Stowarzyszenie Labiryntarium.pl, miało przyjemność uczestniczyć w niedzielę 19 czerwca 2022 roku w niecodziennym wydarzeniu. Asystowaliśmy przy oprowadzaniu grupy wycieczkowej ze Stanów Zjednoczonych, składającej się z członków rodziny Ernsta Goldmanna, niemieckiego Żyda, lekarza mieszkającego do lutego 1939 roku w Łażanach. Historia rodziny Ernsta Goldmanna na Ziemi Żarowskiej to kilkanaście lat. Został ściągnięty do Żarowa z Wrocławia w latach 20-tych XX wieku. Wybudował swój dom w Łażanach, ale już we wczesnych latach 30-tych, rodzina odczuwała narastające nastroje antysemickie. Po pogromie Żydów w Niemczech w Noc kryształową w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku byo coraz gorzej. Ernst Goldmann poczynił starania o pozwolenie na wjazd do Stanów Zjednoczonych Ameryki, co udało się w lutym 1939 roku. Prawdopodobnie dzięki temu ocalił swoją rodzinę...
Potwierdzenie faktu zamieszkania Ernsta Goldmanna w Łażanach można znaleźć w archiwach Śląskiej Biblioteki Cyfrowej, księgi adresowe, strona 97, druga kolumna, 35. wers - dr medycyny Ernst Goldmann, praktykujący lekarz, Nr 66, tel. Saarau 199.
patrz link:
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/343603/edition/324631/content
Cała sprawa spotkania z rodziną i spaceru po Łażanach rozpoczęła się od firmy z Krakowa (www.guide-poland.com), zajmującej się m. in. w obsługą turystyczną rodzin żydowskich poszukujących swoich korzeni na terenie dzisiejszej Polski. Skontaktował się z nami Jakub Czupryński : badacz, przewodnik i dziennikarz podróżniczy, specjalizujący się w historii Żydów polskich. Od ponad 10 lat prowadzi profesjonalne badania genealogiczne i organizuje wycieczki po Polsce.
Na prośbę wspomnianej rodziny i tylko z jedynym zdjęciem przedwojennego miejsca zamieszkania doktora Goldmanna, Jakub Czupryński miał za zadanie zlokalizowanie tego miejsca i zorganizowanie wycieczki sentymentalnej do miejsc w których przez lata żył, pracował i spędzał wolny czas ich przodek. Naszym zadaniem było wsparcie przewodnickie świetnie przygotowanego Jakuba Czupryńskiego i wskazanie miejsc historycznie ważnych: szkół, kościoła, pałacu, parku, dawnych sklepów, gospód, urzędu pocztowego itp.
Fotografia domu wybudowanego przez Ernsta Goldmanna w Łażanach w latach 20-tych XX wieku. Jedyna pamiątka rodziny sprzed wojny, widzimy datę na zdjęciu 1928. Dom istnieje do dziś, jego obecny adres to ul. Wrocławska 12
Rodzina fotografuje się przy domu swojego przodka 83 lata po opuszczeniu go w lutym 1939 roku. Z relacji wiemy, że nieżyjące już dwie córki Ernsta Goldmanna odwiedziły to miejsce w latach 80-tych XX wieku
Ernst Goldmann - lekarz z Laasan wraz z rodziną: żoną i dwiema córkami już w Stanach Zjednoczonych, rok ok.1941. To właśnie dzieci, i wnuki obu córek Ernsta Goldmanna odwiedziły Łażany. Fotografię przekazała nam rodzina
Ernst Goldmann - lekarz z Laasan wraz z rodziną: żoną i dwiema córkami, ok, 1949. Fotografię przekazała nam rodzina
Maciej Wabik z Labiryntarium.pl z rodziną Ernsta Goldmanna w parku w Łażanach, fot. Jakub Czupryński
To nie jest koniec historii rodziny Ernsta Goldmanna. Najstarszy członek rodu przekazał nam na zakończenie spaceru kilkadzisiąt stron maszynopisu ze spisanymi wspomnieniami starszej córki Ernsta, Urszuli, w tym z okresu zamieszkania w Laasan. Całość zapisana jest w języku angielskim i wymaga tłumaczenia. Wkrótce wrócimy zatem do tematu...
Przygotował: Matthias