Labiryntarium - Maria Lubera i Kazimierz Lubera rodzeństwo działaczy opozycji antykomunistycznej z Żarowa

Pochodzące z Żarowa rodzeństwo: starsza siostra Maria Lubera i jej brat Kazimierz Lubera już od wczesnych lat szkolnych przejawiali wolę walki z ówczesnym systemem politycznym i władzami PRL. Angażowali się w działalność antykomunistyczną narażając się na represje ze strony władz. Działąjąc czynnie w strukturach Solidarności, pozostali wierni swoim przekonaniom nie tylko do upadku zwalczanego systemu, ale do końca swojego życia. Maria Lubera zmarła 29 kwietnia 2021 roku, jej brat Kaziemierz Lubera zmarł 30 listopada 2000 r.

Imiona: Maria
Nazwisko: Lubera
Miejsce urodzenia: Świdnica Śląska
Data urodzenia: 28-01-1949
Imię ojca: Andrzej
Imię matki: Józefa

Maria Lubera

źródło fotografii: Facebook, Związek Weteranów Trzeciej Konspiracji 1956-1989, wpis z 16 maja 2021 r.

"Maria Lubera urodziła się 28 stycznia 1949 roku w Świdnicy. W roku 1972 została absolwentką Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ, zaś w 1981 roku uzyskała doktorat nauk ekonomicznych w dziedzinie ekonometrii. W latach 1972–1995 pracowała jako asystent, st. asystent, adiunkt w Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ.

Poza naukową pracą zawodową włączyła się w otaczający ją wir wydarzeń dziejących się w bliskich jej sercu dziedzinach, takich jak życie Kościoła, walka o poziom życia Polaków i w końcu sprawy Ojczyzny. W latach 1967–1979 brała udział w działalności Duszpasterstwa Akademickiego Węzeł przy kościele św. Teresy i św. Jana Bosko w Łodzi, uczestniczyła m.in. w pracach Sekcji Katolickiej Nauki Społecznej. Z tego powodu była wezwana przez SB na rozmowę ostrzegawczą.

W marcu 1968 uczestniczyła w strajku na Wydz. Prawa UŁ. W latach 1978–1981 była członkiem (założycielem) Klubu Inteligencji Katolickiej w Łodzi pełniąc funkcję sekretarza zarządu, później skarbnika. W okresie 1977–1981 była uczestniczką Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

Od września 1980 roku włączyła się aktywnie w działalność tworzącej się „Solidarności”. Była przewodniczącą Koła w Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ, członkinią Komisji Wydziałowej na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym, a także delegatem na Walne Zebranie Delegatów UŁ. Poprzez mieszkającego z nią brata Kazimierza Luberę była włączona działalność tworzącej się łódzkiej struktury Konfederacji Polski Niepodległej.

Ten aspekt jej aktywności nie uszedł uwadze Służby Bezpieczeństwa - 9 listopada 1981 roku w Komendzie Wojewódzkiej MO w Łodzi sporządzono plan przeprowadzenia z nią rozmowy profilaktyczno-ostrzegawczej. W uzasadnieniu napisali, iż przejawiała „wiele inicjatyw w działalności KIK, zmierzających do upolitycznienia tego stowarzyszenia [...] w kierunku utworzenia partii katolickiej, która miałaby oddziaływać na ogniwa administracji państwowej, radnych, posłów na Sejm itp. w imię opatrznie (sic!) rozumianego pluralizmu światopoglądowego”.

W dniu wprowadzenia stanu wojennego, 13 grudnia 1981 roku, uczestniczyła w spotkaniu działaczy KPN, które za sprawą jej brata Kazimierza odbywało się w jej mieszkaniu. Tego samego dnia uczestniczyła w podjęciu przez Zarząd KIK w Łodzi uchwały potępiającej wprowadzenie stanu wojennego. Już następnego dnia została wezwana na „rozmowę” do siedziby KWMO w Łodzi.

W okresie zdelegalizowania „Solidarności” działała w podziemnych strukturach Tajnej Komisji Zakładowej tego związku na macierzystej uczelni, zbierała składki członkowskie, uczestniczyła w organizowaniu pomocy dla represjonowanych, udostępniała swoje mieszkanie na działalność konspiracyjną, była trzykrotnie przesłuchiwana, a w jej mieszkaniu przeprowadzano rewizje. Podczas jednej z nich, 8 czerwca 1982 roku, znaleziono u niej maszynę do pisania, którą pożyczyła jej koleżanka, a na której pisano matryce do „Przedwiośnia” oraz innych pism podziemnych, w co zaangażowany był jej brat. Maria pomagała bratu w redagowaniu pism podziemnych.

