Czechosłowackie fortyfikacje (cz./sł. Československé opevnění), lata budowy 1935 - 1938

Nachod i okolice, Kraj Hradecki, Czechy

Běloveský pevnostní skanzen - Skansen fortyfikacji Běloves

wsp. geograficzne : 50°25'16.9"N 16°11'22.9"E - parking i schron N-S 84 - "Voda"

wsp. geograficzne : 50°25'04.5"N 16°11'41.7"E - schron N-S 83 - "Lázně" (w ruinie)

wsp. geograficzne : 50°24'55.4"N 16°11'52.5"E - schron N-S 82 - "Březinka"

wsp. geograficzne : 50°24'48.3"N 16°11'59.8"E - schron N-S 81 - "Lom"

 

Bělovesky zespół bunkrów znajduje się w samym Nachodzie i na wzgórzu ponad Nachodem, w bliskim sąsiedztwie Grupy Warownej Dobrośov. Opiekuje się nimi jedna grupa - Wojskowy Klub Historii z Náchodu. Proponujemy zaparkować przy schronie "Voda" i po jego zwiedzeniu dalej pieszo udać się szlakiem do schronów "Březinka" i "Lom". Po drodze do schronu ciężkiego piechoty "Březinka", spotkamy w lesie niemal całkowicie rozbity schron ciężki piechoty N-S 83 - "Lázně" i w podobnym stanie lekki schron piechoty wzór 36. Uwaga! Dostęp możliwy jest tylko w określonych na stronie internetowej okresach i tylko w soboty! To, że udało nam się część z nich zwiedzić w niedzielę jest wyłącznie kwestią szczęścia... Jeden z członków grupy świetnie mówi po polsku, dzięki czemu zwiedzanie jest czystą przyjemnością... Obiekty te są samodzielnymi schronami i nie tworzą grupy warownej, przez co nie posiadają klatek schodowych, podziemnych korytarzy i pomieszczeń.

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 84 - "Voda"

 

 

 

 

 Mapka Google z zaznaczonymi czerwonymi kółkami obiektami Skansenu Fortyfikacji Běloves, od góry N-S 84 - "Voda" tutaj możecie zaparkować auto i resztę obiektów zwiedzić pieszo. Można też po zwiedzeniu schronu Voda, podjechać trochę na skraj lasu (ozn. czerwone P przy Hotelu Bonato) i oszczędzić kilkanaście minut. Pozostałe obiekty to w kolejności : N-S 83 - Lázně (mocno uszkodzony), I.d/52/C lekki schron piechoty wzór 36 (uszkodzony, tutaj piękny widok na Nachod i tamtejszy zamek), N-S 82 - Březinka (najlepiej wyposażony w całych Czechach), oraz N-S 81 - Lom.

 

 

 

 

 Mapka Google - lokalizacja bunkrów w odniesieniu do Nachodu, granicy polskiej i Kudowy - Słone

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda, w tle centrum handlowe w Nachodzie

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda

 

 

 

 

 

Obiekt po wojnie zajmowany przez Obronę Cywilną został zrekonstruowany przez ochotników z Wojskowego Klubu Historii z Náchodu. Grupa starannie przygotowała tutaj wystawę historii armii czechosłowackiej w latach 1918-1945, która zawiera wiele unikatowych eksponatów, takich jak oryginalne mundury, broń, sprzęt i wiele więcej, nie tylko z Pierwszej Republiki. Eksponaty dokumentują walkę czechosłowackich legionów o niepodległość podczas I wojny światowej i antyhitlerowski ruch oporu podczas II wojny światowej. Wystawa uzupełniona projekcją wideo, została przygotowana zgodnie z najnowszymi trendami w muzeach. Atrakcją dla zwiedzających jest na przykład pełna gama lekkich karabinów maszynowych "Zbrojovka Brno" lub oryginalne stroje rosyjskich, francuskich i włoskich legionistów. Część wystawy poświęcona jest także stacjom obrony państwa i ich walce z terrorystami z Freikorpsu w Sudetach... Historia lokalnego ruchu oporu, między innymi losy George'a Potůčka... Wejście do obiektu  bez przewodnika, można kupić tu m.in. znaczki turystyczne lub wizytówki oraz, w ograniczonym zakresie, literaturę i widokówki fortyfikacji. Trasa trwa około 20 do 30 minut. Wstęp dorośli 50 CZK, dzieci 30 CZK. (za www.brezinka.cz)

