)

2004 - Budynek Wystawy Królewskiej i Carlton Gardens w Melbourne (K)

2007 - Opera w Sydney (K)

Nowa Kaledonia (francuskie terytorium zależne)

2008 - Laguny Nowej Kaledonii (P)

Nowa Zelandia

1990 - Rezerwat przyrody Te Wahiponamu (P)

1990 - Park Narodowy Tongariro (K, P, wpis rozszerzony w 1993)

1990 - Wyspy subantarktyczne Nowej Zelandii (P)

Papua-Nowa Gwinea

2008 - Wczesne stanowisko rolnicze Kuk (K)

Pitcairn (kolonia brytyjska)

1988 - Wyspa Hendersona wchodząca w skład kolonii Pitcairn, bezludna wyspa pochodzenia wulkanicznego (P)

Vanuatu

2008 - Dominium wodza Roimaty (K)

Wyspy Salomona

1998 - Wschodnia część wyspy Rennell (P)


źródło : wikipedia