Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Legnica :  dawniej Lignica, czes. Lehnice, niem. Liegnitz, łac. Lignitium

gmina : Legnica

powiat : legnicki

województwo : dolnośląskie

(51.207639, 16.160553)


Będąc w Legnicy nie skupiliśmy się wyłącznie na Legnickim Jarmarku Staroci. Jest to miasto z tak bogatą historią, że należy mu poświęcić trochę czasu. Niestety wydarzenia historyczne nie oszczędzały tego miasta, dlatego nie może ono cieszyć tak jak choćby przed wojną, ale dla mnie ten spacer i tak był ciekawym doświadczeniem. Mam wrażenie, że Legnica traci na bliskości z Wrocławiem. Ale, każdy musi rozsądzić to we własnej głowie, odwiedzając wcześniej to miasto - rzecz jasna - osobiście. Zapraszam do naszej fotorelacji.



Herb Legnicy

herb


Troszkę Wikipedycznej wiedzy o Legnicy. Ze względu na bliskość celtyckich osad znajdujących się na równinie w pobliżu Ślęży, miasto Legnicę można przyjąć za dziedziczkę osady Lugidunum, potwierdzonej źródłami rzymskimi, a znajdującej się na rozlewiskach Kaczawy. Pierwsze udokumentowane ślady osadnictwa Słowian na terenie Legnicy pochodzą z VIII w. Legnica była wówczas centralnym grodem plemienia Trzebowian. Badania dendrochronologiczne dowodzą, że w czasach panowania Mieszka I zbudowano tu około 985 roku nowy gród w formie tzw. „grodu piastowskiego” (jednocześnie wraz z budową grodów we Wrocławiu i Opolu). Nazwa grodu pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie pisanym Bolesława Kędzierzawego w 1149 r. W 1241 r. pod Legnicą obok obecnej miejscowości Legnickie Pole rozegrała się słynna bitwa z Mongołami (bitwa pod Legnicą). Skutecznie obronił się przed nimi Zamek Piastowski w Legnicy, którego kasztelanem był, według średniowiecznego dokumentu spisanego po łacinie w 1242 roku, Lassota – castellano in Legnic. W 1248 r. miasto stało się stolicą Księstwa Legnickiego. Dzięki lokacji na prawie magdeburskim ok. 1264 r. u podnóża zamku zaczęło rozwijać się miasto. Za sprawą nieudanej ekspansjonistycznej polityki Bolesława III Rozrzutnego, w 1329 r. miasto stało się stolicą czeskiego lenna. Dzięki usytuowaniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych z Niemiec, poprzez Wrocław i Kraków do Kijowa oraz z Wielkopolski na Południe nastąpił rozwój handlu i rzemiosła. W okresie średniowiecza czerpało też zyski z wydobycia złota w kopalni w Mikołajowicach. W lipcu 1454 r. miał miejsce bunt pospólstwa, który zapobiegł oddaniu Legnicy pod bezpośrednie władanie królów czeskich. W 1675 r. zmarł ostatni książę piastowski Jerzy Wilhelm, co sprawiło, że miasto dostało się pod bezpośrednie panowanie Habsburgów. Po zdobyciu Śląska przez Królestwo Prus miasto, wraz z całym regionem stało się od 1740 r. częścią państwa pruskiego, a odrębność administracyjna księstwa uległa ostatecznej likwidacji. W okresie tym miasto stało się garnizonem, m.in. 7 Pułku Grenadierów im. Króla Wilhelma I.

Legnica w 1945 r., znalazła się na mocy postanowień konferencji poczdamskiej w granicach Polski. W maju tegoż roku miasto doznało wielu zniszczeń, których skutki nawet aktualnie odbijają się na krajobrazie miejskim. Nie był to skutek działań wojennych, lecz działalności wojsk radzieckich, które fetując zwycięstwo podpalały kolejne, najcenniejsze kamienice starego miasta (Ognie Zwycięstwa). Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec. Dzięki dobrze zachowanym poniemieckim obiektom wojskowym w mieście ulokowano garnizony : Wojska Polskiego (istniejący w l. 1945-2007) oraz zajmujące znaczny obszar miasta dowództwo i koszary Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej (stacjonującej w mieście w l. 1945-1993). W latach 60 i 70 XX wieku wyburzono pozostałości poniemieckich kamienic w rynku oraz w pobliżu zamku i wybudowano tam bloki mieszkalne, niszcząc zabytkowy układ urbanistyczny. Przy budowie hotelu Cuprum zburzono fragmenty średniowiecznych murów obronnych. Funkcję przemysłową ożywiło powstanie w latach 50. pierwszej w Polsce Huty Miedzi oraz odkrycie pod Lubinem nowych rud i utworzenie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Dziś w miejscu średniowiecznego miasta rozbudowywanego od początków istnienia Księstwa Legnickiego stoi zabudowa śródmieścia o estetyce charakterystycznej dla urbanistyki krajów socjalizmu. Dalszy rozwój przyniosła miastu decyzja o zlokalizowaniu w nim od 1975 r. stolicy województwa. W latach 1945–1984 w Legnicy dyslokowany był Sztab Główny Grupy Północ armii radzieckiej zajmujący ok. 1/3 miasta. Od 1990 – do czasu wycofania wojsk tj. do 17 września 1993. W okresie 1984 – 1991 w Legnicy było dyslokowane Naczelne Dowództwo Wojsk Kierunku Zachodniego. Od początku lat 90. nastąpił rozwój szkolnictwa wyższego – do istniejącej od lat 60. filii Politechniki Wrocławskiej dołączyły Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa oraz uczelnie prywatne. Ostatnie lata przyniosły też dwa wydarzenia dla wiernych Kościoła rzymskokatolickiego – utworzenie diecezji legnickiej w 1992 r. oraz wizytę Jana Pawła II w 1997 r. Dalszy rozwój to powstanie w 1997 roku Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Ulokowało się w niej ponad 30 dużych zakładów, dając pracę 5000 osób.