 

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda

 

 

  

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda - wysadzony dzwon

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda - stalowe zapory przeciwpancerne

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda - zrekonstruowana kopuła (dzwon)

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - "Voda". Grupę samodzielnych, ciężkich schronów piechoty w okolicy Nachodu wyróżniają barwy maskujące

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 84 - Voda

 

 

 

 

 Tablica informacyjna ścieżki edukacyjnej Běloves

 

 

 

 

 Tutaj widzimy wszystkie schrony w okolicy Nachodu aż do Twierdzy Dobrośov

 

 

 

 

 Przechodzimy przez pieszą kładkę ponad rzeką Metuje

 

 

 

 

 Idąc szlakiem początkowo łagodnie, później dość ostro, dochodzimy do ciężkiego schronu piechoty N-S 83 - Lázně. Najpierw zapoznajemy się z tablicą ustawioną przy nim

 

 

 

 

 Wyróżnić tu można dwie fotografie z okresu tuż po jego wybudowaniu (1937?) W tle, w dole pomiędzy drogą i rzeką znajduje się schron Voda. Tu świetnie widać jakie przewyższenie trzeba pokonać na względnie krótkiej odległości. Proszę zwrócić uwagę na kopuły (dzwony)

 

 

 

 

 Tutaj ten sam schron, który przez wojsko niemieckie pozbawiony został dzwonów, dziś teren mocno porośnięty jest drzewami

 

 

 

 

 Stan zastany przez nas - ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně - miejsce po wysadzonym dzwonie

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně - drugi dzwon wysadzony

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 83 - Lázně - widoczne grube zbrojenia

 

 

 

 

 Piękne widoki w niedzielne przedpołudnie

 

 

 

 

 Szczególnie te na miasto Nachod

 

 

 

 

 

 W połowie drogi do celu można chwilę pocieszyć oczy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 I obejrzeć pozostałości  lekkiego schronu piechoty wzór 36

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Betonowy fundament zapór przeciwpancernych świadczy o bliskości ciężkiego schronu

 

 

 

 

 Dziś w fundamencie tym nie ma już stalowych zapór, ale wyglądały one mniej więcej tak jak na zdjęciu poniżej i było ich dużo, co niespełna 0,5 m

 

 

 

 

 Zapory przeciwpancerne w sąsiedztwie ciężkiego schronu piechoty

 

 

 

 

 Jesteśmy coraz wyżej...

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 I oto jest - przed nami najlepiej wyposażony schron w Czechach - ciężki schron piechoty schron N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Otoczenie schronu

 

 

 

 

 Otoczenie schronu

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty schron N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Tablica informacyjna schronu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Stąd jest jeszcze lepsza panorama na okolicę

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Na choryzoncie Polska (przed 1945 Niemcy)

 

 

 

 

 Rzeźba poświęcona pilotowi, który uległ katastrofie lotniczej na tym wzgórzu

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty schron N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty schron N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty schron N-S 82 - Březinka - wejście

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty schron N-S 82 - Březinka, stalowe drzwi wejścia do samodzielnego schronu

 

 

 

 

 Okienko strzelnicze chroniące dostępu

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 

W 1938 roku obiekt posiadał dwa dzwony pancerne, które Niemcy usunęli podczas okupacji. Dziś widzimy precyzyjnie wykonane betonowe kopie wykonane w latach dziewięćdziesiątych. Dużą uwagę poświęcono maskowaniu obiektu. Ściany pokryto kolorowymi tynkami w kamuflażu, które teraz zostały starannie odrestaurowane. Na krawędzi płyty sufitowej wystają haki do zawieszania kamuflaży (siatek maskujących). Po obu stronach schronu znajdują się rowy ochronne o głębokości 3,2 m i szerokości 1,5 m. Wykonano je po to, aby uniemożliwić dostęp do okienek strzelniczych. Aby chronić wykop i główne kazamaty, zainstalowano lekki karabin maszynowy wzór 26, oraz wrzutnię granatów. Podobne uzbrojenie znajdowało się w okienku strzelniczym przy wejściu do obiektu. Dwumetrowa grubość stropów chroniła załogę przed granatami do 240 mm i bombami do 500 kg. W ścianach z dala od wroga, znajdują się otwory wentylacyjne i wydech agregatu diesla, pokryte masywnymi kratami spawanymi z szyn. Grubość tych ścian wynosi 1 metr, na niższym piętrze zaś 1,5 m. Za obiektem (od strony wroga) znajduje się reszta przedniej ściany. Składała się ona z 4-metrowej warstwy kamienia i ziemią porośniętą trawą co stanowi dodatkową ochronę przedniej ściany betonowej o grubości 2,25 metra, gdy trafią ją pociski artyleryjskie. W okolicy schronu znajduje się część zrekonstruowanego systemu barier przeciwpancernych i przeciwpiechotnych.

