Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Żarów : niem. Saarau

gmina : Żarów

powiat : świdnicki

województwo : dolnośląskie

współrzędne geo. : 50°56'12.5"N 16°29'30.5"E

 

 

To niesamowite, że badanie historii swojego miasta zamieszkania, jest w stanie dostarczać niekończących się epizodów. Jeszcze fajniejsze jest to, kiedy można te epizody udowodnić stosownymi materiałami. Dziś chcemy opowiedzieć co nieco o "samolocie", który swojego czasu był ozdobą powstającego w latach 70-tych XX wieku żarowskiego Osiedla. Ale od początku. W marcu 2017 roku, kiedy tworzyliśmy materiał o Osiedlu Piastów na podstawie materiałów od jego byłego administratora (zobacz TUTAJ), dowiedzieliśmy się w paru słowach o istnieniu na jednym ze skwerów osiedla, swoistego pomnika - "samolotu". Teraz pozostało szukać, szukać, szukać...

 

Szukanie nigdy nie jest łatwe, ponieważ mało kto pamięta, że coś takiego w ogóle miało miejsce, niemniej udało się ustalić kilka faktów. Ów "samolot" okazał się być szybowcem sprowadzinym do Żarowa w pierwszej połowie lat 70-tych XX wieku z Aeroklubu Jeleniogórskiego, przez ówczesnego dyrektora DZCh "Organika" w Żarowie Pana Józefa Straszewskiego. Pan Straszewski był dyrektorem w latach 1973 - 1982. Intencja sprowadzenia tego szybowca nie jest znana, prawdopodobnie chodziło o "upiększenie" przestrzeni. Nie wiemy jak długo dokładnie stał w tym miejscu, ale pewne jest, że nie dłużej jak do końca lat 70-tych. Dlaczego zdemontowano szybowiec? Odpowiedź jest smutna , zły stan drewnianej, zapewne nie konserwowanej przez lata konstrukcji szybowca, stwarzała zagrożenie dla przechodniów...

 

 

 

Szczególne podziękowania dla Pana Tomasza z Wrocławia, oraz Pana Wiesława i Pani Iwony z Żarowa, za udostępnienie zdjęć. Brawa również dla Tomasza Nycza za czujność ;)

 

 

Serdecznie prosimy o wszelkie informacje - ktokolwiek może uzupełnić wiedzę na temat żarowskiego szybowca, proszony jest o kontakt za pośrednictwem formularza kontaktowego na naszej stronie...

 

 

Osiedle Piastów w Żarowie, ul. Władysława Łokietka, w tle budynek nr 10, po prawej fragment budynku nr 2. Na skwerku istniejącym do dziś jako teren zielony, znajdował się w latach 70-tych szybowiec... Poniższe zdjęcie wykonano w 1975 roku.

zarow osiedle czapla (1)

 

 

 

Powiększenie pozwala dokładniej przyjrzeć się sylwetce szybowca, co pozwoliło na precyzyjne określenie modelu

zarow osiedle czapla (2)

 

 

 

 

 

Kolejna fotografia, któą udostępniła Pani Iwona z Żarowa, przedstawia szybowiec Czapla od przodu. Znakomicie widać jego rozpiętość skrzydeł na tle mieszkań budynku Łokietka 6. Niemal pewne jest, że zdjęcie to wykonano w 1979 roku.

zarow osiedle czapla (8)

 

 

 

Powiększenie fragmentu z samym szybowcem pozwala dokładniej przyjrzeć się m.in. konstrukcji podtrzymującej skrzydła i kadłub. Zauważyć można, że nie ma już ogona, co potwierdza zły stan szybowca. Prawdopodobnie wkrótce po wykonaniu tego zdjęcia rozebrano szybowiec i nasadzono na skwerze róże.

zarow osiedle czapla (9)

 

 

 

Kolejne powiększenie

zarow osiedle czapla (10)

 

 

 

 