Plan ścisłego centrum miasta (źródło : www.mapy2000.webd.pl). Interesujący nas obszar zamyka się pomiędzy ulicami : Piastowską, Pocztową, Libana, Witelona, Skarbka i Muzealną


Do rejestru zabytków wpisane są następujące obiekty z Legnicy (stan na 14 września 2012 roku) :

  • obszar zabytkowy miasta, z XIII-XVII w.
  • dzielnica „Tarninów”, z 1896 r., 1901 r.
  • kościół par., ob. katedra pw. śś. Piotra i Pawła, pl. Katedralny, z l. 1329-90 i 1892-94
  • plebania katedralna, pl. Katedralny 6, z XVII w., 1970 r.
  • kościół rzym.-kat. pw. NMP, ob. ewangelicki, pl. Mariacki, z k. XII w., l. 1340-1386, XV w., l. 1824-28
  • kościół par. pw. Świętej Trójcy, ul. Rzemieślnicza, 1904-1908,
  • kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. pw. św. Jacka, ul. Nadbrzeżna, z l. 1905-08
  • kościół ewangelicki, ul. Henryka Pobożnego 7, z l. 1863-70
  • kościół staroluterański, ob. cerkiew prawosławna par. pw. Zmartwychwstania Pańskiego, ul. Zofii Kossak 9, z 1847 r, 1912 r.
  • kościół klasztorny benedyktynek pw. św. Maurycego, ob. szkoła, pl. Klasztorny 7, z pocz. XVIII w. , 1886 r., 1909 r.
  • klasztor franciszkanów (bernardynów), ob. biura, ul. Chojnowska 67, z l. 1707-16
  • zespół klasztorny jezuitów, ul. Partyzantów: kościół, ob. par. pw. św. Jana Chrzciciela, z l. 1714-27 i 1801-04, mauzoleum Piastów przy kościele, z XIV w., l. 1677-79, k. XIX w.; kolegium ob. seminarium, z l. 1700-07, z drugiej poł. XX w.
  • cmentarz żydowski, ul. Wrocławska 106, z 1837 r.
  • kostnica z salą modlitewną, z 1877 r.
  • park miejski, z XIX w. - 1940 r.
  • zespół zamku piastowskiego, ob. muzeum i szkoła językowa, z trzeciej ćw. XII-XX w.: zamek, portal zamkowy (budynek bramny), z 1533 r.; park zamkowy, z XVIII w.-XIX w.
  • pozostałości murów obronnych (bramy Chojnowska i Głogowska), z XIII-XV w.
  • stary ratusz, ob. Centrum Sztuki, Rynek 39, z l. 1737-41, 1930 r.
  • nowy ratusz, pl. Słowiański 8, z l. 1902-05
  • Teatr Dramatyczny, Rynek, z 1842 r., XIX w. , 1924 r.
  • Akademia Rycerska, ob. Centrum Kultury, ul. Chojnowska 1-3, z l. 1726-35, 1802 r.
  • zespół dworca głównego PKP, ul. Dworcowa, z 1929 r.: budynek dworcowy z halą peronową, budynek ekspedycji kolejowej, budynek poczty, wieża ciśnień, 1900, ul. Kobylińska
  • dworce: dworzec Kolei Dolnośląskiej, ul. Dworcowa 3, z 1844 r.; dworzec Legnica Północ „Kobyliński”, ul. Ścinawska, z 1898 r.
  • dom, ul. Andersa 8, z 1898 r.
  • dom, ul. Chojnowska 46 A i budynek gospodarczy, z 1870 r., 1929 r.
  • zespół szpitala psychiatrycznego, ul. Chojnowska 81, z l. 1869-1901: gmach główny, pawilon zakaźny, pawilon psychiatryczny, willa dyrektora, ob. bud. adm., kotłownia, bud. gospodarczy
  • dawny areszt policyjny, ul. Daszyńskiego 18, z 1929-30 r.
  • mur dziedzińca przy areszcie, z l. 1929-30
  • willa z ogrodem, ul. Grabskiego 23, po 1920 r.
  • komendantura garnizonu, ob. ZUS, ul. Grabskiego 26, z 1937 r.
  • willa z ogrodem, ul. Grabskiego 32, 34, po 1920 r.
  • wille z ogrodem, ul. Grunwaldzka 38, 40, 50, po 1910 r.
  • zespół folwarczny „Ludwikowo”, ul. Jaworzyńska 199, z k. XIX w. w.: Dwór „Ludwikowo” w Legnicy, oficyna mieszkalno-gospodarcza, obora, spichrz z bramą, stodoła, stajnia, resztki parku z aleją
  • wille z ogrodem, ul. Kolbego 3, 3a, 7, 10, 12, 14, 16, 18 po 1910 r.
  • willa z ogrodem, ul. Konopnickiej 2, z l. 1914-16
  • wille z ogrodem, ul. Kościuszki 31, 37, 41,43, po 1906 r.
  • aula w seminarium nauczycielskim, obecnie szkoła zawodowa, ul. Lotnicza 28, z 1912 r.
  • willa z ogrodem, ul. Łukasińskiego 3, z 1898 r.
  • zespół dworski Czerniewice, ul. Myśliwska 8/9, z l. 1876-1900: Dwór "Czerniewice" w Legnicy, park, oficyna, dom mieszkalny, budynek gospodarczy
  • kamieniczka, ul. Najśw. Marii Panny 7, z 1599 r., XIX w./XX w.
  • kamienica z salą widowiskową, ul. Nowy Świat 19, z k. XIX w. , 1930 r.
  • wille z ogrodem, ul. Okrzei 12, 14 (ogród i ogrodzenie), 17, 19, 29, po 1910 r.
  • kamienica, ul. Panieńska 23/24, 48, 49
  • pałac opatów lubiąskich, obecnie muzeum, ul. Partyzantów 3, z l. 1717-30 i 1963-68
  • kamienica, ul. Partyzantów 22, z drugiej połowy XVI w., XIX w./XX w.
  • loża masońska, obecnie biblioteka i archiwum, ul. Piastowska 22, z 1894 r.
  • kamienica, ul. Piekarska 7 (d.27), z pierwszej połowy XVIII w.
  • szkoła parafialna, obecnie biura, ul. śś. Piotra 6 (d.1), z 1617 r., XIX w.
  • willa z ogrodem, ul. Poselska 24 (d. ul. Konopnickiej 16), z l. 1925-1926
  • bank ziemski księstwa legnicko-wołowskiego, ul. Powstańców Śląskich 13, z 1877 r., l. 1905-06, l. 1905-1906
  • wille, ul. Rataja 16, 24, z l. 1903-05
  • dom, ul. ul. Rycerska (d. R.Luksemburg) 1, z drugiej poł. XVIII w.
  • dom, Rynek 9, 1905 r.
  • kamieniczki, Rynek 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, z XVI w., XIX w., 1959 r.
  • portal północny, w domu Rynek 36 (d. 44), z pierwszej ćw. XVII w.
  • kamieniczka „Pod Przepiórczym Koszem”, Rynek 38 (d.40), z poł. XVI w., 1909 r., 1970 r.
  • dom, ul. Tatarska 9, z l. 1911-1913
  • willa, ul. Witelona (d.Lenina) 2, 1870 r.
  • szkoła par. śś. Piotra i Pawła, obecnie dom mieszkalny, ul. Witelona (d.Lenina) 3, z k. XIX w.
  • bank, ul. Wjazdowa 2, z l. 1884-1886
  • domy, ul. Wojska Polskiego 2, 5, z l. 1900-1907
  • kamieniczka, ul. Zamkowa 2, z XVII w., poł. XVIII w. , XIX w.
  • willa, ul. Złotoryjska 87, z 1887 r., 1902 r.
  • wille z ogrodem, ul. Złotoryjska 89, 91, z l. 1872-1888 i czwartej ćw. XIX w.
  • budynki d. gazowni, ul. Ścinawska, z l. 1914-16: piecownia z kotłownią, wieża amoniakalna
  • budynki d. fabryki odzieżowej, ul. Słubicka 2, z l. 1925-30: budynek dyrekcji, budynek biurowy, remiza, warsztaty, krajalnia z rozdzielnią prądu zwalnia
  • dwa magazyny dawnej fabryki włókienniczej, ul. Ściegiennego 25, z l.1910-20,(dec. uchylona)
  • zespół przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, ul. Filtrowa 1, z 1895 r., 1925 r.: maszynownia z kotłownią, budynek uzdatniania wody
  • studnia Neptuna, Rynek, po 1730 r.
  • studnia Syreny, Rynek, po 1730 r.