Po aresztowaniu brata 8 czerwca 1982 roku zaangażowała się w niesienie mu wszechstronnej pomocy; poza dostarczaniem paczek występowała ze skargami na pozbawianie go w areszcie należnych mu praw, min. do uczestnictwa w mszach świętych.

Sama też uczestniczyła w działalności podziemnej. Brała udział w patriotycznych manifestacjach podziemnej „Solidarności”. Współpracowała przy redagowaniu podziemnych pism „Przedwiośnie”, „Opoka” i „Arka”, a także brała udział w ich kolportowaniu.

W latach 1987–1989 współpracowała z Grupą Roboczą Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Współpracowała z Jerzym Kropiwnickim w prowadzeniu Ośrodka Badań Społeczno-Zawodowych pracującego dla potrzeb Grupy Roboczej Komisji Krajowej – struktury opozycyjnej wobec KKW i Wałęsy, sporządzała dla Ośrodka analizy społeczno-ekonomiczne, publikowane później w „Biuletynie Informacyjnym” GR KK i w innej prasie podziemnej.

Uczestniczyła w odtwarzających się legalnych strukturach „Solidarności”. W latach 1989–1992 była przewodniczącą koła „Solidarności” przy Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ oraz członkiem Komisji Wydziałowej na Wydz. Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ.

Angażowała się także w działalność powstających organizacji realizujących patriotyczne i katolickie cele. W latach 1990–2010 była członkiem (założycielem) Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, przewodniczącą Głównej Komisji Rewizyjnej ZChN.

Jej wiedza, talent i zaangażowanie w sprawy Kraju zostały zauważone. W roku 1992 została powołana na stanowisko sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej, i pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, w latach 1992–1995 była podsekretarzem stanu w Centralnym Urzędzie Planowania, później, do 2007 zajmowała stanowisko zastępcy dyrektora Biura Analiz Systemu Bankowego i była głównym specjalistą w Generalnym Inspektoracie Nadzoru Bankowego w Centrali NBP w Warszawie.

Pamiętając jej udział w działalności podziemia antykomunistycznego oraz znajomość ludzi i realiów tego środowiska, Jerzy Kropiwnicki – jeden z czołowych działaczy „Solidarności” Ziemi Łódzkiej, zarówno w okresie przed stanem wojennym, jaki w czasie jej działalności podziemnej, powołała ją w skład Kapituły ustanowionego przez siebie w grudniu 2001 roku Medalu „O Niepodległość Polski i Prawa Człowieka 13 XII 1981 – 4 VI 1989”. Maria Lubera z oddaniem uczestniczyła w pracach Kapituły do samego końca jej działalności w sierpniu 2017 roku.

Choć w 2007 roku przeszła na emeryturę, nie zaprzestała aktywności. W latach 2007–2014 realizowała się jako wykładowca ekonomii w Salezjańskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej i Zarządzania w Łodzi.

Za swoją patriotyczną, antykomunistyczną działalność otrzymała odznaczenia. Poza przyznanym jej w 2001 roku, wspomnianym wyżej, Medalem „O Niepodległość Polski i Prawa Człowieka 13 XII 1981 – 4 VI 1989”, została w 2008 roku odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2001 odznaką „Zasłużony działacz Kultury”, zaś w 2017 roku Medalem Pro Patria. W zmarłej 29 kwietnia 2021 roku Marii Luberze tracimy wierną córkę Kościoła i wielką patriotkę."

BIOGRAM Opracował Henryk Marczak (Encyklopedia Solidarności)

Aktualizacja z dnia 18 września 2023 roku.

Na stronie Encyklopedii Solidarności pod hasłem Maria Lubera pojawił się nowy wpis, tym razem autorstwa Wiesława Maciejewskiego. Niniejszym cytujemy go poniżej:

"Maria Lubera, ur. 28 I 1949 w Świdnicy. Absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, Wydz. Ekonomiczno-Socjologiczny (1972), doktorat (1981). 1972–1995 asystent, st. asystent, adiunkt w Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ. 1967–1979 uczestniczka Duszpasterstwa Akademickiego Węzeł przy kościele św. Teresy i św. Jana Bosko w Łodzi. W III 1968 uczestniczka strajku na Wydz. Prawa UŁ. 1977 uczestniczka mszy w kościele św. Teresy i św. Jana Bosko w intencji Stanisława Pyjasa. 1978–1981 członek-założyciel KIK w Łodzi (sekretarz zarządu), 1977–1981 uczestniczka ROPCiO. Od IX 1980 w „S”; przew. Koła w Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ, członek Komisji Wydziałowej na Wydz. Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ.