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka

 

 

 

 

 Załoga schronu w wolnych chwilach miała piękne widoki

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka - odrestaurowana w latach 90-tych XX wieku kopuła

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Oryginalny, forteczny szlaban drogowy, bardzo masywny i ciężki...

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 82 - Březinka widziany od strony wroga - widoczne są jedynie dwie kopuły (dzwony), najgrubsza ściana chroniona jest 4 metrowej grubości warstwą kamieni, oraz ziemią porośniętą trawą dla kamuflarzu

 

 

 

 

 Nachod

 

 

 

 

 Nachod

 

 

 

 

 Droga do ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Za parę chwil wrócimy tu z przewodnikiem, który czeka na nas w ciężkim schronie piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

Zapory przeciwpancerne

 

 

 

 

 Zapory przeciwpancerne i przeciwpiechotne

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Idziemy w ciemny las

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Znowu ostro w górę

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom - brak kopuł

 

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Tablica informacyjna przy schronie

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom - wyrwa po drugiej kopule

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom. Schron Lom znajduje się na zielonym szlaku turystycznym niedaleko schronu Březinka (300 m) i zawiera muzeum umocnień czechosłowackich (wyposażenie i broń obiektów, mapy, plany, video projekcja, mini-księgarnia). Zwiedzanie bez przewodnika zajmuje od 15 do 20 minut, wstęp wolny.

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom - sklepik z literaturą, pamiątkami, napojami itd

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom - poniższe zdjęcie przedstawia rusztowania i deskowanie betonowanego, ciężkiego schronu piechoty. Akcja taka trwała przeważnie ok sześciu dni!

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom - elementy zapór przeciwpiechotnych

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom - klatka schodowa, samodzielnego, dwukondygnacyjnego schronu

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom - ekspozycja jest imponująca

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom

 

 

 

 

 Zwiedzamy wnętrza ciężkiego schronu piechoty N-S 81 - Lom - wyjście

 

 

 

 

Ciężki schron piechoty N-S 81 - Lom -  działko przeciwpancerne klaiber 4,7 cm

 

 

 

 

 Wracamy do schronu N-S 82 - "Březinka", to tutaj znajdziesz najlepsze wyposażenie schronu w całych Czechach

 

 

 

 

Samodzielny tradytor międzypola N-S 82 „Březinka” został wybetonowany między 4 a 9 października 1937. Koszt budowy i wyposażenia schronu był szacowany na około 5 milionów koron czechosłowackich, co by teraz stanowiło równowartość 1,5 miliona euro. Obiekt zawiera 1 365 m3 żelbetonu wysokiej jakości. Ściany tylne (wejście) są grubości 1 m, grubość stropu wynosi 2 m, natomiast ścian czołowych (nasyp) 2,25 m. Schron był wyposażony w jedną armatę przeciwpancerną, sześć ciężkich karabinów maszynowych i pięć lekkich karabinów maszynowych. Przystosowany był do pracy 32 żołnierzy. Podczas II wojny światowej został mocno zniszczony a strzelnice i kopuły (dzwony) wyrwane. Od 1989 członkowie Klubu Historii Wojennej Náchod rozpoczęli krok po kroku rekonstrukcję schronu by przywrócić mu jego pierwotny wygląd. W ciągu piętnastu lat zdewastowany i wypełniony śmieciami obiekt stał się jednym z najlepszych muzeum w swoim rodzaju. Schron Březinka jest w pełni wyposażony i uzbrojony obiekt, zwiedzanie z przewodnikiem zajmuje od 45 do 60 minut. Ceny biletów: normalny 60 CZK, ulgowy 40 CZK.