Najważniejsze zabytki ścisłego centrum miasta w/g jego włodarzy


My jednak, ze względu na ograniczony czas i obszar miasta, obejrzymy tylko część z tej listy, która znajduje się w granicach starego miasta. W okolicy Rynku spotkać można tablice zachęcające do zwiedzenia 10 punktów starego miasta, są to : Zamek Piastowski, Barokowy kościół p.w. św. Jana Chrzciciela, Gmach Akademii Rycerskiej, Kościół Mariacki, kamienice " Śledziówki" w Rynku, Kamienicka "Pod Przepiórczym Koszem", Dawny Dwór Opatów, Katedra p.w. Św. Apostołów Piotra i Pawła, Kamieniczka Scholza, oraz Park Miejski. Pójdziemy tym tropem i przy okazji zobaczymy co nieco więcej...

Auto zaparkowaliśmy tuż przy Skwerze Orląt Lwowskich, i gmachu Wyższego Seminarium Duchownego. Dalej mimo, że jesteśmy jeszcze poza obrębem starego miasta, idziemy pieszo...


Wyższe Seminarium Duchowne


Wyższe Seminarium Duchowne


Ma tu swoją siedzibę kilka innych instytucji i organizacji


Obelisk na Skwerze Orląt Lwowskich


Skwer, który nosi dziś nazwę : Orląt Lwowskich, utworzony został w 1895 roku. Prostokątny plac otaczają ulice Andersa, Kościuszki, Wojska Polskiego i Jana Pawła II. W centralnej części skweru stoi pomnik upamiętniający "2000 lat Chrześcijaństwa". Obelisk wzniesiony został z okazji wielkiego jubileuszu chrześcijaństwa przez wiernych legnickiej diecezji w 760 rocznicę bitwy na Legnickich Polach. Wysoki monument z umieszczonym na szczycie wielkim krzyżem stoi na czworokątnej granitowej kolumnie. W jego dolnej części na każdej z czterech stron pomnika wiszą pamiątkowe tablice.


Obelisk na Skwerze Orląt Lwowskich


Tablice na Obelisku


Tablice na Obelisku


Tablice na Obelisku


Tablice na Obelisku


Przekraczamy ul. Muzealną, w tle gmach Zespołu Szkół Elektryczno-Mechanicznych


Pomnik Ofiar Bolszewizmu w latach 1939 - 1956


Ulica Gwarna


Gmach Sądu Okręgowego, widok od ulicy Gwarnej


Ulica Gwarna


Widok w kierunku Rynku z ulicy Złotoryjskiej


W tle widoczna wieża Bramy Chojnowskiej


Wieża Bramy Chojnowskiej wzniesiona została w 1. poł. XV w. w linii XIV wiecznych murów obronnych. Flankowała usytuowaną obok bramę. Na przestrzeni wieków ulegała wielu przebudowom i adaptacjom. Mimo to zachowały się widoczne ślady strzelnic oraz pierwotnych otworów okiennych. Ceglany wykusz wsparty na potężnych konsolach jest oryginalnym elementem budowli. Do północnej strony wieży przylega jeden z nielicznych, zachowanych fragmentów muru obronnego. Po renowacji w 1963 r. wieżę zaadaptowano na turystyczny dom noclegowy, stąd tak liczne i duże otwory okienne widoczne na elewacji, i przez pewien czas pełniła tę funkcję. (www.zabytki.legnica.eu)


Wieża Bramy Chojnowskiej


Wieża Bramy Chojnowskiej


Fragmenty murów


Wieża Bramy Chojnowskiej


Gmach Akademii Rycerskiej, tuż przy Rynku


Czworoboczne barokowe założenie Akademii Rycerskiej całkowicie wypełnia kwartał wychodzący z północno-zachodniego narożnika rynku. Jej frontowa fasada rozciąga się wzdłuż ul. Chojnowskiej. Swą długością (86 m) przewyższa długość północnej pierzei rynku (80 m), z którą sąsiaduje. Akademie rycerskie były elitarnymi szkołami, w których młodzież szlachecką przygotowywano do pełnienia funkcji dowódczych w wojsku, bądź do kariery w służbie dworskiej. Rozwijały się w Europie w XVII i XVIII w. pod patronatem władców. Program i sposób kształcenia odróżniał je od innych typów ówczesnych szkół i nadawał im status uczelni. Studenci nabierali w nich ogłady, dworskiego obycia i umiejętności pięknego wysławiania się, a także ćwiczyli jazdę konną, poznawali zasady strategii i sztukę fortyfikacji. Józefińską Królewską Akademię Rycerską w Legnicy proklamowano na mocy dekretu cesarza Józefa I Habsburga w 1708 r. Uczelnia miała charakter parytetowy, tzn. służyła zarówno protestantom, jak i katolikom, co było ewenementem na Śląsku. Przez jej mury do 1811 r. przewinęło się ponad 1 000 uczniów, pochodzących głównie ze Śląska, z krajów monarchii habsburskiej, z państw niemieckich i Rzeczypospolitej. W 1809 r. wstęp do Akademii uzyskała młodzież pochodzenia mieszczańskiego. W 1811 r. uczelnia stała się królewsko-pruskim gimnazjum, które funkcjonowało do 1944 r. Po 1945 r. budynki dawnej akademii pozostawały w zarządzie wojsk radzieckich i wykorzystywane były jako magazyny. Legnicki samorząd przejął je dopiero w 1978 r., w stanie daleko posuniętej dewastacji. Pomieszczenia, które po niewielkim remoncie nadawały się do użytku, jeszcze w 1979 r. przekazano Legnickiemu Centrum Kultury. W 1989 r. przystąpiono do generalnej restauracji obiektu, która powoli dobiega końca.