1982–1989 członek TKZ UŁ, organizatorka pomocy dla represjonowanych, udostępniała mieszkanie na działalność konspiracyjną, trzykrotnie przesłuchiwana i poddawana rewizji; współpracownik i kolporter podziemnych pism „Przedwiośnie”, „Opoka”, „Arka”. 1987–1989 współpracowniczka Grupy Roboczej KK, autorka analiz społeczno-ekonomicznych dla Ośrodka Badań Społeczno-Zawodowych GR KK (publikowanych w „Biuletynie Informacyjnym” GR KK i prasie podziemnej), 1990–1991 dla OBSZ przy ZR Ziemia Łódzka.

1989–1992 przew. koła „S” przy Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ, członek Komisji Wydziałowej na Wydz. Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. 1989–2010 członek-założyciel ZChN. 1992 sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, 1992–1995 podsekretarz stanu w Centralnym Urzędzie Planowania, 1995–2007 z-ca dyr. Biura Analiz Systemu Bankowego, gł. specjalista w Generalnym Inspektoracie Nadzoru Bankowego w Centrali NBP w Warszawie. Od 2007 na emeryturze. 2007–2014 wykładowca w Salezjańskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej i Zarządzania w Łodzi.

Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), Medalem Pro Patria (2017)."

BIOGRAM Opracował Wiesław Maciejewski (Encyklopedia Solidarności)

Imiona: Kazimierz

Nazwisko: Lubera
Miejsce urodzenia: Żarów
Data urodzenia: 15-03-1958
Imię ojca: Andrzej
Imię matki: Józefa

Kazimierz Lubera

Kazimierz Lubera, ur. 15 III 1958 w Żarowie k. Wałbrzycha, zm. 30 XI 2000 w Łodzi. Ukończył SP nr 1 w Żarowie (1973). 1975 relegowany z I LO w Świdnicy za malowanie na murach haseł niepodległościowych. 1975–1977 pakowacz mebli, kierowca w Zakładzie nr 3 Wrocławskich Fabryk Mebli, 1977–1978 aparatowy, robotnik transportu w Dolnośląskich Zakładach Chemicznych Organika w Żarowie, 1978–1979 robotnik budowlany, blacharz we Wrocławskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Przemysłowego nr 3, 1979–1981 zasadnicza służba wojskowa, 1981–1982 motorniczy w MPK w Łodzi.

Od III 1981 w „S”; członek Komisji Wydziałowej. 1981 w KOWzP w Łodzi, uczestnik akcji plakatowych, druku i kolportażu ulotek w obronie więźniów politycznych. 1981–1989 członek KPN.

14 XII 1981 uczestnik strajku w zajezdni MPK Chocianowice w Łodzi, 30 I 1982 zwolniony z pracy. 1982–1989 uczestnik manifestacji, malowania haseł na murach, zbierania składek na działalność związkową i pomoc represjonowanym, kolporter podziemnych pism, m.in.: „CDN”, łódzka „Solidarność Walcząca”, „Tygodnik Mazowsze”, „Niepodległość”, „Biuletyn Łódzki”, książek, kalendarzy, kart świątecznych, plakietek; autor projektów, drukarz i kolporter znaczków poczty podziemnej. II – VI 1982 redaktor, organizator druku, drukarz i kolporter podziemnego pisma „Przedwiośnie”. 20 IV 1982 zatrzymany w Gdańsku podczas fotografowania plakatów KPN. 8 VI 1982 zatrzymany na ulicy z dużą ilością podziemnych publikacji, rewizja w mieszkaniu, aresztowany, osadzony w AŚ w Łodzi, 13 VIII 1982 skazany w trybie doraźnym przez Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy na 3 lata pozbawienia wolności, osadzony w AŚ w Łodzi, ZK w Hrubieszowie, 8 VIII 1983 zwolniony na mocy amnestii. 1983–1984 sprzątacz w PSK nr 1 im. Norberta Barlickiego w Łodzi. XI 1983 – 1984 redaktor, organizator papieru, drukarz i kolporter podziemnego pisma „Opoka”. 7 II 1984 aresztowany, osadzony w AŚ w Łodzi, 6 VII 1984 uniewinniony przez Sąd Rejonowy tamże. II 1984 zwolniony z pracy. VII 1984–III 1986 gospodarz domu w Łódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej. I 1985–V 1989 redaktor, drukarz i kolporter podziemnego pisma „Arka”. 20 III 1986 zatrzymany, poddany rewizji, 21 III aresztowany, osadzony w AŚ w Łodzi, 10 IX 1986 postępowanie zostało umorzone na mocy amnestii. W III 1986 zwolniony z pracy, IX 1986 – 1987 murarz w Zakładzie Wytwórczym Sprzętu Rolniczego Wojewódzkiego Związku Gminnych Spółdzielni Samopomoc Chłopska Oddział Budowlano-Montażowy w Aleksandrowie Łódzkim. 24 IV 1987 poddany rewizji. 7 VI 1987 zatrzymany z dużą ilością publikacji podziemnych, poddany rewizji, 13 VII 1987 ukarany grzywną przez Kolegium ds. Wykroczeń przy Naczelniku Dzielnicy Łódź-Śródmieście, zwolniony z pracy. 1987–1994 gospodarz domu w Spółdzielni Mieszkaniowej Śródmieście w Łodzi.