 

 

 

 

 

 Piękny widok - otwarte drzwi...

 

 

 

 

 Przedsionek chroniony jest wstępnie kratą po to, aby można było ostrzeliwać obszar przy wejściu z wewnętrznego okienka strzelniczego, wejście znajduje się na górnej kondygnacji

 

 

 

 "Zygzakowate“ wejście do schronu było chronione przez drzwi kratowe (200 kg) i dwie gazoszczelne drzwi z płytą pancerna grubości 30 mm i 15 mm (waga 650 kg i 450 kg). Oboje gazoszczelnych drzwi jest umieszczonych za rogiem, co uniemożliwiało ich ostrzeliwanie z zewnątrz. Dzięki temu rozwiązaniu można było także chronić wejście strzelnicą ochrony wejścia. Jedne z dwojga drzwi były zawsze zamknięte, co utrzymywało nadciśnienie powietrza wewnątrz obiektu i zapobiegało zanieczyszczenie schronu gazami bojowymi. Płytę pancerną w dolnej części pierwszych gazoszczelnych drzwi można zdjąć i otwór może być używany jako wyjście awaryjne ze schronu.

 

 

 

 

Zwiedzanie rozpoczynamy od dolnego piętra - jako pierwszą, odwiedzamy kwaterę żołnierską (sypialnia żołnierska) 12 łóżek dla 24 żołnierzy (zmiana co 12 godzin). Części wyposażenia i broni specjalnych jednostek przygranicznych.

 

 

 

 

Sypialnia żołnierska

 

 

 

 

 Magazyn żywności w tyle sypialni żołnierskiej

 

 

 

 

 Magazyn żywności

 

 

 

 

 Wyposażenie sypialni żołnierskiej

 

 

 

 

 Wyposażenie sypialni żołnierskiej

 

 

 

 

 Wyposażenie sypialni żołnierskiej

 

 

 

 

 Wyposażenie sypialni żołnierskiej

 

 

 

 

 Wyposażenie sypialni żołnierskiej

 

 

 

 

Agregat, produkował prąd dla wentylacji, oświetlenia, pompy do wody itd. Pierwotnie dwu cylindrowy chłodzony wodą silnik diesel Škoda z bezpośrednim wtryskiem paliwa, działający z częstotliwością 1 000 obr/min. Gorąca woda z chłodzenia używana była do ogrzewania schronu. Silnik jest połączony z 10 kVA alternatorem, który produkował 220 V trójfazowego prądu do zasilania silników
elektrycznych oraz 127 V ~ dla oświetlenia.

 

 

 

 

 Pomieszczenie Agregatu

 

 

 

 

 Tabliczka znamionowa silnika

 

 

 

 

 Agregat

 

 

 

 

 Agregat

 

 

 

 

 Siłownia

 

 

 

 

 Jest tu nawet oryginalna gaśnica z epoki

 

 

 

 

 Jeszcze jedno spojrzenie na sypialnię dla żołnierzy z wejścia

 

 

 

 

 

 Instalacja na ścianach bunkra

 

 

 

 

 Stojąc na studni widzimy zbiornik na wodę. Studnia 61 m głębokości z wodą do picia dla żołnierzy, chłodzenia silnika diesla i broni. Cylindryczna pompa napełniała zbiorniki na wodę o maksymalnej objętości 3 000 l z szybkością 20 l/min (4 l/min ręcznie).

 

 

 

 

 Korytarz, po lewej przy schodach widać blachę przykrywającą studnię

 

 

 

 

 Fitrownia - wentylator działał przez zasilanie elektryczne lub w przypadku braku prądu ręczne. Świeże powietrze z zewnątrz przepływało albo przez wymiennik ciepła (gdzie wchodziła ciepła woda z chłodzenia agregatu) albo przez przeciwdymne oraz przeciwgazowe filtry (w przypadku ataku gazowego). Dzięki takiemu rozwiązaniu można było wewnątrz schronu wytworzyć nadciśnienie powietrza, by uniemożliwić dostanie się gazów bojowych do wnętrza schronu i ponadto usunąć trujące gazy powstające w trakcie strzelania.