Monumentalny, pałacowy w formie gmach Akademii powstawał etapami, uzyskując swój zasadniczy kształt w latach 1709-1738. Później kompleks wielokrotnie przebudowywano, dostosowując wnętrza do zmieniających się potrzeb działającej w jego murach szkoły. Najważniejsze było posiadanie niezbędnej do nauki jazdy konnej sali maneżowej, którą wzniesiono na parceli u zbiegu dzisiejszych ulic B. Bilsego i Ojców Zbigniewa i Michała. Prawdopodobnie budowniczym tego obiektu był mieszkający wówczas w Legnicy architekt - Martin Frantz. Chociaż pomysł i wstępny projekt budowy olbrzymiego, czteroskrzydłowego założenia przedłożono cesarzowi już w 1711 r., decyzja o budowie zapadła dopiero 15 lat później. W 1728 r. ruszyły prace budowlane pod nadzorem austriackiego budowniczego Jana J. Scheerhofera. Autorem projektu był Antonio E. Martinelli (1684/86-1747) z kręgu budowniczych dworu wiedeńskiego, uczeń oraz współpracownik Józefa Fischera von Erlach. Jego projekt zakładał wzniesienie czterech trójkondygnacyjnych skrzydeł nakrytych mansardowym dachem, które zamykałyby wewnętrzny, prostokątny dziedziniec. Budowę skrzydeł: południowego (wzdłuż ul. Chojnowskiej), wschodniego (ul. Św. Jana) i krótkiego fragmentu skrzydła zachodniego (płd. część ul. B. Bilsego) zrealizowano w latach 1728-35. Budowę północnego skrzydła rozpoczęto dopiero w 1735 r. Funkcję reprezentacyjnej fasady całego założenia pełni skrzydło południowe, od ul. Chojnowskiej. Jego centralną część akcentuje trójosiowy ryzalit wyznaczony pilastrami i zwieńczony trójkątnym tympanonem i attyką. W naczółku umieszczono panoplia, atrybuty wiedzy i symbole władzy cesarza Karola VI (głowa Turka, kula ziemska i laska Merkurego). Na attyce ustawiono personifikacje: Favor - przychylności cesarza, Academii - szkoły, Nobilitas - szlachectwa i Industrii - pracowitości, pilności. Rzeźby i relief w tympanonie wykonał legnicki rzeźbiarz J.K. Hübner. W parterowej części pseudoryzalitu centralnej części fasady znajduje się trójosiowy portal z bramą wjazdową na dziedziniec. Zaprojektowane przez Martinellego, czworoboczne założenie architektoniczne z dziedzińcem w środku nigdy nie doczekało się pełnej realizacji. Zajęcie Śląska przez Prusy w 1740 r. i wkroczenie w 1741 r. wojsk pruskich do Legnicy przerwało ostatnią fazę budowy gmachu Akademii. Skrzydło północne ukończono dopiero w 1802 r. W latach 1902-1903 przebudowano pomieszczenie nad starą ujeżdżalnią na reprezentacyjną aulę nazwaną Salą Królewską, do której prowadziły schody w okrągłej wieży wzniesionej od strony dziedzińca. Wieża ta stanowi optyczny łącznik pomiędzy starym budynkiem i nowszym fragmentem zachodniego skrzydła, które różnią się nie tylko architektonicznym wystrojem, ale nawet wysokością. Takiego łącznika brakuje w widoku od strony ul. B. Bilsego.Legnicka akademia, będąca obecnie siedzibą Legnickiego Centrum Kultury, Zespołu Szkół Muzycznych i częściowo wykorzystywana przez Muzeum Miedzi, pretenduje do roli centrum kulturalno-artystycznego życia miasta. Odbywają się tutaj liczne koncerty, organizowane są tak znane imprezy, jak np.: Międzynarodowa Wystawa Rysunku Satyrycznego „Satyrykon-Legnica”, Ogólnopolski Turniej Chórów „Legnica Cantat” i Conversatorium Organowe. Tę ofertę wzbogacają znakomite wystawy Muzeum Miedzi. Warto nadmienić, że od 2005 r. mieści się tu Urząd Stanu Cywilnego, a od końca 2011 r. także jeden z wydziałów Urzędu Miasta.

(Oprac. na podst. tekstów Izy Sadurskiej-Ziątkowskiej i Grażyny Humeńczuk) www.zabytki.legnica.eu


Gmach Akademii Rycerskiej


Gmach Akademii Rycerskiej, dziś mieści się tu również Urząd Stanu Cywilnego


Gmach Akademii Rycerskiej


Gmach Akademii Rycerskiej


Wejście do Rynku od ulicy Chojnowskiej


Spojrzenie w lewo, w ulicę Św. Jana, widać kościół parafialny Św. Jana


Obecny, barokowy kościół św. Jana Chrzciciela wzniesiony został przez jezuitów w latach 1714-1729. Autorstwo projektu architektonicznego przypisywane jest bądź Johannowi Georgowi Knollowi, bądź – w związku z wyraźnym podobieństwem do kościoła św. Mikołaja na Małej Stranie w Pradze - Christophowi i Kilianowi Ignacowi Dientzenhoferom. W 1744 r. runęła część sklepień nad nawą kościoła, a po kasacie zakonu (1773 r.) świątynia popadła w ruinę. Na początku XIX w. przekazano ją parafii rzymskokatolickiej i wówczas została gruntownie odbudowana. W roku 1947 kościół wraz z klasztorem przejęli franciszkanie. Kościół zbudowany został na planie prostokąta z półkoliście zamkniętym prezbiterium, zwróconym w kierunku północnym. Ta nietypowa, wymuszona specyfiką miejsca, orientacja pozwoliła na stworzenie okazałej świątyni z reprezentacyjną, bogato rozczłonkowaną fasadą o płynnej linii. Wpisane w nią wieże nakryte są wysokimi, ażurowymi hełmami, z których północny został zrekonstruowany po pożarze w 1966 r. Troje drzwi wejściowych z artystycznymi okuciami stanowi cenny przykład ślusarstwa XVIII w. Emporowo-halowe wnętrze kościoła – nawy boczne zastąpiły rzędy kaplic, nad którymi umieszczono balkony - zaprojektowano z myślą o wywołaniu wrażenia ruchu przestrzeni. Służy temu falująca linia balustrad, ustawione ukośnie pilastry nawy głównej, żaglaste sklepienia kaplic i empor. Sklepienie nawy głównej – kolebkowe, pozorne, o drewnianej konstrukcji – pochodzi z czasu odbudowy na początku XIX w. Na wyposażenie świątyni złożyły się barokowe ołtarze boczne, organy, ławki i konfesjonały przeniesione tu z kościołów klasztornych (m.in. z legnickich kościołów bernardynów i benedyktynek) po ich sekularyzacji. Z wyjątkiem klasycyzującego ołtarza (wykonanego wg projektu Gaudenzia Ferrariego w latach 1880-1881), z marmurową statuą Maryi w centralnej niszy i obrazem chrztu Chrystusa autorstwa Jana Bochenka, udało się skompletować w miarę jednorodny wystrój. Ołtarz uzupełniony został zresztą barokowymi figurami czterech ewangelistów, pochodzącymi z dawnego kościoła św. Maurycego. Po obydwu stronach prezbiterium znajdują się rzeźby Apostołów Piotra i Pawła, również z tego okresu. Polichromowane posągi świętych ustawione przy filarach nawy wykonano w II połowie XIX w. Nad wyjściem do Mauzoleum Piastów umieszczone zostały dwa obrazy. Górny przedstawia chrzest Chrystusa i pochodzi z dawnego ołtarza głównego. Dolny - z modlącym się św. Janem Nepomucenem - przypisywany jest znakomitemu śląskiemu artyście Michaelowi L. Willmannowi. W kaplicy obok prezbiterium znajdują się barokowe sarkofagi z leżącymi postaciami współfundatorów jezuickiego kościoła i kolegium: Johanna Ernsta oraz Eleonory von Sprintzensteinów.