VI 1989 uczestnik plakatowania i kolportażu ulotek w kampanii wyborczej. 1989–2000 w ZChN. 1990–1994 przew. KZ. 1995–1996 konserwator w Urzędzie Dzielnicowym Łódź-Widzew, od 1996 bez zatrudnienia.

Współautor raportu Więźniowie polityczni w PRL 1981–1983. Zakład Karny Hrubieszów i inne (1984).

5 I 1983 – 26 I 1989 rozpracowywany przez Wydz. III KW MO/WUSW w Łodzi w ramach SOR krypt. Ekipa; 26 I 1989 – I 1990 przez Wydz. III/WSiA WUSW w ramach SOR krypt. Muzyk.

BIOGRAM Opracował Henryk Marczak (Encyklopedia Solidarności)

Według biogramu, Maria Lubera urodziła się w Świdnicy, ale wiemy, że mieszkała wraz z czworgiem rodzeństwa i rodzicami w Żarowie. Edukację rozpoczęła w Szkole Podstawowej nr 2 w Żarowie przy ul. Szkolnej w 1956 roku (rok szkolny 1956/1957, był pierwszym rokiem działalności tej szkoły).

Fotografia przedstawia klasę pierwszą A w Szkole Podstawowa nr 2. przy ul. Szkolnej w Żarowie, do której uczęszczałą Maria Lubera. Na zdjęciu stoi w pierwszym rzędzie za kucającymi dziećmi w środku (czwarta z prawej i lewej). Wychowawczynią była Janina Kostecka. (Fot. CAZŻ, album 09)

Maria Lubera podczas I Komunii Świętej w Żarowie, stoi w pierwszym rzędzie obok księdza (siódma od lewej), rok 1958. (Fot. z prywatnej kolekcji siostry Pana Ryszarda - Zofii).

MariaLubera (4)

Po ukończeniu szkoły podstawowej uczęszczała do I Liceum Ogólnokształcącego w Świdnicy, następnie kontynuowała naukę na uczelni wyższej w Łodzi. Z Łodzią też związała swoje dalsze życie...

Maria Lubera na fotografii legitymacyjnej, z własnoręcznie napisaną dedykacją. (Fot. z prywatnej kolekcji siostry Pana Ryszarda - Zofii).

MariaLubera (5) MariaLubera (6)

Maria Lubera na fotografii legitymacyjnej, z własnoręcznym podpisem i datą 18 czerwca 1966 r. (Fot. z prywatnej kolekcji siostry Pana Ryszarda - Zofii).

MariaLubera (7) MariaLubera (8)

Brat Marii Kazimierz Lubera urodził się dziewięć lat później już w Żarowie. Ukończył Szkołę Podstawową nr 1 w Żarowie i idąc w ślady siostry rozpoczął naukę w I Liceum Ogólnokształcącym w Świdnicy, ale ze względu na swoją wywrotową działalność został z niej relegowany. Pracował m.inn. w Dolnośląskich Zakładach Chemicznych "Organika" w Żarowie, następnie wyjechał do Łodzi.

Maria Lubera niemal całą swoją rodzinę ściągnęła do Łodzi jeszcze w latach 80., za wyjątkiem śp. ojca Andrzeja Lubery i śp. siostry Jadwigi Lubery po mężu Cyganek. Ojciec i siostra pochowani są na cmentarzu w Żarowie.

Śp. Maria Lubera pochowana została w dniu 13 maja 2021 roku na Rzymskokatolickim Cmentarzu św. Anny w Łodzi (Zarzew), żegnana przez rodzinę i znajomych, a wśród nich kolegów – działaczy podziemia antykomunistycznego w latach osiemdziesiątych.

Dziękujemy za podesłanie prywatnych zdjęć i pomoc w tworzeiu wpisu:

Ryszardowi Koziołowi

Źródła.

źródła (linki dotyczące Marii:

Encyklopedia Solidarności

https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/17326,Lubera-Maria.html

IPN

https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/87425

Trybunalscy

http://trybunalscy.pl/node/11773

Jerzy Kropiwnicki

https://jerzykropiwnicki.wordpress.com/2021/04/29/29-04-2021-zmarla-maria-lubera-1949-2021-wspaniala-kobieta-wielka-patriotka/