 

 

 

 

 Fitrownia

 

 

 

 

 Fitrownia - chemiczne zestawy do kontroli powietrza

 

 

 

 

 Fitrownia

 

 

 

 

 Fitrownia

 

 

 

 

 Fitrownia

 

 

 

 

 Korytarz

 

 

 

 

 

Fitrownia 

 

 

 

 

 Fitrownia

 

 

 

 

 Pokój sypialny podoficerów dla 4 mężczyzn. Na stole znajduje się oryginalny dziennik żołnierza z 1938 r.

 

 

 

 

 Pokój sypialny podoficerów

 

 

 

 Pokój sypialny podoficerów

 Telegraf ziemny. Jeśli kable telefoniczne pomiędzy bunkrami zostałyby przerwane, umożliwione było połączenie awaryjne pomiędzy bunkrami poprzez telegraf ziemny przy użyciu alfabetu Morse‘a. Sygnał wysokiego napięcia przemieszczał się ziemią bez użycia kabli do innych bunkrów; dzięki temu nie można było zniszczyć takiego systemu połączeń np. przez artylerię.

 

 

 

 

 Telegraf ziemny

 

 

 

 

 Telegraf ziemny

 

 

 

 Umywalnia i wc. Tylko zimna woda. Toalety były nowoczesne jak na ówczesne czasy. Zbudowana została także oczyszczalnia ścieków typu „OMS“ by uniemożliwić zanieczyszczenie studni oraz zablokowanie rury kanalizacyjnej.

 

 

 

 

 Umywalnia i wc. Tylko zimna woda. Toalety były nowoczesne jak na ówczesne czasy. Zbudowana została także oczyszczalnia ścieków typu „OMS“ by uniemożliwić zanieczyszczenie studni oraz zablokowanie rury kanalizacyjnej.

 

 

 

 

 Umywalnia i wc, oraz drzwi w głębi prowadzące do magazynu granatów ręcznych

 

 

 

 

 Magazyn granatów ręcznych zawierał 150 granatów ręcznych używanych w zrzutniach granatów ręcznych.

 

 

 

 

 Umywalnia

 

 

 

 

 Wchodzimy na piętro górne - po prawej zbiornik na wodę

 

 

 

 

 Okienko strzelnicze na przeciw wejścia do bunkra po odsłonięciu stalowej przesłony widzimy i możemy ostrzelać teren przy wejściu

Korytarz wejściowy

 

 

 

 

 Kwatera dowódcy bunkra. Na drzwiach znajduje się zdjęcie por.pěch. Jaroslava Pivonky, który był szefem obiektu w 1938 roku. Podczas ii wojny światowej wziął udział w ruchu oporu przeciw faszystom, zginął w obozie koncentracyjnym auschwitz w 1942 r.

 

 

 

 

 Kwatera dowódcy bunkra

 

 

 

 

 Centrala telefoniczna. Pierwotne rozwiązanie z 20 możliwościami połączeń w schronie albo pomiędzy obiektami.

 

 

 

 

 

Magazyn amunicji. 40 000 (80 000) nabojów dla lekkiego (ciężkiego) karabinu maszynowego. Razem w przybliżeniu 400 000 nabojów. Strzelnica lekkiego karabinu maszynowego. Lekki karabin maszynowy wz. 26, kaliber 7,92 mm, waga 9 kg, zasięg rażenia 3,2 km (praktyczny zasięg rażenia 150 m – 2 000 m), wydajność 600 strzałów na minutę, praktyczna ilość strzałów 200 na minutę.
Karabin ten bronił dostępu do głównych strzelnic prawej części obiektu. Pod strzelnicami znajduje się „diamentowy rów“, 1,5 m szeroki i 3,2 m głęboki. Rów był obserwowany przez peryskop, a jego obrona była prowadzona przez zrzutnie granatów ręcznych. Zwiedzająca zagląda właśnie przez peryskop

 

 

 

 

 Korytarz prowdzący do strzelnicy lekkiego karabinu wz. 26, kaliber 7,92 mm

 

 

 

 

 Strzelnica lekkiego karabinu wz. 26, kaliber 7,92 mm

 

 

 

 

Lekki karabin wz. 26, kaliber 7,92 mm

 

 

 

 

 Kopuła pancerna prawa - główny punkt obserwacyjny dla prawej części bunkra, dla jednego żołnierza. Wykonana ze specjalnej hartowanej stali, 20 cm grubości, waga 20 ton, 3 strzelnice dla lekkiego karabinu maszynowego wz. 26, na szczycie kopuły centralny otwór dla peryskopu.

