Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

Kompleks Włodarz

gmina : Walim

powiat : wałbrzyski

województwo : dolnośląskie


Projekt Riese (z niem. olbrzym) to kryptonim największego projektu górniczo-budowlanego hitlerowskich Niemiec, rozpoczętego i niedokończonego w Górach Sowich oraz na zamku Książ i pod nim w latach 1943-1945. Niektóre źródła podają nawet połowę lat 30-tych XX wieku. Wobec nasilających się alianckich nalotów bombowych w 1943 Niemcy hitlerowskie przeniosły dużą część swej strategicznej produkcji zbrojeniowej w – uważany za bezpieczny – rejon Sudetów. Mniej więcej wówczas powstał projekt utworzenia nowej kwatery głównej Hitlera na zamku Książ oraz potężnych bunkrów i budowli podziemnych wydrążonych w Górach Sowich. W tym celu powołano jesienią 1943 r. spółkę Industriegemeinschaft Schlesien AG, której przekazano kilka tysięcy więźniów oraz jeńców wojennych, których umieszczono w czterech pierwszych obozach pracy. Jednak wobec niezadowalającego postępu prac już na przełomie marca i kwietnia 1944 nadzór nad budową przejęła Organizacja Todt. Plany obejmowały potężne prace adaptacyjne na zamku Książ, utworzenie wielkich przestrzeni wydrążonych pod zamkiem, konstrukcji olbrzymich tuneli i sal podziemnych w kilku miejscach w Górach Sowich, reorganizacji całej siatki okolicznych dróg, połączenia całości siecią kolei wąskotorowej. Była to dalece najkosztowniejsza budowa kwater wojskowych i obiektów strategicznych ówczesnych Niemiec, choć całkowite poniesione koszty trudno oszacować. Rozmach budowlano-inżynierski był na najwyższym wówczas dostępnym poziomie. Plany były kilkakrotnie zmieniane. Wedle danych z września 1944 produkcja tych schronów miała pochłonąć 150 milionów marek; wraz ze schronami w Wilczym Szańcu i w Pullach pod Monachium obejmowała 257 tysięcy m3 betonu zbrojonego stalą, 213 tysięcy m3 tuneli, 58 km dróg z sześcioma mostami, 100 km rurociągów. Na projekt Riese przyznano w 1944 roku 28 tysięcy ton stali i cementu, czyli tyle, ile Niemcy przeznaczały rocznie na budowę schronów przeciwlotniczych dla ludności cywilnej. Prace zostały wykonane tylko w części. Przed wkroczeniem Armii Czerwonej wiele podziemnych konstrukcji zostało zniszczonych, a przynajmniej tunele do nich prowadzące zostały wysadzone.


Fragment mapy z oznaczeniem Kompleksu Włodarz

 

Włodarz. Ten olbrzymi kompleks został wybudowany w masywie góry Włodarz, prowadzą do niego trzy wejścia od strony północno-wschodniej i jedno od strony północnej. Całość kompleksu to duża ilość korytarzy przecinających się pod kątem prostym i tworzących siatkę. Dodatkowo istnieje w nim, jedna z największych, nieukończona hala. Jest prawdopodobne, że w nieosiągalnej dziś głębi obiektu zamordowano wiosną 1945 kilka tysięcy więźniów pracujących przy budowie. Około 1/3 obiektu jest zalana wodą. Długość korytarzy: 3200 m (10 700 m2; 42 000 m3). Nad ziemią rozpoczęto prace nad potężnymi fundamentami.


Riese z zaznaczonymi filiami obozu Gross-Rosen (źródło : www.gross-rosen.eu)


Odniesienie Riese do ważniejszych miast Schweidnitz (Świdnica), Waldenburg (Wałbrzych)

 

Plan podziemi Włodarza

 

Plan podziemi Włodarza

 

Włodarz - tablica informacyjna przed kompleksem


Szata zimowa - dojście do kompleksu Włodarz


Włodarz, punkt kontrolny


Kiedyś, wchodząc tu, wielu nigdy nie wyszło...


Kolejny punkt kontrolny


I następny, tuz przy kompleksie


Jedno z wejść do Kompleksu Włodarz


Pozostałości dawnego, ciężkiego obozu pracy - torowisko i wagoniki do wywożenia urobku



Śnieg przykrył eksponaty, których we Włodarzu nie brakuje



Kolejne wejście do Kompleksu Włodarz





Tablica pamiątkowa poświęcona więźniom zmuszanym do pracy przy budowie Kompleksu Riese


Kolejny, piękny eksponat




Zbiórka przed wejściem


Są też grupy rekonstrukcyjne





Wejdziemy mocną grupą





Sala prelekcyjna




Prelekcja z pisarzem, znawcą tajemnic Gór Sowich - Jerzym Cerą


Korytarze Włodarza



Zimowe warunki spowodowały powstanie mgły w korytarzach




Hala ekspozycyjna


Oryginalne eksponaty




Głębiej warunki polepszyły się


Tablica znajdująca się w sztolniach Włodarza, poświęcona pamięci zmarłych przy budowie Kompleksu riese


Przewodnik ma do przekazania dużo ciekawych i szokujących informacji


Wielopoziomowe tunele


Skały pomiędzy poziomami miały być kruszone, tworząc duże hale




Spora część Włodarza dostępna jest wyłącznie za pomocą łodzi






Największa hala (słabe zdjęcie)



Widać łukowe, częściowo wybetonowane stropy























Sporo miejsc nie jest jeszcze dostępnych dla turystów









v





Całe Riese, oraz każdy z poszczególnych kompleksów, jest wciąż niedopowiedzianą historią. Nikt z całą pewnością nie jest w stanie stwierdzić jaki cel przyświecał Niemcom, by takim ogromnym nakładem i ofiarą ludzką prowadzić budowę na tak ogromnym obszarze. Pewne jest, że aby móc odnieść się do całego projektu, należy najpierw zejść pod ziemię i poczuć ten podziemny klimat osobiście...


 


 

Fotografował i przygotował : Matthias