Zespół budynków przylegających do zachodniej ściany kościoła św. Jana to dawne kolegium jezuickie wzniesione na planie litery L w latach 1700-1706 przez Johanna G. Knolla przy współpracy Martina Frantza. Ten trójkondygnacyjny gmach opatrzony jest od frontu okazałym barokowym portalem, powiązanym architektonicznie z balkonem na I piętrze. Na balustradzie balkonu ustawiono figury patronów zakonu jezuitów – św. Benedykta i św. Ignacego Loyoli. Kraty drzwi i okien budynku kolegium są najcenniejszym zabytkiem barokowego ślusarstwa w Legnicy. Wewnątrz na uwagę zasługuje trójbiegowa klatka schodowa, ozdobiona rzeźbami oraz cyklem płaskorzeźb przedstawiających sceny biblijne i misyjne podróże św. Franciszka Ksawerego, a także barokowa krata z wyobrażeniem Matki Boskiej Różańcowej. Obecnie oo. franciszkanie prowadzą w budynku działalność oświatową i nie jest on dostępny dla zwiedzających.

(Oprac. na podst. tekstów Tadeusza Gumińskiego i Izy Sadurskiej-Ziątkowskiej oraz „Zabytków Sztuki w Polsce. Śląsk”) www.zabytki.legnica.eu


Po lewej fragment Gmachu Akademii Rycerskiej, w tle jedna z wież kościoła p.w. Św. Jana


Wąska uliczka nie pozwala na sfotografowanie kościoła w całości


Widok na kościół i Kolegium Jezuickie z ulicy Partyzantów


Widok na kościół i Kolegium Jezuickie z ulicy Partyzantów


Widok z ulicy Partyzantów w kierunku Zamku Piastowskiego


U stóp kościoła p.w. Św. Jana


Widok na Kolegium Jezuickie przy ulicy Partyzantów


Ulica Św. Jana, widok w kierunku Rynku, po prawej fragment gmachu Akademii Rycerskiej, po lewej Muzeum Miedzi


Tablica pamiątkowa na ścianie przy głównym wejściu do Muzeum Miedzi


Muzeum Miedzi


Rynek widziany z rogu ulic Chojnowskiej i Św. Jana


Rynek, rozkładają się z towarami handlarze, bo dziś  Legnicki Jarmark Staroci


Rynek


Studnia Syreny (po 1730 r.)


Na chwilę wychodzimy z Rynku na ul. Rycerską, gdzie jest wspaniałe lapidarium


Lapidarium mieści się na tyłach Muzeum Miedzi (ul. Św. Jana) i dostęp do niego możliwy jest w ramach zwiedzania muzeum.


Lapidarium


Lapidarium


Lapidarium


Lapidarium


Na pierwszym planie dawny Dwór Opatów Klasztoru Cystersów w Lubiążu, dalej kościół Św. Jana


Lapidarium


Lapidarium


Zamek Piastowski widziany z ulicy Rycerskiej


Lapidarium


Lapidarium


Lapidarium


Lapidarium


Lapidarium


Lapidarium


Lapidarium


Wejście do Rynku z ulicy Rycerskiej, w tle wieże katedry


Rynek


Kula z panoramą miasta


Kula z panoramą miasta


Kula z panoramą miasta


Katedra pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, Stary Ratusz i kamieniczki " Śledziówki"


Biały budynek to fragment gmachu Teatru im. Heleny Modrzejewskiej


Kamieniczki "Śledziówki"


Kamieniczki Śledziowe to zespół kamienic usytuowanych obok starego ratusza. Prawdopodobnie powstały w początkach XVI w. Wybudowano je na miejscu średniowiecznych kramów rybnych. W późniejszych latach kamieniczki ulegały licznym przebudowom (dlatego część z nich ma szczyty renesansowe a część klasycystyczne). Pierwsza zachowana wzmianka źródłowa o kramach pochodzi z 1574 r.Pod kamieniczką usytuowaną najbliżej ratusza znajduje się piwnica (należąca do budynku sąsiadującego z ratuszem) z gotyckimi reliktami. Cztery kamieniczki zachowały swój renesansowy charakter, fasady dwóch przebudowano po połowie XVIII w., zaś kolejnych nieco później. W elewacji bocznej kamieniczki narożnej, znajduje się na parterze okienko z detalem renesansowym. Kamieniczki nr 54 i 55 należą do licznej w Legnicy grupy budynków zdobionych sgraffitem. Ich fasady pokrywa manierystyczna dekoracja sgraffitowa powstała ok. 1570 r., odsłonięta spod tynku w 1934 r., obejmująca powierzchnię ściany na poziomie I i II piętra. W okrągłych polach kartuszy umieszczono herb księstwa legnicko-brzeskiego oraz przedstawienie głowy mężczyzny w hełmie z podniesioną przyłbicą i głowy kobiety w czepcu. Medaliony portretowe były w połowie XVI w. jednym z ulubionych tematów dekoracji architektonicznej.

