Drukuj
Nadrzędna kategoria: Regiony
Kategoria: Miasto Żarów (niem.Saarau)
Odsłony: 2771

Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

W ramach wystawy p.t. "Księgozbiór i dokumenty "DZCH Organika" Żarów", (która do obejrzenia jest od niedzieli 20 listopada 2016 roku do niedzieli 11 grudnia 2016 roku w Żarowskiej Izbie Historycznej - informowaliśmy o wystawie TUTAJ), zobaczyć można cudem zachowaną tablicę żeliwną z nazwiskami pracowników Silesia Verein Chemischer Fabriken (po 1945 roku DZCH "Organika" w Żarowie), którzy polegli na frontach I wojny światowej. Żeliwna tablica o wymiarach 1705 mm X 1185 mm i grubości 20 mm, waży ok 280 kg, mimo to i wielu lat w zapomnieniu szczęśliwie nie padła łupem złomiarzy.

Przed 1939 rokiem upamiętniono w Ida und Marienhütte (później część Saarau, dziś Żarów) poległych w czasie I wojny światowej pracowników firmy pomnikiem z tą właśnie tablicą żeliwną. Pomnik ten znajdował się na skwerku nieopodal wejścia na teren zakładu chemicznego (dzisiejsza ulica Chemików w Żarowie). Niestety nie zachowały się żadne zdjęcia przedstawiające jego wygląd (jeśli znasz wygląd pomnika - podziel się z nami), nieznany jest również czas jego powstania. Wiemy natomiast, że pomnik zlikwidowano tuż po 1945 roku, a tablicę zdeponowano gdzieś na terenie zakładu i przeleżała tam zapomniana do 2013 roku, kiedy jeden z żarowskich przedsiębiorców - Waldemar Chrobot, który wykupił część majątku dawnej Silesii (potem Organiki), przekazał ją do Żarowskiej Izby Historycznej...


Tablica z pomnika poświęconego poległym w latach 1914 - 1918 pracownikom Silesia Verein Chemischer Fabriken

tablica


W górnej części tablicy rozróżnić można motyw Krzyża Żelaznego 1914 z liśćmi dębu, oraz daty 1914, 1918. Pod krzyżem znajduje się napis

"Von unseren Werksangehörigen Starben den Heldentod fürs Vaterland"

(Dla pracowników naszych zakładów którzy zginęli bohaterską śmiercią za ojczyznę).

tablica


Nazwiska wypisane w trzech kolumnach

tablica


Nazwiska wypisane w trzech kolumnach

tablica


Nazwiska wypisane w trzech kolumnach

tablica


Polegli wyszczególnieni na tablicy wedle miejsca pracy - trzy oddziały  : Werke Ida- und Marienhütte (teren wówczas administracyjnie należący do Łażan w powiecie strzegomskim, dziś to obszar od Urzędu Miejskiego w Żarowie w kierunku Łażan) – 57 poległych, Werke Woischwitz (Zakłady Chemiczne "Silesia" zlokalizowane na wrocławskich Wojszycach) – 20 poległych, Werk Merzdorf-Rohnau (Kombinat górniczo-hutniczy w Marciszowie i Wieściszowice) - 17 poległych.


Werke Ida- und Marienhütte :


Auras Paul, dr. Backe Paul, Bastin Heinrich, Blümel Alfred, Blümel Hermann, Buchwald Paul, Eckert August, Eisner Fritz, Eitner Hermann, Fellendorf Hermann, Flegel Wilhelm, Geppert Friedrich, Glatzel Alfred, Hain Paul, Heinzel Gustav, Heinzel Otto, Hoffmann Reinhold, Jentsch Eduard, Jocker Hermann, Keil Adolf, Klose Albert, Klose Richard, Koch Gustav, Krohe Gustav, Langer Max, Langguth Hermann, Mehrgans Paul, Müller Johannes, Müller Josef, Neugebauer Paul, Nöpel Wilhelm, Peiler Josef, Pischel Hermann, Pohl Raimund, Renner Karl, Rother Paul, Rüffer Hermann, Rüffert Hermann, Sauer Heinrich, Seewald Paul, Sommer Gustav, Schenk Richard, Scholz Robert, Schöpe Oswald, Schumann Wilhem, Schwarzer Gustav, Thiel Alios, Thiel Friedrich, Urban Paul, Urban Wilhelm, Ulbrich Heinrich, Weimann Bernhard, Werder August, Winkler August, Winkler Paul, Zimmer Franz, Zimmer Heinrich,

 

Werke Woischwitz (Wojszyce):


Beier Fritz, Dresler Kurt, Eberle August, Fröhmer Wilhelm, Gabriel Heinrich, Hübscher Hermann, Künig Karl, Kuschel Gustav, Langfeld Paul, Paulig Berold, Rosner Paul, Schauder Wolfgang, Scholz Oskar, Schubert Wilhelm, Thiel August, Thorausch Richard, Vetter Karl, Weiser Robert, Weiss Paul, Winkler Georg,

 

Werk Merzdorf-Rohnau (Marciszów-Wieściszowice):


Alt Wilhelm, Beer Franz, Fiebig Hermann, Gärtner Richard, Hoffmann Paul, Kappler Gustav, Langer Karl, Langer Paul, Neumann Heinrich, Niedenführ Paul, Opitz Gustav, Reimann Martin, Rieger Fritz, Seidel Adolf, Schiller Fritz, Woithschach Heinrich, Wolf Paul,


Pod nazwiskami poległych widnieje motyw miecza z gałązką

tablica


Bogdan Mucha z Żarowskiej Izby Historycznej zadbał o to aby wyjaśnić (w miarę możliwości) ilu poległych było mieszkańcami Saarau (Żarowa), oraz kiedy i gdzie zginęli, a także gdzie zostali pochowani (większość we Francji i Belgii).

Dane, z którymi zainteresowani mogą zapoznać się zwiedzając wystawę pochodzą z bazy danych Niemieckiego Związku Ludowego Opieki nad Grobami Wojennymi, gdzie znajdują się nazwiska ponad 4,6 mln poległych w czasie obu wojen światowych. Jednak zbieżność imion i nazwisk (często kilkudziesięciu o tym samym nazwisku), bez wskazania miejsca urodzenia/zamieszkania wyklucza pewne odnalezienie pełnych informacji o poległych pracownikach Werke Ida und Marienhütte. Spośród 57 osób, udało się odnaleźć informacje o zaledwie siedmiu...

 

Zachęcamy do odwiedzenia Żarowskiej Izby Historycznej - wstęp wolny


 


Przygotował : Matthias