Labiryntarium - Żmigród, Zespół Pałacowo-Parkowy i baszta po rewitalizacji

: Kategoria: Powiat trzebnicki; Utworzono: 16 marzec 2015; Poprawiono: 13 czerwiec 2017; Odsłony: 5311

Ocena użytkowników: 4 / 5

Żmigród : niem. Trachenberg, dawna polska nazwa : Straburek

gmina : Żmigród

powiat : trzebnicki

województwo : dolnośląskie

Przy głównej trasie Wrocław - Poznań (droga krajowa nr 5), leży stare miasto Żmigród. Nie to żeby specjalnie, ale jeśli będziesz tamtędy przejeżdżać, poświęć pół godziny, wstąp i zobacz, co można wyczarować z totalnej ruiny. Mając świadomość tego, że co najmniej 95% ruin dawnych pałaców na Dolnym Śląsku skazana jest na zagładę, twierdzę, że w wielu przypadkach można by część z nich, nierzadko położonych w pięknym otoczeniu, w ten sposób "uratować". Przyznam, że odkąd odwiedziłem to miejsce, wciąż mam wizję zrewitalizowanego korpusu głównego pałacu w Łażanach...

Mapka na której dokładnie widać jak łatwo trafić do pałacu. Na czerwono oznaczono drogę nr 5

Wjazd na parking w parku przypałacowym

Tak dla orientacji

Można skorzystać z mobilnego przewodnika

Widok na Zespół Pałacowo-Parkowy z parkingu

Plan całego założenia, źródło : www.it-zmigrod.pl

Główna ścieżka prowadząca do pałacu

Art

Widok na zadbany, uporządkowany park

Ruina pałacu w Żmigrodzie

Zasadniczym elementem Zespołu Pałacowo-Parkowego są ruiny zamku, który wymieniano w dokumentach po raz pierwszy w 1296 r. Natomiast pierwsza murowana warownia w tym miejscu powstała najprawdopodobniej w XIV w. Obiekt ten posiadał wieżę, mury i fosę. Należał on naprzemiennie do biskupów wrocławskich, książąt oleśnickich oraz stanowił własność rycerską. W latach 1579 i 1605 zamek trawiły pożary. W okresie wojny trzydziestoletniej został przebudowany na twierdzę. Nowi właściciele obiektu (od 1641 r.)– rodzina von Hatzfeldt – w latach 80. XVII wieku zburzyła jednak fortyfikacje i wzniosła barokowy pałac. Jako pierwszy element barokowej przebudowy wzniesiono w 1683 r. kaplicę pałacową wg projektu włoskiego mistrza budownictwa Carlo Rossi’ego, która poświęcona została św. Georgowi (św. Jerzemu). Następnie cesarski mistrz budownictwa Christoph Hackner zaprojektował główny korpus pałacu, który powstał w latach 1706-1708. Nowy pałac był dwupiętrową trzyskrzydłową barokową budowlą pokrytą dachem mansardowym. Dach otrzymał wówczas dodatkowo wieżyczkę z otwartą latarnią i barokową kopułą. W środkowej części pałacu znajdowała się duża, bogato wyposażona sala balowa. W dolnej kondygnacji skrzydła wschodniego znajdowała się kancelaria książęca, na górnej pokoje mieszkalne. Kolejny okres rozbudowy przypadł na lata 1762-1765, kiedy to na polecenie Franza Adriana von Hatzfeldt do barokowego pałacu Hacknera przyłączono 96-metrowe klasycystyczne południowe skrzydło projektowane przez późniejszego dyrektora Królewskiego Wyższego Urzędu Budowlanego w Berlinie Carla Gottharda Langhansa. W środkowej części tego skrzydła znajdowała się sala (znana jako „Wielka Sala” lub „Biała Sala”) na uroczystości z wielką kopułą. Właśnie w niej w 1813 r. ustalono tzw. Protokół Żmigrodzki z planem wojennym walki przeciwko Napoleonowi. Była to letnia część pałacu, a wraz z nią obiekt liczył 130 m długości. Lata 1874-1875 przyniosły kolejny okres rozbudowy żmigrodzkiego pałacu. Wówczas w tylnej części barokowego pałacu Hacknera dobudowano rząd pokoi tak, że budowla ta mniej więcej podwoiła się. Ponadto, zgodnie z duchem epoki, barokowej fasadzie tego obiektu nadano wystrój neorenesansowy i zbudowano duży hall wejściowy. Okazała rezydencja Hatzfeldtów została spalona w styczniu 1945 przez armię radziecką, a zniszczone skrzydło południowe rozebrano. W latach 2007-2008 dokonano renowacji fasady i zabezpieczenia korpusu głównego pałacu, który jest obecnie dostępny jako trwała ruina.

Ruina pałacu w Żmigrodzie

Wejście główne

Wnętrze ruiny pałacu w Żmigrodzie

Konstrukcja podtrzymująca ścianę frontową budynku

Najstarszą zachowaną do dziś w całości budowlą zespołu pałacowo-parkowego jest zbudowana w 1560 roku obronna wieża mieszkalna, zwana dziś basztą. Fakt budowy upamiętniono wmurowaniem nad wejściem płyty z piaskowca z herbem rodowym Kurzbachów. W 1642 roku, podczas wojny 30-letniej Szwedzi podwyższyli basztę o jedno piętro. Także i to wydarzenie przypomina tablica (znajdująca się nad poprzednią). W 1707 roku wieżę pokryto dachem namiotowym, który przetrwał do 1837 roku, kiedy to dobudowano jeszcze jedno piętro i basztę pokryto cynową blachą. Do 1945 roku wieża mieściła archiwum. Był to jeden z największych na Śląsku prywatnych zbiorów dokumentów. Z kolei w piwnicy, ze względu na panującą tam stałą niską temperaturę, zorganizowano magazyn do przechowywania żywności. Na wieży wisi, odsłonięta w lipcu 1998 roku, tablica upamiętniająca podpisanie tzw. Protokołu żmigrodzkiego w 1813 r. Po renowacji, przeprowadzonej w 2008 roku, na parterze mieści się punkt informacji turystycznej, na pierwszym piętrze znajduje się sala konferencyjna. Z kolei trzecie piętro zajmuje tzw. Sala rycerska z miejscem na wystawy. Nad nią mieści się apartament hotelowy, a na samej górze – taras widokowy.

Baszta

W 1642 roku, podczas wojny 30-letniej Szwedzi podwyższyli basztę o jedno piętro. Także i to wydarzenie przypomina tablica (znajdująca się nad poprzednią). Następnie, w 1668 r., wieży nadano imię Sankt Maria Trauburg. Dodatkowo fakt ten potwierdzała zamontowana stalowa sygnaturka ze św. Marią i dzieciątkiem Jezus w promienistym wieńcu i z datą 1560 i półksiężycem, co symbolizowało zagrożenie najazdu tureckiego. Po przebudowie z 1707 roku wizerunek Matki Boskiej został umieszczony na dachu namiotowym wieży mieszkalnej.