(Oprac. na podst. tekstu „Mała Moskwa, glossa do 1945 r.” Grażyny Humeńczuk) www.zabytki.legnica.eu


Kamieniczki "Śledziówki"


Kamieniczki "Śledziówki"


Kamieniczki "Śledziówki"


Kamieniczki "Śledziówki"


Kamieniczki "Śledziówki" Sgraffito


Studnia Zakochanych (Miejska) w Rynku


Studnia do której zakochani wrzucają monety na szczęście ich związku


Stary ratusz i wieża katedry w tle


Stary ratusz


Legnicki Stary Ratusz przypomina barokowy pałac i jest uznawany za najciekawszą na Dolnym Śląsku realizację tego typu architektury miejskiej. Wybudowano go w latach 1737-1741 wg projektu miejscowego budowniczego Franza Michaela Scheerhofera Młodszego. Pierwsze posiedzenie rady miejskiej odbyło się tu 15 maja 1741 roku. Ostatnie, 164 lata później, 8 kwietnia 1905 roku. Stary Ratusz jest obecnie integralnie połączony z przylegającym doń od północnej strony budynkiem teatru. Siedzibą władz samorządowych jest tzw. Nowy Ratusz, wybudowany w bliskim sąsiedztwie w latach 1902-1905. W trakcie budowy ratusza – w związku z politycznymi i społecznymi zmianami na Śląsku, który został zajęty przez wojska pruskie Fryderyka II - zrezygnowano z pełnej realizacji pierwotnych założeń i zamknięto budowę na etapie umożliwiającym korzystanie z obiektu zgodnie z przeznaczoną mu funkcją. W 1926 roku podjęto decyzję o gruntownym remoncie budynku i jego przebudowie. Postanowiono wówczas zmienić konstrukcję dachową oraz podwyższyć i zwieńczyć nieukończoną dotąd wieżę od strony wschodniej. Wieżę nakryto neobarokowym hełmem przezroczowym, zaś namiotową konstrukcję dachu zmieniono na mansardową z lukarnami, które od strony południowej i zachodniej połączono attyką. W takim właśnie kształcie, zbliżonym do pierwotnych założeń projektanta, ale ostatecznie zamkniętym dopiero w 1929 roku, oglądamy Stary Ratusz dzisiaj. Widzimy czystą stylowo, barokową budowlę z mocno zaakcentowaną, reprezentacyjną fasadą od strony wschodniej. Jej oś akcentuje kwadratowa wieża spinająca dwubiegowe, wachlarzowe schody prowadzące wprost na piętro. Wszystkie elewacje budynku artykułowane są przez lizeny i pilastry wielkiego porządku w stylu jońskim, ustawione na części parterowej stanowiącej cokół i biegnące przez górne kondygnacje budynku. Skromną, ale elegancką dekorację architektoniczną obramień okien i drzwi wykonano z piaskowca. Piaskowcowe są również zewnętrzne, dwuskrzydłowe schody, które zaprojektował i wykonał Johann Gallus Steudner. Ich znakomite proporcje, miękka, eliptyczna linia rzutu i ażurowe balustrady zdobione ornamentem wstęgowym sytuują je wśród najlepszych realizacji na Śląsku. Po wojnie Stary Ratusz podzielił los wielu reprezentacyjnych budowli użyteczności publicznej naszego miasta - został przejęty przez stacjonujące w Legnicy wojska radzieckie. Połączony wewnętrznymi przejściami z budynkiem teatru i jedną z kamieniczek śledziowych przestał być obiektem pełniącym samodzielne funkcje, stał się integralną częścią teatru. Do 1965 r. pozostawał w wyłącznym użytkowaniu działającej tu rosyjskiej sceny. Po przejęciu przez polskie władze przeznaczony został na siedzibę Legnickiego Domu Kultury, a w 1977 r. oddany w użytkowanie Teatrowi Dramatycznemu. Obecnie mieszczą się tu biura Teatru Modrzejewskiej, sala klubowa i garderoby aktorów, pracownia plastyczna oraz archiwum teatru. Hol Starego Ratusza często bywa wykorzystywany jako miejsce prezentacji wystaw. W przyziemiu barokowej budowli, zgodnie z przedwojenną tradycją, mieści się Kawiarnia Ratuszowa, która zawdzięcza swój specyficzny klimat kompleksowej rewitalizacji Starego Ratusza przeprowadzonej w latach 2007-2008 z udziałem środków unijnych.

(Oprac. na podst. tekstu „Stary Ratusz” Izy Sadurskiej-Ziątkowskiej) www.zabytki.legnica.eu


Stary Ratusz


Dwie wieże katedry pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła


Spojrzenie na Rynek z ulicy Najświętszej Marii Panny


Studnia Neptuna (po 1730 r.)


Piękne kamienice w sąsiedztwie katedry


Widok z ulicy Najświętszej Marii Panny w kierunku Placu Katedralnego


Czerwone kamienice przy Placu Katedralnym


Czerwone kamienice przy Placu Katedralnym


Katedra pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła


Wejście główne


Wąska uliczka przed katedrą nie pozwala objąć całej budowli


Na elewacji znaleźć można wiele tablic pamiątkowych i epitafiów



Tablica z krótkim opisem zabytku


Po lokacji miasta środek jego ciężkości przesunął się spod zamku, gdzie w pobliżu starego targu stał kościół NMP (zwany "Dolnym"), w kierunku południowym, w okolice obecnego Rynku i kościoła Św. Piotra (zwanego "Górnym"). Dzięki temu wkrótce zaczął on pełnić funkcję głównej fary. Świątynia wzmiankowana jest po raz pierwszy w dokumencie wystawionym 1208 r. przez księcia Henryka Brodatego. Pierwotnie był to kościół romański, z cegły, wzniesiony na miejscu małej drewnianej kapliczki. Już na początku XIV w. okazał się zbyt mały i za skromny, by sprostać ambicjom Legnicy, więc przystąpiono do budowy kościoła znacznie większego i piękniejszego. W latach 1327-1341 wzniesiono jego zachodnią część (3-nawowy korpus), którą wrocławski biskup Nanker od razu poświęcił. Był to zabieg dość powszechnie stosowany w średniowieczu, umożliwiający jednoczesne funkcjonowanie świątyni i kontynuowanie prac budowlanych. W latach 1370-1378 do tego korpusu dobudowano poligonalnie zamknięte prezbiterium. Całość nakryto sklepieniem dopiero około 1380 r. Przy budowie kościoła zatrudnieni byli: mistrz Wiland (ściany), mistrz Konrad z Krakowa (prezbiterium) i mistrz Claus zwany Parlirerem (sklepienia). W trakcie długo trwającej budowy (przerwanej fatalnym dla miasta pożarem w 1338 r.) zmieniała się architektoniczna koncepcja świątyni. Badania wykazały, iż pierwotnie planowane założenie halowe (o równej wysokości naw) zostało później przekształcone w pseudobazylikowe (z nieznacznie podwyższoną nawą środkową). Niejednolite są również sklepienia. Nawę główną i prezbiterium przykrywają wsparte na filarach sklepienia sieciowe. W nawach bocznych zastosowano sklepienia krzyżowo-żebrowe i (znacznie rzadziej stosowane) trójpodporowe. W XV w. dobudowano wzdłuż naw bocznych szereg kaplic ufundowanych przez legnickie rody mieszczańskie, cechy oraz bractwo kurkowe. Jedna z nich (rodziny von der Heyde) wyróżnia się pięknymi gwiaździstymi sklepieniami i wiszącymi zwornikami. Jej budowniczym był prawdopodobnie francuski kamieniarz sprowadzony do Legnicy przez Ludwika II. Jako ostatnia, w początkach XVI w., powstała kaplica bractwa Św. Piotra (rozebrana w XIX w.).