Kolejna fotografia (data wykonania nieznana), przedstawia dziewczynę pozującą na tle szybowca Czapla. Sam szybowiec jest nieco przysłonięty, ale przyjrzeć się można dokładniej konstrukcji podtrzymującej go, oraz rozszyfrować z dużą dokładnością numer rejestracyjny.

zarow osiedle czapla (11)

 

 

 

Powiększenie fragmentu zdjęcia

zarow osiedle czapla (12)

 

 

 

Najprawdopodobniej numer rejestracyjny szybowca to SP-1691

zarow osiedle czapla (13)

 

 

 

 

 Grupa fotografuje się przy szybowcu, któego fragment widoczny jest po lewej stronie, rok 1979. W tle za grupą budynek Łokietka 2

zarow osiedle czapla (14)

 

 

 

 

 

Obraz sat. Google - Osiedle Piastów w Żarowie dziś. Czerwone kółko oznacza miejsce posadowienia szybowca, kolorem żółtym oznaczono w przybliżenie miejsce z którego fotograf wykonał zdjęcie

zarow osiedle czapla (7)

 

 

 

Określenie modelu szybowca nie sprawiło większego kłopotu, ze względu na charakterystyczne, zwrócone do przodu skrzydła i "kanciastą" obudowę. Okazało się, że jest to SZD-10 bis Czapla, dwumiejscowy, drewniany szybowiec szkolny, w  układzie zastrzałowego górnopłata z kadłubem o przekroju wielokątnym. Projekt Czapli powstał w SZD w Bielsku-Białej w latach 1952–1953 na zamówienie Ligi Przyjaciół Żołnierza – organizacji, która prowadziła szkolenie lotnicze młodzieży w Aeroklubach. Od nowego szybowca wymagano możliwości startu przy pomocy lin gumowych, wyciągarki i samolotu oraz zdolności wykonywania podstawowej akrobacji. Konstruktorami szybowca byli inżynierowie: Roman Zatwarnicki, Irena Kaniewska i Marian Gracz. Prototyp SZD-10 Czapla został oblatany w listopadzie 1953 roku, okazało się jednak, że projekt wymaga wprowadzenia szeregu zmian. Budowa drugiego prototypu została ukończona w marcu 1954 roku. Po dalszych ulepszeniach, dotyczących przede wszystkim konstrukcji lotek i hamulców aerodynamicznych, szybowiec skierowano do produkcji jako SZD-10 bis Czapla. Szybowiec odznaczał się prostą i tanią konstrukcją. Czaple były budowane seryjnie w dużej liczbie w Zakładach Szybowcowych Lotnictwa Sportowego (ZSLS) w Krośnie, w ZSLS we Wrocławiu i w Wojskowych Zakładach Remontowych w Łodzi. Używano je w Aeroklubach do początku lat osiemdziesiątych. Szybowce te były także eksportowane do Finlandii i Turcji.

 

 

 

 

 

Rzuty szybowca i jego logo i nazwa

zarow osiedle czapla (6)

 

Dane techniczne :

Rozpiętość - 16,0 m
Długość - 8,7 m
Powierzchnia nośna - 24,0 m2
Masa własna - 280 kg
Masa startowa - 435 kg
Doskonałość - 17,1 przy prędkości optymalnej 64 km/h
Opadanie - min. 0,96 m/s przy prędkości ekonomicznej 52 km/h
Prędkość minimalna - 48 km/h
Maks. prędkość nurkowania - 160 km/h

 

 

 

 

Egzemplarz przechowywany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie ten szybowiec SZD 10-bis Czapla o znakach rejestracyjnych SP-1477 latał w Aeroklubie Krakowskim do 1972 roku.

zarow osiedle czapla (1)

 

 

 

 

Egzemplarz przechowywany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie ten szybowiec SZD 10-bis Czapla o znakach rejestracyjnych SP-1477 latał w Aeroklubie Krakowskim do 1972 roku

zarow osiedle czapla (5)

 

 

 


Przygotował : Matthias

źródło : www.muzeumlotnictwa.pl