 

 

 

 

 Peryskop

 

 

 

 

 Wnętrze kopuły nie jest zbyt obszerne

 

 

 

 

 Właz do kopuły

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze - główne bronie obiektu na prawą stronę. Dwa ciężkie karabiny maszynowe wz. 37, kaliber 7,92 mm, waga 19 kg, zasięg rażenia 3,2 km (praktycznie 300 m – 2500 m), ilość strzałów 750/550 na minutę, rzeczywista ilość 500/300 strzałów na minutę. Karabiny maszynowe posiadają lawetę z urządzeniem celowniczym i mapą, dzięki której można było celować także w nocy; używane były do ostrzału przeszkód przeciwczołgowych w kierunku do sąsiedniego obiektu. L.K.M. wz. 26 w trzeciej strzelnicy służył do obrony tylnej części bunkra

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze - ciężki karabin maszynowy wz. 37, kaliber 7,92 mm

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze - ciężki karabin maszynowy wz. 37, kaliber 7,92 mm

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze - amunicja

 

 

 

 

 Trzecie okienko strzelnicze w pomieszczeniu dla lekksiego karabinu maszynowego

 

 

 

 

 System połączenia głosowego rurowego

 

 

 

 

 Widok na kwaterę dowódcy i centralę telefoniczną (po prawej) z pomieszczenia strzelniczego

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze - trochę praktyki

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze - widok ogólny

 

 

 

 

 Prawe pomieszczenie strzelnicze - widok ogólny

 

 

 

 

 Widok ogólny na strzelnicę lekkiego karabinu maszynowego

 

 

 

 

 Magazyn amunicji dla armaty przeciwpancernej - w tym pomieszczeniu było przechowywanych 1200 naboi dla armaty przeciwpancernej. Dziś można zobaczyć tu tylko jeden nabój wraz z akcesoriami oraz częściami zamiennymi do armaty przeciwpancernej.

 

 

 

 

 Magazyn amunicji dla armaty przeciwpancernej - w tym pomieszczeniu było przechowywanych 1200 naboi dla armaty przeciwpancernej. Dziś można zobaczyć tu tylko jeden nabój wraz z akcesoriami oraz częściami zamiennymi do armaty przeciwpancernej.

 

 

 

 

 

Szczegóły ekspozycji

 

Szczegóły ekspozycji

 

Szczegóły ekspozycji

 

Szczegóły ekspozycji

 

Lewe skrzydło obiektu. Strzelnica lekkiego karabiny maszynowego do ochrony dostępu do głównych strzelnic z lewej strony bunkra, peryskop, zrzutnia granatów ręcznych. Blaszana skrzynka: wyposażenie kuchenne z oryginalną kuchenką naftową (zdjęcie poniżej)

 

 

 

 

 Lewa kopuła - główny punkt obserwacyjny dla lewej części bunkra, dla jednego żołnierza. Wykonana ze specjalnej hartowanej
stali, 20 cm grubości, waga 21 ton, 4 strzelnice dla ciężkiego karabinu maszynowego wz. 37, na szczycie kopuły centralny otwór dla peryskopu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze - 47 mm armata przeciwpancerna wz. 36, zasięg rażenia 5,9 km, ilość strzałów 35 na minutę. Wysokiej jakości broń produkowana przez Škoda Plzeň. Teoretycznie, jednym strzałem byłoby możliwe zniszczenie 2 czołgów nieprzyjaciela na odległość 1 km. Pomieszczenie zostało zniszczone podczas okupacji niemieckiej, kiedy wyrwano strzelnice. Razem z armatą zostały one wykorzystane we fortyfikacjach w okupowanej Europie, zwłaszcza na tzw. wale atlantyckim. W trakcie rekonstrukcji zostały tutaj wbudowane strzelnice z innych obiektów. Armata przeciwpancerna została w 2002 r. przeniesiona z umocnienia o scarsbourgh niedaleko Oslo w Norwegii (zdjęcie na ścianie). Przez przypadek to jest to samo działo (numer seryjny 173), które było w 1938 roku zainstalowane w tym bunkrze.

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

 Lewe pomieszczenie strzelnicze

 

 

 

 

---

Podróżował, fotografował i przygotował : Matthias