Katastrofalny pożar miasta w 1648 r. doprowadził do zniszczenia kościoła i runięcia jego jedynej wieży. Podczas odbudowy świątynia uzyskała m.in. opisywaną jeszcze w XIX w. dekorację elewacji w postaci sgraffitowego kwadrowania. Obecnie kościół posiada formę nadaną podczas gruntownej neogotyckiej przebudowy z lat 1892-1894, przeprowadzonej według projektu prof. Johannesa Otzena z Berlina. Kościół oblicowano wówczas nową maszynową cegłą pochodzącą z legnickiej wytwórni Rothera, dobudowano południową wieżę i przebudowano częściowo wnętrze. Wielką atrakcją dla mieszkańców Legnicy były umieszczone wówczas na wieży kuranty. Zdemontowano je w czasie II wojny, ale od 2002 roku z wieży kościoła ponownie płyną melodyjne dźwięki. Nowe kuranty zamontowano tam z inicjatywy niemieckiej fundacji Eriki Simon Rinteln. Najstarszym elementem liturgicznego wyposażenia kościoła jest późnoromańska chrzcielnica o kielichowatym kształcie wykonana z brązu. Czasza naczynia ozdobiona została dwunastoma reliefami przedstawiającymi sceny z życia Chrystusa (Dzieciństwo i Pasję). Z okresu reformacji pochodzi kamienna ambona wykonana w latach 1586-1588 przez legnickiego rzeźbiarza Kaspra Bergera. Podporę tworzą figury przedstawiające Mojżesza i trzy postacie ze Starego Testamentu. Reliefy zdobiące parapet schodów i korpusu ukazują sceny z życia Chrystusa. Na zaplecku, obok sceny Kazania Chrystusa na wodzie rzeźbiarz umieścił wizerunki fundatora ambony, legnickiego płatnerza Aleksandra Ecksteina, jego rodziny oraz własny autoportret. We wnętrzu świątyni znajduje się zespół piaskowcowych figur apostołów z 1 poł. XIV w., dwie pełnoplastyczne figury z nagrobka pary książęcej, Ludwika II (zm. 1436) i jego żony Elżbiety Brandenburskiej (zm. 1449), liczne epitafia, w tym proboszcza kościoła św. Piotra i Pawła oraz kanonika wrocławskiego i legnickiego Zygmunta Atcze (zm. 1482). Ciekawymi przykładami wczesnej rzeźby gotyckiej, dość nielicznie reprezentowanej na Śląsku, są niewielkie, wykute w piaskowcu figury apostołów, które powstały prawdopodobnie jeszcze przed konsekracją świątyni (1341). Przedstawiają Piotra, Jana Ewangelistę, Bartłomieja oraz splecionych w pożegnalnym uścisku Piotra i Pawła. Najciekawsza jest ta ostatnia, ilustrująca scenę pożegnania przed męczeńską śmiercią. Za wczesnym datowaniem czasu powstania tych rzeźb przemawiają cechy formalne: blokowa forma figur, frontalne ustawienie, brak wyraźnego modelunku szat i dekoracyjna stylizacja włosów. Na uwagę zasługuje też ołtarz główny, poświęcony w 1756 roku. Dzieło czołowego rzeźbiarza legnickiego XVIII wieku Krystiana Grünewalda i wrocławskiego malarza Johanna Heinricha Kynasta. Centralny obraz przedstawia Zmartwychwstanie Chrystusa, po bokach znajdują się figury św. Piotra i Pawła oraz czterech ewangelistów. Prospekt organowy wykonał Ignacy Menzl z Wrocławia (XVIII w.), ale instrument jest o sto lat młodszy od barokowej oprawy. Dawniej funkcje głównego wejścia pełnił portal zachodni, najstarszy spośród trzech portali świątyni. Na jego filarze znajduje się piaskowcowa figura matki Boskiej z Dzieciątkiem wykonana w 1 poł. XIV w.

Od strony Rynku znajduje się północne wejście do kościoła z gotyckim portalem ozdobionym tympanonem z przedstawieniem "Pokłonu Trzech Króli". Na filarach flankujących portal posągi świętych Piotra i Pawła. Trzej Królowie czczeni byli jako patroni podróżnych, a portal znajdował się przy europejskim szlaku handlowym wiodącym przez Legnicę, tzw. Wysokiej Drodze łączącej Wschód z Zachodem. Od 1992 r. kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła pełni funkcję katedry diecezji legnickiej.

(Oprac. na podst. tekstów Grażyny Humeńczuk i Izy Sadurskiej-Ziątkowskiej) www.zabytki.legnica.eu


Epitafia na elewacji katedry


Epitafia


Przy bocznym wejściu do kościoła


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Nieczynne wejście od strony Rynku


Epitafia


Epitafia


Epitafia


Wnętrze kościoła, chrzcielnica w przedsionku kościoła


Przedsionek


Wnętrze katedry - nawa główna


Boczne ołtarze


Nawa boczna





Widok z bocznej nawy na wejście boczne



Ambona


Ambona


Ołtarz główny


Widok od ołtarza w stronę wejścia głównego


Ołtarz przy nawie bocznej


Figury świętych


Ołtarz przy nawie bocznej


Boczna nawa


Ambona













Ołtarz główny


Organy


Pomnik Jana Pawła II na Placu Powstańców Wielkopolskich


Katedra widziana od strony Placu Powstańców Wielkopolskich




Nowy Ratusz


Nowy Ratusz wzniesiony w latach 1902-1905 jest efektem realizacji pierwszej części projektu, zakładającego docelowo powstanie czteroskrzydłowego zespołu z dwoma dziedzińcami wewnętrznymi oraz monumentalną wieżą. Budowa nigdy nie została ukończona. Legnica pod koniec XIX w. rozwijała się bardzo dynamicznie, zwiększając terytorium, ilość mieszkańców, a także realizując szereg ważnych inwestycji komunalnych. Stary ratusz przestał więc odpowiadać potrzebom i aspiracjom władz. Zadecydowano, że nowa siedziba urzędu miejskiego powstanie w pobliżu Rynku, na obszarze położonym na południe od kościoła śś. Piotra i Pawła, przyległym do dzisiejszego pl. Słowiańskiego. Opracowanie projektu Nowego Ratusza zlecono radcy budowlanemu Lotharowi Schönfelderowi, a gdy opuścił on Legnicę, jego następcy – Paulowi Oehlmannowi. W 1902 r., przyjęto generalne założenia projektu, pomysł budowy w dwóch etapach, zatwierdzono nowe rozwiązania stylistyczne i kosztorys. Równolegle prowadzono prace nad przygotowaniem terenu pod budowę - rozebrano dawne domy parafialne i mieszkalne, wysadzono mury obronne wraz z zabytkową bramą miejską. Jesienią 1903 r. budynek ratusza był gotowy w stanie surowym, zaś jego uroczyste poświęcenie nastąpiło 8 kwietnia 1905 r. Oddane wówczas do użytku, istniejące do dzisiaj dwa skrzydła miały pełnić, do czasu realizacji drugiego etapu projektu, funkcje całego założenia. Znaczną część parteru przeznaczono na potrzeby podległej samorządowi policji. Znajdował się tu m.in. policyjny areszt i lokal straży pożarnej. Pierwsze piętro zajął wydział finansowy z kasami i skarbcami oraz biura urzędu podatkowego. Na drugim piętrze, ulokowano gabinet nadburmistrza, salę posiedzeń magistratu z przyległą podręczną biblioteką oraz salę posiedzeń rady miejskiej, która obejmowała dwie kondygnacje południowej części skrzydła wschodniego. Trzecie piętro zajął m.in. wydział budowlany. Na poddaszu ulokowano miejskie archiwum. W dawnej siedzibie, w Rynku, pozostawiono m.in. urząd meldunkowy i urząd stanu cywilnego. Budynek Nowego Ratusza zaopatrzono w dwa niezależne od siebie systemy centralnego ogrzewania, na gorącą wodę oraz na niskoprężną parę. W większości pomieszczeń zastosowano oświetlenie gazowe, jedynie sale posiedzeń, gabinet nadburmistrza, pokoje kierowników wydziałów oraz hol głównego wejścia otrzymały dodatkowo oświetlenie elektryczne. Czterokondygnacyjna budowla, przykryta dwuspadowym dachem, została zaprojektowana w stylu neorenesansowym z elementami barokowymi. Elewacje od strony pl. Słowiańskiego, ul. Św. Piotra i ul. Witelona posiadają bogatą dekorację architektoniczno-rzeźbiarską. Dolna kondygnacja ozdobiona została piaskowcową okładziną, z pasem granitu w przyziemiu. Piaskowiec pojawia się również na wykuszach i szczytach budowli oraz w obramieniach okien. W początkach XX w. główne wejście do ratusza znajdowało się w skrzydle północnym. Usytuowany na osi fasady piaskowcowy portal posiada w łuku nad wejściem dekorację w postaci korony miejskiej (corona muralis). Nieco wyżej, znajdują się rzeźby wyobrażające twarze srogich urzędników: w środku policjanta, po bokach rachmistrza i sekretarza. Detale rzeźbiarskie zdobiące wykusz północny odnoszą się do przeszłości miasta. Na filarach loggi ulokowano rycerzy z herbami Śląska, Legnicy i Prus. Na szczycie frontonu powtórzony został kartusz z herbem miasta składającym się z dwóch skrzyżowanych kluczy. Nad nim umieszczono figurę czeskiego lwa - herbowe zwierzę Legnicy. Wizerunki strzelców w dolnej części frontonu przypominać miały o jednej z najważniejszych legnickich uroczystości - święcie bractwa strzeleckiego. Elewacja południowa od strony ul. Witelona ozdobiona została herbem księstwa legnicko-brzeskiego, umieszczonym pomiędzy szczytami fasady. W dolnej części wykusza znajduje się płaskorzeźba mająca symbolizować urząd podatkowy. Ukazuje pisarza miejskiego pobierającego podatki od bogatych (mężczyzna z mieszkiem pełnym pieniędzy) i biednych (wdowa z pustą sakiewką). Obecnie główne wejście do ratusza znajduje się od strony pl. Słowiańskiego. Portal, podobnie jak wejście północne, zdobi korona miejska, motyw użyty również w zwieńczeniu owalnej, bogato zdobionej tarczy z herbem Legnicy, ulokowanej w górnej części frontonu. Poniżej widoczne są daty rozpoczęcia i zakończenia budowy ratusza: 1902-1905. Nad oknami trzeciego piętra elewacji północnej i zachodniej, poniżej frontonów, w górnej części pilastrów rozdzielających okna wkomponowano łaciński napis: SALUS PUBLICA SUPREMA LEX (Dobro publiczne najwyższym prawem). W przedsionku, po lewej stronie znajduje się brązowa płaskorzeźba upamiętniająca dawną bramę miejską, zburzoną w związku z budową ratusza. Po prawej - tablica upamiętniająca Honorowych Obywateli Legnicy w III Rzeczypospolitej zaprojektowana i wykonana przez artystę plastyka Grzegorza Niemyjskiego.Elementy klatki schodowej i korytarzy takie jak: kamienne kolumny, płaskorzeźby oraz balustrady, nawiązują charakterem do zewnętrznej dekoracji budowli. Monumentalna sala posiedzeń rady miasta została przebudowana. Z dawnego wystroju wnętrz zachowała się część wyposażenia gabinetu nadburmistrza oraz sali posiedzeń magistratu, pomieszczeń używanych obecnie przez prezydenta miasta.

(Oprac. na podst. tekstu „Nowy Ratusz” Grażyny Humeńczuk) www.zabytki.legnica.eu


Stary Ratusz widziany z placu przy Pomniku Wdzięczności Dla Armii Radzieckiej


Fontanna przy Nowym Ratuszu


Plac Katedralny i katedra


Plac Katedralny i katedra


Plac Katedralny i katedra


Plac Katedralny, katedra i Nowy Ratusz


Pomnik Wdzięczności Dla Armii Radzieckiej


Pomnik Wdzięczności Dla Armii Radzieckiej


Pomnik Wdzięczności Dla Armii Radzieckiej

 

Pomnik Wdzięczności Dla Armii Radzieckiej





Znowu wracamy do Rynku




Plac Powstańców Wielkopolskich


Plac Powstańców Wielkopolskich


Koniec części 1

 


Fotografował i przygotował : Matthias